Lambda Andromedae

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lambda Andromedae
λ Andromedae
Ilustracja
Zdjęcie gwiazdy
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Andromeda

Rektascensja

23h 37m 33,843s[1]

Deklinacja

+46° 27′ 29,34″[1]

Paralaksa (π)

0,03787 ± 0,00021[1]

Odległość

86,13 ± 0,48 ly
26,41 ± 0,15 pc

Wielkość obserwowana

3,81m[2]

Ruch własny (RA)

159,31 ± 0,11 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−422,38 ± 0,16 mas/rok[1]

Prędkość radialna

6,84 ± 0,18 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

podolbrzym

Typ widmowy

G8 IVk[1]

Masa

~2[3] M

Promień

6,6[3] R

Metaliczność [Fe/H]

−0,46[2]

Wielkość absolutna

1,70m[2]

Jasność

25 L[2]

Okres obrotu

54[3] d

Temperatura

4900 K[3]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

8427[2] pc

Mimośród

0,1327[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 16 Andromedae
2MASS: J23373382+4627298
Bonner Durchmusterung: BD+45°4283
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 890
Boss General Catalogue: GC 32832
Katalog Gliesego: GJ 9832
Katalog Henry’ego Drapera: HD 222107
Katalog Hipparcosa: HIP 116584
Katalog jasnych gwiazd: HR 8961
SAO Star Catalog: SAO 53204
CCDM 23377+4627

Lambda Andromedaegwiazda w gwiazdozbiorze Andromedy, znajdująca się w odległości 86 lat świetlnych od Słońca.

Charakterystyka obserwacyjna[edytuj | edytuj kod]

Położenie w gwiazdozbiorze

Jest jedną z jaśniejszych gwiazd Andromedy, choć znajduje się dość daleko od najjaśniejszych gwiazd konstelacji[3]. Chińczycy zaliczali ją, podobnie jak inne gwiazdy zachodniej części Andromedy i Jaszczurki, do swojego gwiazdozbioru „latającego węża” (chiń. 騰蛇; pinyin Téngshé)[4]. Jej absolutna wielkość gwiazdowa to 1,70m, wielkość obserwowana zaś typowo jest równa 3,81m[2]. Jest to jedna z najjaśniejszych na ziemskim niebie gwiazd typu RS Canum Venaticorum[3], a jej wielkość obserwowana zmienia się w granicach 3,69–3,97m[5].

Charakterystyka fizyczna[edytuj | edytuj kod]

Lambda Andromedae jest gwiazdą spektroskopowo podwójną o okresie obiegu obydwu składników 20,5212 dnia[3]. Większa część światła jest emitowana przez jaśniejszy składnik, który jest żółtym podolbrzymem należącym do typu widmowego G8[1]. Ma on temperaturę około 4900 K, promień około 6,6 R, masę blisko dwukrotnie większą od słonecznej. Ma około miliard lat i zakończywszy syntezę wodoru w hel zmienia się w olbrzyma[3].

Gwiazdy typu RS Canum Venaticorum cechuje silne oddziaływanie pływowe pomiędzy składnikami układu podwójnego. W efekcie ich okresy obrotu i obiegu dążą do zrównania, co nie nastąpiło jeszcze w układzie Lambda Andromedae – mniejszy składnik wciąż jeszcze przyspiesza obrót większego. W efekcie oddziaływania układ odznacza się zwiększoną aktywnością magnetyczną, ma także bardzo gorącą koronę gwiazdową (analog korony słonecznej), której temperatury sięgają 10–40 milionów kelwinów. Dzięki temu jest widoczna dla radioteleskopów i użyteczna przy korelowaniu obserwacji radiowych i optycznych[3].

Lambda Andromedae ma trzy optyczne towarzyszki od 11 do 13 wielkości gwiazdowej[6][7][8][9]. Prawdopodobnie ich sąsiedztwo na niebie jest tylko przypadkowe[3]. Składnik „C” znajduje się w znacznie większej odległości niż Lambda Andromedae i ma inny ruch własny[1][8].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i Lambda Andromedae w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g Anderson E., Francis C.: HIP 116584. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-12-04]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i j Jim Kaler: LAMBDA AND (Lambda Andromedae). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2014-10-24]. (ang.).
  4. Andromeda. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
  5. λ Andromedae. Alcyone ephemeris. [dostęp 2018-12-04]. (ang.).
  6. Mason et al.: WDS J23376+4627A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  7. CCDM J23377+4627B w bazie SIMBAD (ang.)
  8. a b BD+45 4283C w bazie SIMBAD (ang.)
  9. CCDM J23377+4627D w bazie SIMBAD (ang.)