Kościół Przemienienia Pańskiego w Aleksandrowie Kujawskim
52°52′42″N 18°41′41″E/52,878333 18,694722 A/484 z dnia 29 lipca 1993 roku[1]
| |||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||
 widok ogólny | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Adres |
ul. Kościelna 3, 87-700 Aleksandrów Kujawski | ||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
6 sierpnia | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Aleksandrowa Kujawskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu aleksandrowskiego  | |||||||||||||||||
| 52°52′42″N 18°41′41″E/52,878333 18,694722
| |||||||||||||||||
Kościół Przemienienia Pańskiego w Aleksandrowie Kujawskim – rzymskokatolicki kościół parafialny w Aleksandrowie Kujawskim, w województwie kujawsko-pomorskim. Należy do dekanatu aleksandrowskiego. Mieści się przy ulicy Kościelnej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pozwolenie na budowę murowanego kościoła wydał Rząd Gubernialny Warszawski 14 maja 1880 r.[2]. We wniosku zadeklarowano, że kaplica miała nosić wezwanie św. Aleksandra. Nie stwierdzono jednak by kiedykolwiek funkcjonowała pod tym wezwaniem. Projekt sporządził Edward Cichocki. Świątynię dedykowano w 1886 r. Była wtedy kaplicą filialną parafii św. Jana Chrzciciela w Służewie. Około 1896 r. powstał plan rozbudowy kaplicy do formy obecnego kościoła. Autorem projektu przebudowy, polegającego na dobudowaniu transeptu, był Zygmunt Kiślański. Plan przebudowy zatwierdzono w styczniu 1898 r. Prace budowlane zakończono w 1899 r. W 1918 r. świątynia stała się samodzielnym kościołem parafialnym. Budowla reprezentuje styl neogotycki [3].
W 1941 r., podczas II wojny światowej, wnętrze zostało sprofanowane i zdewastowane. Niemcy pozbawili kościół jednego dużego dzwonu i dwóch małych, zniszczyli cztery figury Matki Bożej.
Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Do najcenniejszych zabytków zgromadzonych w kościele należy obraz Chrystusa ukrzyżowanego. Jest to dzieło ufundowane przez kard. Michała Stefana Radziejowskiego do kaplicy św. Karola Boromeusza w Łowiczu. Gdy Rosjanie w 1886 r. przejęli kaplicę, by urządzić w niej cerkiew prawosławną, chcąc ratować obraz, przewieziono go do Aleksandrowa. W ten sposób dzieło będące przykładem najlepszych osiągnięć baroku trafiło do kościoła w małej miejscowości przy ówczesnej granicy Królestwa Polskiego z Niemcami. Autor obrazu pozostaje nieznany[4].
Na uwagę zasługuje również relief "Ostatnia Wieczerza" autorstwa Wacława Bębnowskiego. Artysta podkreślił w nim ciągłość nauczania Chrystusa i misji Kościoła widzialnego[5]. Do innych zabytków należą XIX wieczny srebrny krucyfiks oraz wiszący na zewnętrznej ścianie herb fundatora gruntu na którym został wybudowany kościół - Władysława Trojanowskiego. Pod herbem widnieje błędny podpis: "Herb Trojanowskich". Znakiem rodowym Trojanowskich jest herb Szeliga. Herb na murze kościoła jest natomiast herbem złożonym Szeliga i Ślepowron należącym do Władysława Trojanowskiego (Szeliga po ojcu i Ślepowron po matce). Herb pochodzi z nagrobka Władysława Trojanowskiego pochowanego niegdyś w krypcie kościoła[6].
Inne elementy wyposażenia to obrazy Drogi Krzyżowej namalowane przez malarkę poznańską w latach 1948-1949, organy piszczałkowe zmodernizowane w 1929 roku przez organomistrza pana Stefana Truszczyńskiego. W kościele znajdują się również witraże: św. Barbary z 1900 roku, św. Franciszka z 1950 roku, św. Stanisława z 1970 roku, Przemienienia Pańskiego, św. Kazimierza z 1996 roku, św. Męczenników Polskich, św. Rodziny i św. Wojciecha z 2000 roku. W 2000 r. zostały również wstawione witraże do zakrystii. Przedstawiają one św. Jana Pawła II i św. Stanisława Kostkę. Witraże są dziełem artystów plastyków, witrażystów z Torunia.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2013-01-22].
- ↑ Stodolny 2013 ↓, s. 11.
- ↑ Stodolny 2013 ↓, s. 16-19.
- ↑ Stodolny 2013 ↓, s. 16-17.
- ↑ Stodolny 2013 ↓, s. 33-42.
- ↑ Stodolny 2013 ↓, s. 44-45.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Stodolny: Kościół pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w Aleksandrowie Kujawskim. Wybrane aspekty z historii świątyni i jej wyposażenia (ebook). Aleksandrów Kujawski: 2013.
- Obiekty sakralne w Aleksandrowie Kujawskim
- Kościoły w diecezji włocławskiej
- Świątynie pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego
- Architektura neogotycka w województwie kujawsko-pomorskim
- Zabytki nieruchome w Aleksandrowie Kujawskim
- Zabytkowe kościoły w powiecie aleksandrowskim
- Budynki w Polsce oddane do użytku w 1886