Jan Urbański
 st. sierż. Jan Urbański | |
 starszy sierżant
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 grudnia 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
27 września 1970 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1912-? |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
144 pułk piechoty (Cesarstwo Niemieckie) |
| Stanowiska |
dowódca plutonu ckm |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
   
| |
Jan Urbański (ur. 4 grudnia 1891 w Srocku Wielkim, zm. 27 września 1970 w Brodnicy) – podoficer piechoty Wojska Polskiego II RP, uczestnik I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w dniu 4 grudnia 1891[a] we wsi Srocko Wielkie (powiat kościański) jako syn Szczepana (ur. 1866, zm. 1939) i Antoniny Jędroszkowiak (ur. 1868, zm. 1945)[b][1]. Pochodził z wielodzietnej rodziny[c]. W latach 1897-1905 uczęszczał do szkoły powszechnej w Srocku Wielkim, po czym pracował u ojca na roli. 16 października 1912 wcielony do armii niemieckiej i przydzielony do 144 pułku piechoty stacjonującego w Metzu. W szeregach tego pułku wziął udział w I wojnie światowej walcząc na froncie francuskim. Podczas działań wojennych został trzykrotnie ranny. W armii Cesarstwa Niemieckiego służył do 18 grudnia 1918. 27 grudnia 1918 przyłączył się ochotniczo do powstańców wielkopolskich i wziął czynny udział w powstaniu wielkopolskim, po którego zakończeniu został przydzielony do 63 pułku piechoty[2].
Z 63 pułkiem piechoty wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W stopniu sierżanta dowodził plutonem ckm. Wyróżnił się w boju 26 lipca 1920 kiedy to zatrzymał atak nieprzyjaciela, osobiście obsługując karabin maszynowy, którego celowniczy został ranny. 2 sierpnia tr. do ostatniej chwili osłaniał odwrót dwóch batalionów 63 pp z przyczółka mostowego nad Bugiem, umożliwiając ich wycofanie się i ratując wszystkie własne karabiny maszynowe. Tego samego dnia objął dowodzenie nad 4. kompanią ckm 63 pp i na nowym stanowisku odznaczył się męstwem i walecznością podczas polskiego kontrataku. Za te czyny odznaczony został w okresie późniejszym Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[3][4].
Po zakończeniu działań wojennych nadal służył w 63 pułku piechoty stacjonującym w Toruniu. Z dniem 2 stycznia 1927 przeniesiony do 14 pułku piechoty z Włocławka. Awansowany do stopnia tytularnego starszego sierżanta[5].
Rozkazem organizacyjnym Nr 1 Dowództwa 14 pułku piechoty z dnia 16 września 1930 starszy sierżant Jan Urbański przydzielony został na stanowisko szefa 1. kompanii KOP (kompanią dowodził wówczas por. Konstanty Biesiekierski)[6]. Na mocy rozkazu organizacyjnego Nr 1 z 1 kwietnia 1932 przydzielono go na stanowisko szefa 7. kompanii strzeleckiej 14 pp[7]. Rozkaz organizacyjny Nr 3 Dowództwa włocławskiego pułku z dnia 1 września 1933 nadał mu ponownie przydział służbowy na stanowisko szefa 7. kompanii strzeleckiej[8]. Również w następnym roku piastował funkcję szefa kompanii.
Działał w Lidze Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej oraz we włocławskim kole stowarzyszenia „Rodzina Wojskowa”[9].
Żonaty z Władysławą Kisicką (ur. 13 kwietnia 1901 we wsi Jastrzębie, zm. 2 lipca 1988 w Brodnicy), z którą miał dzieci: Zdzisławę Aleksandrę (ur. 9 lipca 1926 w Toruniu), Eugeniusza Mieczysława (ur. 21 września 1928 we Włocławku) i Leszka Edmunda (ur. 31 sierpnia 1930 w Toruniu)[10].
Starszy sierżant Jan Urbański zmarł 27 września 1970 w Brodnicy i spoczywa wraz z żoną na tamtejszym cmentarzu parafii pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej - kwatera: 2, rząd: 37, grób: 8.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari Nr 2337[1][3]
- Brązowy Krzyż Zasługi (1938 - za zasługi w służbie wojskowej)[11]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[9]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[9]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Część dokumentów jako datę jego urodzenia podaje dzień 7 grudnia 1891.
- ↑ Część dokumentów podaje, że Szczepan urodził się w 1864, i że nazwisko panieńskie Antoniny brzmiało Jędraszkowiak.
- ↑ Jego rodzeństwem byli: Stanisława (ur. 1889, zm. 1967), Stefan (ur. 1890, zm. 1891), Helena (ur. 1895), Jan (ur. 1896), Jadwiga (ur. 1897), Stanisław (ur. 1898), Franciszek (ur. 1900, zm. 1972), Bolesław (ur. 1902, zm. 1978), Maria (ur. 1904), Bronisław (ur. 1906, zm. 1995) i Tadeusz (ur. 1909, zm. 1973).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 4.
- ↑ a b Tomaszewski 1929 ↓, s. 38.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5-8.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 278.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 284.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 287.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 2 z 31 X 1938, s. 8.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Urbański Jan. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.6-518 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-15].
- Zdzisław Ciesielski: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918–1939. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2008. ISBN 978-83-7441-937-6.
- Aleksander Tomaszewski: Zarys historji wojennej 63-go toruńskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 1938. [dostęp 2024-04-15].
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Brązowym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Polacy – żołnierze Armii Cesarstwa Niemieckiego w I wojnie światowej
- Powstańcy wielkopolscy (1918–1919)
- Żołnierze 14 Pułku Piechoty Ziemi Kujawskiej
- Podoficerowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1891
- Zmarli w 1970
- Pochowani w Brodnicy