Kamienica Ordynacka w Warszawie
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Okólnik 11/11A |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Ważniejsze przebudowy | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′08,66″N 21°01′17,23″E/52,235739 21,021453
| |
Kamienica Ordynacka – neoklasycystyczna kamienica znajdująca się przy ulicy Okólnik w Warszawie 11 i 11A. Ukończona w 1912, była jedną z największych i najbardziej eleganckich kamienic warszawskich swojej epoki[1][2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początek XX w.[edytuj | edytuj kod]
W latach 1911–1912 właścicielka posesji przy ul. Okólnik – księżna Maria Ludwika Czartoryska – sfinansowała budowę bliźniaczych budynków, oznaczonych początkowo numerami 13 i 15, a dziś odpowiednio 11 i 11A[2].
Projektantem był najprawdopodobniej Henryk Julian Gay, który zaprojektował stojący obok kamienicy gmach Biblioteki Ordynacji Krasińskich.
O przystąpieniu do budowy kamienicy ówczesna prasa poinformowała już w początku 1911. Zaczęto od rozbiórki niskich zabudowań ciągnących się u zbiegu Okólnika oraz Ordynackiej. Burzono też zabudowania wznoszące się po północnej stronie ulicy – wąwozu – jaką była ulica Szczygla. Posesje były własnością księżnej Czartoryskiej[3].
Po rozbiórce rozpoczęto budowę pięciopiętrowego gmachu mieszkalnego od ulicy Ordynackiej z drugim frontem od Okólnika i trzecim od ogródka, w którym pośrodku wzniesiono następnie pawilon piętrowy przeznaczony na pomieszczenie biblioteki.
Kamienica wraz z Biblioteką Ordynacji Krasińskich oraz domem Lubomirskiej pomiędzy Szczyglą a Okólnikiem stanowiły jedną całość.
Były to budynki pięciopiętrowe o mocno uproszczonej, klasycyzującej architekturze. Kompozycyjnie całość wspierała się na potężnej, boniowanej partii cokołowej o dwóch kondygnacjach, a ostatnie, piąte piętro odcięte było wydatnym gzymsem kordonowym. Wystrój architektoniczny elewacji uzupełniały drobne elementy sztukatorskie elewacji (płaskorzeźby laurowych wieńców nawiązujących do herbu rodziny Krasińskich) oraz dekoracje balustrad balkonowych[1]. Kamienice przy Okólniku 11/11A tworzyły niejako dwa odrębne budynki z własnymi podwórkami studniami i oddzielonymi wejściami, za to ukrytymi za wspólną fasadą[2].
W 1914 w narożnej kamienicy Okólnik 11A swój pensjonat miała Laura Colonna-Walewska. W czasie I wojny światowej w pensjonacie zatrzymywali się uciekinierzy z terenów ogarniętych działaniami wojennymi[2].
W latach międzywojennych w kamienicy mieszkał Władysław Grabski, polityk narodowej demokracji i dwukrotny premier II RP[2].
II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
W czasie II wojny światowej, zwłaszcza powstania warszawskiego, zabudowa przy ulicy Okólnik 11/11A została poważnie uszkodzona. Sama kamienica przetrwała zarówno bombardowanie Warszawy we wrześniu 1939 roku, jak i zniszczenia powstania warszawskiego[1]. Główne zniszczenia polegały na zburzeniu przez bombę lotniczą narożnika południowo-wschodniego spod numeru 11, a następnie spaleniu całego drewnianego poddasza, zarówno od strony ulicy Okólnik, jak i wewnętrznych oficyn[4].
Lata powojenne[edytuj | edytuj kod]
Po wojnie nie odbudowano zniszczonego narożnika południowo-wschodniego, a także nie odtworzono dachu mansardowego. Obecnie kamienica nadal pełni funkcję mieszkalną, część kondygnacji parteru – wzdłuż pierzei ul. Ordynackiej i w części narożnikowej u zbiegu ulic Okólnik i Ordynackiej, może być również wykorzystana na lokale usługowe. W 2008 roku kamienicę kupił inwestor – firma Okólnik Sp. z o.o., która od 2011 roku prowadzi rewitalizację budynku[1][4].
Rewitalizacja[edytuj | edytuj kod]
Nowy właściciel Kamienicy Ordynackiej podjął się trzyetapowej rewitalizacji budynku. W pierwszym etapie w 2013 zakończono rewitalizację wnętrz oraz odrestaurowano wewnętrzny dziedziniec i wejścia do klatek. Przeprowadzone prace były adaptacją estetyki lat 20. XX w.[5].
W ramach drugiego etapu inwestor zaadaptował poddasze budynku na cele mieszkalne. Na nowo powstałym VI piętrze budynku znalazło się 10 luksusowych apartamentów o wielkości od 36 do 220 m2[6][7][5].
W ramach prac adaptacyjnych na poddaszu kamienicy został odbudowany dach mansardowy, co częściowo przywróciło jej oryginalny wygląd. Zaproponowane rozwiązanie nawiązywało bowiem do historycznego wyglądu budynku. W trzecim etapie odbudowano narożnik kamienicy, a tym samym odtworzono pierzeję ulicy Okólnik{[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Kamienica Ordynacka. Polskaniezwykla.pl.
- ↑ a b c d e Jerzy S. Majewski: Okólnik, Ordynacka. Baron u księżnej. gazeta.pl, 2011-01-07.
- ↑ Księga adresowo-gospodarcza miasta stołecznego Warszawy. Cz. 3 e: Spis właścicieli domów w mieście stołecznym Warszawie, Warszawa 1939, s. 106.
- ↑ a b Ordynacka dostała drugie życie. nowawarszawa.pl, 2014-02-11. [dostęp 2014-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-05)].
- ↑ a b Stuletnia kamienica po remoncie, jak nowa!. bryla.pl, 2013-12-02.
- ↑ Anna Rychlewicz: Architektura Warszawy. Rewitalizacja Kamienicy Ordynackiej – jak będzie wyglądała perła Śródmieścia. archirama.pl, 2013-11-05.
- ↑ Aneta Cichla: Drugi etap rewitalizacji Kamienicy Ordynacka. eurobuildcee.com, 2013-10-29.
- ↑ Mieszkania na strychu. Kryzys im niestraszny i nie brak chętnych!. wyborcza.biz, 2013-09-29.