Juliusz Bakoń

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Juliusz Bakoń
Ilustracja
Juliusz Bakoń (1938)
podchorąży rezerwy piechoty podchorąży rezerwy piechoty
Data i miejsce urodzenia

2 lutego 1920
Skałat

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1938–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

20 Pułk Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego

Multimedia w Wikimedia Commons

Juliusz Michał Bakoń (ur. 2 lutego 1920 w Skałacie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – podchorąży rezerwy piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie na Mauzoleum w Sanoku
Kamień przy Dębie Pamięci honorującym Juliusza Bakonia w Sanoku

Juliusz Michał Bakoń urodził się 2 lutego 1920 w Skałacie[1][a]. Był synem Michała (woźny sądowy wzgl. egzekutor sądowy[1] w Sanoku) i Bronisławy, bratem Stefana (ur. 1917)[2]. Wraz z rodziną zamieszkiwał w budynku sądu przy ulicy Tadeusza Kościuszki 5.

W 1938 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Tadeusz Srogi, Zbigniew Szuber)[3][4]. Absolwent Szkoły Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu.

Był przydzielony do 20 pułku ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego. Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Jego obecność w obozie przekazał we wspomnieniach inny przetrzymywany, jego przyjaciel szkolny z jednego rocznika, późniejszy ksiądz i kapelan rodzin katyńskich Zdzisław Peszkowski, który potwierdził, że w kwietniu 1940 Juliusz Bakoń w jednym z pierwszych transportów został zabrany do Katynia[5]. Tam został rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Jest pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 1895[6] (przy zwłokach zostały odnalezione karta z książeczką wojskową, pocztówki, w tym nadesłana przez Michała Bakonia, zam. przy ul. Kościuszki 5 w Sanoku)[7]. Przy zwłokach Juliusza Bakonia znaleziono także koc z nazwiskiem Zdzisława Peszkowskiego, ofiarowany wcześniej przez niego z uwagi na słabe ubranie Bakonia; wskutek czego pierwotnie ciało zidentyfikowano pod tym drugim nazwiskiem[8][9].

Juliusz Bakoń był jednym z młodszych wiekiem żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 jego nazwisko zostało wymienione w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939-1945[10] oraz na ustanowionej w budynku gimnazjum tablicy pamiątkowej poświęconej poległym i pomordowanym absolwentom gimnazjum[11].

W trakcie obchodów ks. dr Zdzisław Peszkowski tak wspominał swojego zmarłego kolegę kawalerzystę (nie wskazał nazwiska, jednak można odnieść przekonanie, że chodziło mu o Juliusza Bakonia):

Pierwszy z nich był naszym kolegą. Chodziłem z nim razem do gimnazjum, potem byłem z nim w szkole podchorążych kawalerii. Kiedy ostatni raz widzieliśmy się gdzieś tam daleko stąd, to powiedział mi.

„–Wiesz co! Nie wiadomo kto z nas pierwszy będzie w Sanoku. Ale jak będziesz Ty, to powiedz Sanokowi. Wyjdź bodaj na kopiec i powiedz głośno, by wszyscy słyszeli, że Sanok to było cudne miasto, a nasze gimnazjum – to tylko jedno takie jest. Rozumiesz mnie chyba...”

Mówiąc to patrzył na mnie, a z ócz jego szła tęsknota, duma, rzewność i prośba. Zginął niestety. Testament jego spełniam dziś[12].

ks. Zdzisław Peszkowski

W 1962 Juliusz Bakoń (wymieniony jako Julian) został upamiętniony wśród innych osób wymienionych na jednej z tablic Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na obecnym Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło awansował go pośmiertnie do stopnia podporucznika[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[14].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Juliuszowi Bakoniowi poświęcono Dęby Pamięci w Połczynie-Zdroju[15] oraz 8 października 2009 w tzw. Alei Katyńskiej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku (zasadzenia dokonali burmistrz Sanoka Wojciech Blecharczyk i wicekurator oświaty Antoni Wydro)[16][17].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Pełna tożsamość „Juliusz Michał Bakoń” została podana na świadectwie egzaminu dojrzałości z 1938. Niekiedy przedstawiany także jako „Julian Bakoń”. Data i miejsce urodzenia została wymieniona np. na świadectwie egzaminu dojrzałości z 1938 oraz w inskrypcji przy Dębie Pamięci Juliusza Bakonia w Sanoku z 2009. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego „Katyń” wydana przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa podała bez pewności możliwe lata urodzenia 1917 i 1919.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalog okresowy 1937/38. Klasa IIb (zespół 7, sygn. 122). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 1.
  2. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 42 (poz. 312).
  3. ↑ Wykaz absolwentów, którzy złożyli egz. dojrz. w latach szk. od 1887/88 do 1937/38. W: Sprawozdanie Jubileuszowe z działalności Państwowego Gimnazjum w Sanoku w latach 1888-1938 wydane z okazji Wielkiego Zjazdu wychowawców i wychowanków Zakładu w 50 rocznicę pierwszego egzaminu dojrzałości. Sanok: 1938, s. 58.
  4. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-04-10].
  5. ↑ Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 23. ISBN 83-85015-66-3.
  6. ↑ Katyń według źródeł niemieckich - 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-02-23].
  7. ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 22. ISBN 83-7001-294-9.
  8. ↑ Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 19.
  9. ↑ Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 24. ISBN 83-85015-66-3.
  10. ↑ Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 66.
  11. ↑ Zjazd w fotografii. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 231.
  12. ↑ Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 46.
  13. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  14. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
  15. ↑ Ku czci ofiar Katynia. polczyn-zdroj.pl. [dostęp 2014-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 lutego 2014)].
  16. ↑ Bartosz Błażewicz. Pamiętała młodzież, pamiętali seniorzy. „Tygodnik Sanocki”, s. 3, Nr 42 (936) z 16 października 2009. 
  17. ↑ Krystyna Chowaniec: Dęby Pamięci. Sanok: Komenda Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego, 2010, s. 56. ISBN 978-83-931109-3-3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Juliusz_Bakoń&oldid=71905115”