Konary (powiat rawicki)

Konary

wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	rawicki
Gmina	Miejska Górka
Liczba ludności (2022)	1125
Strefa numeracyjna	65
Kod pocztowy	63-910
Tablice rejestracyjne	PRA
SIMC	0373267
Położenie na mapie gminy Miejska Górka Konary
Położenie na mapie Polski Konary
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Konary
Położenie na mapie powiatu rawickiego Konary
51°39′24″N 17°02′29″E

Kościół św. Michała

Konary – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie rawickim, w gminie Miejska Górka.

Historia

Wieś, której historia sięga XIV w. i jest ściśle powiązana z rodem Konarskich herbu Abdank. Pierwsza wzmianka o Konarach znajduje się w dokumencie wydanym przez Henryka pana Głogowa i Poznania w 1310 roku, który dotyczył przynależności terytorialnej wsi. Nazwy miejscowości, które wówczas funkcjonowały w dokumentach to: 1310 Conar, 1391 or. Conari, 1394 Conarz, 1428 Konary. Pierwszym z rodu, który osiedlił się w Konarach był Przybak z Dupina (zm. ok. 1410). Przybył tu z Dupina wraz ze swoim bratem Szczedrzykiem Starszym (zm. 1421). Przybak miał dwóch synów Pakosza (zm. 1436) i Janusza. Dobra rodzinne po ojcu przejął Pakosz, który z pierwszą żoną (NN) miał czterech synów – Jana (zm.1436), Przybysława (zm.1476), Jerzego (zm. -), Andrzeja (zm.1505) i córkę Annę (zm. -). Po śmierci Przybaka w Konarach zaczął rządzić Przybysław (Przybek), który ożenił się z Małgorzatą z Brzostowa. Mieli oni pięcioro dzieci Andrzeja, Piotra, Jana, Stanisława i Małgorzatę. Wraz ze wzrostem znaczenia rodziny w królestwie Jagiellonów dzieci Przybysława zaczęły zajmować wysokie urzędy państwowe i kościelne.

W roku 1447 w Konarach urodził się Jan Konarski herbu Abdank (zm. 3 kwietnia 1525 w Krakowie), biskup krakowski w latach 1503-1524. Studiował na Akademii Krakowskiej. Oddany powiernik rodziny Jagiellonów, dworzanin Kazimierza Jagiellończyka, zarządca dóbr biskupich i marszałek dworu bpa. krakowskiego Fryderyk Jagiellończyk|Fryderyka Jagiellończyka, doradca króla Aleksandra Jagiellończyka. Od 1494 nosił tytuł kanonika krakowskiego. W 1496 został proboszczem kolegiaty pw. św. Michała na Wawelu. Był wielkim orędownikiem kultu Maryjnego; wprowadził do kalendarza liturgicznego diecezji krakowskiej święto Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, co zostało oficjalnie ogłoszone na zwołanym w 1510 synodzie diecezjalnym. Zainicjował odnowę liturgiczną diecezji wydając nowe mszały i brewiarze. Zorganizował dokształcanie kleru, zreformował szkolnictwo parafialne. W rodzinnych Konarach ufundował kościół i hojnie go wyposażył. Był mecenasem kultury; na swoim dworze zatrudnił Michała Lancza z Kitzingen, u którego zamówił zachowany do dziś a przechowywany w Muzeum Narodowym w Krakowie ołtarz tryptykowy do kaplicy grobowej w katedrze wawelskiej "Zaśnięcie N.M.Panny". Schorowany (cierpiał na podagrę) w wieku 77 lat ustąpił ze stanowiska biskupa krakowskiego.

Kilka lat wcześniej przed Janem urodził się w Konarach Andrzej Konarski herbu Abdank, który został kasztelanem kaliskim. W XVI w. Konary były miejscem podejmowania ważnych decyzji dla regionu. Silną pozycję polityczną w tym czasie miał Jerzy Konarski (zm. 1570), kasztelan międzyrzecki i wojewoda kaliski. Był on synem Andrzeja, kasztelana kaliskiego. Po ojcu otrzymał obszerne majątki, położone na południu powiatów: kościańskiego i kaliskiego, między innymi gniazdo rodowe Konary oraz części miast Kobylin i Pyzdry.

Z gniazdem rodowym ściśle był związany także kolejny dostojnik kościelny i dyplomata Adam Konarski herbu Abdank, (ur. 1526, zm. 2 grudnia 1574 w Ciążeniu). Jego rodzicami byli wojewoda kaliski Jerzy Konarski oraz Agnieszka z Kobylińskich. Studiował w Akademii Lubrańskiego, Frankfurcie nad Odrą, Wittenberdze i Padwie, skąd wrócił do kraju w 1547 roku. Starał się wówczas o koadiutorię prepozytury poznańskiej, której nie otrzymał. W związku z tym wypełniając wolę swojego ojca rozpoczął karierę świecką.

W 1548 roku został przyjęty na dwór królewski obejmując urząd sekretarza królewskiego, a od 1551 roku także podkomorzego poznańskiego. W tym samym roku zrzekł się jednak urzędu podkomorzego otrzymując poznańską prepozyturę. W latach 1552-1554 Zygmunt August wysłał go z misją dyplomatyczną do Rzymu. Po powrocie do kraju otrzymał godność kanonika krakowskiego i scholastyka łęczyckiego. W 1560 roku król ponownie wysłał go do Rzymu, gdzie dostarczył obediencję dla nowego papieża Piusa IV oraz uzyskał zgodę na przeniesienie biskupa chełmskiego Jakuba Uchańskiego, pomimo wcześniejszych podejrzeń o herezję, na tron kujawski. Sukces ten sprawił, że Zygmunt August wysłał go ponownie do Rzymu i Neapolu w sprawie dochodzenia roszczeń polskiego króla do spadku po królowej Bonie. Zadowolony monarcha wystarał się dla Konarskiego o tron biskupi w Poznaniu zwalniając go jednocześnie w 1562 roku ze służby królewskiej. Jako biskup poznański zapisał się jako gorący zwolennik kontrreformacji. Starał się o poprawę obyczajów kleru, sprowadził do Poznania jezuitów i doprowadził do założenia przez nich w mieście kolegium. W walce z reformacją nie ograniczał się wyłącznie do mieszczan. Nie bał się także narazić potężnemu rodowi Górków zabraniając pochówku protestanta Łukasza III w rodzinnym grobowcu w poznańskiej katedrze. Za zasługi kapituła poznańska po śmierci ufundowała mu wystawny nagrobek dłuta Hieronima Canavasiego w poznańskiej katedrze.

W 1667 roku w Konarach odbyła się wizytacja biskupia, z której zachowały się dokumenty. Można w nich znaleźć m.in. informacje, że miejscowy pleban „ma rektora szkoły sławetnego Andrzeja Zielaszkowicza”, który był na jego utrzymaniu. To samo źródło podaje, że już w XVI w. znajdował się tu szpital. Pełnił on role przytułku dla ubogich. W XVIII w. stan budynku był na tyle zły, że miejscowy pleban Maciej Nowacki ufundował nowy.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej. Konary należały do okręgu jutroszyńskiego tego powiatu i stanowiły odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas (1846) Okulicz. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 546 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 63 dymy (domostwa). Do majątku Konary należały w tym czasie również: Zalesie oraz folwark Piaski.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa leszczyńskiego.

Kościół pw. św. Michała Archanioła

Pierwsze informacje o nim pochodzą z 1445 roku. W 1512 roku na miejsce kościoła drewnianego Jan Konarski postawił kościół z cegły palonej, który uległ spaleniu w 1661 roku. W 1782 roku został odbudowany przez plebana Macieja Nowackiego.

Kościół został wykonany w stylu barokowym. Ołtarz główny był wielokrotnie przerabiany i uzupełniany współczesnymi rzeźbami św. Jana Nepomucena i św. Walentego oraz dwóch aniołów. W polu środkowym ołtarza znajdują się obrazy św. Rodziny oraz na zasuwie obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Bibliografia

• Ks. Bolesław Przybyszewski "Krótki zarys dziejów diecezji krakowskiej" t. II Kraków 1993
• Encyklopedia Krakowa wyd. PWN Kraków 2000
• Strona gminy Miejska Górka
• Słownik historyczno-geograficzny ziem Polskich w Średniowieczu [1]
• Józef Łukaszewicz "Opis historyczny kościołów parochialnych w dawnej dyecezyi poznańskiej" t. II, Poznań 1858