Leon Cehak

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leon August Cehak
„Drwęcki”, „Leon Wałęga”
pułkownik żandarmerii pułkownik żandarmerii
Data i miejsce urodzenia

8 kwietnia 1895
Przemyśl

Data i miejsce śmierci

29 marca 1982
Kraków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Cesarsko-królewska Obrona Krajowa
Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

37 Pułk Piechoty
9 Dywizjon Żandarmerii
6 Dywizjon Żandarmerii
3 Dywizjon Żandarmerii

Stanowiska

dowódca kompanii piechoty
dowódca plutonu żandarmerii
kwatermistrz dywizjonu
I zastępca dowódcy dywizjonu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Partyzancki Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Krzyż Armii Krajowej
Medal Waleczności (Austro-Węgry) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola
Odznaka Gwiazda Przemyśla Krzyż Obrony Lwowa Odznaka pamiątkowa „Orlęta” Odznaka Grunwaldzka

Leon August Cehak, ps. „Drwęcki”, „Leon Wałęga” (ur. 8 kwietnia 1895[1] w Przemyślu, zm. 29 marca 1982 w Krakowie) – pułkownik żandarmerii Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 8 kwietnia 1895 w Przemyślu w rodzinie Jana i Marii z d. Fuhrherr[2]. Był młodszym bratem Leopolda (1889–1946), generała brygady. W latach 1902–1906 uczęszczał do czteroklasowej Szkoły Ludowej im. Cesarza Franciszka Józefa I w Przemyślu, następnie do I Gimnazjum z wykładowym językiem polskim w Przemyślu, a w 1907 przeniósł się do gimnazjum na Zasaniu, do którego uczęszczał do 1914[2]. Od września 1909 był piłkarzem Klubu Sportowego „San” w Przemyślu[2]. Uprawiał też narciarstwo i saneczkarstwo[2]. W latach 1913–1914 należał do przemyskiej drużyny sokolej[2].

Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany 15 września 1914 do armii austro-węgierskiej i wcielony do 1. kompanii batalionu zapasowego 18 Pułku Piechoty Obrony Krajowej. Od 1 stycznia do 2 marca 1915 przeszedł kurs w szkole oficerów rezerwy przy X Korpusie w Bäsin k. Bratysławy, którą ukończył w stopniu kadeta aspiranta. Jako dowódca plutonu służył kolejno w 8. batalionie marszowym i 3. kompanii 18. pułku strzelców. 1 maja 1915 otrzymał awans na stopień chorążego. 4 maja 1915 został ranny w ofensywie pod Gorlicami. Po powrocie ze szpitala otrzymał przeniesienie do 2. kompanii batalionu zapasowego, a następnie do 3. kompanii 12. batalionu marszowego i 8. kompanii 18 pułku strzelców. 30 października 1915 został ponownie ranny. Na podporucznika został awansowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916 roku. 28 sierpnia 1916 został po raz trzeci ranny. 1 października 1917 został wysłany na kurs karabinów maszynowych w Sebinje, w którym uczestniczył do 31 grudnia. W 1918 posiadał przydział do 18. pułku strzelców[3]. 1 maja 1918 awansował do stopnia porucznika.

Po zakończeniu I wojny światowej dekretem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego z 19 lutego 1919 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 1 stycznia 1918 wraz z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 maja 1918[4] i rozkazem z tego samego dnia 19 lutego 1919 Szefa Sztabu Generalnego płk. Stanisława Hallera mianowany dowódcą kompanii I batalionu 37 pułku piechoty w Przemyślu[5]. 16 października 1919, w stopniu porucznika, został przeniesiony z 37 pułku piechoty do Żandarmerii Wojskowej[6]. W kwietniu 1920 roku został dowódcą Szwadronu Zapasowego Dywizjonu Żandarmerii Wojskowej Nr 7 w Poznaniu[7]. 1 czerwca 1921 roku w dalszym ciągu pełnił służbę w Dywizjonie Żandarmerii Wojskowej Nr 7 w Poznaniu[8]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 51. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 9 Dywizjon Żandarmerii w Brześciu[9]. W latach 1923–1924 pełnił służbę w 10 Dywizjonie Żandarmerii w Przemyślu[10][11]. W 1928 roku ponownie w 9 Dywizjonie Żandarmerii w Brześciu[12]. Był dowódcą Plutonu Żandarmerii Pińsk. 28 stycznia 1931 ogłoszono jego przeniesienie do 6 Dywizjonu Żandarmerii we Lwowie na stanowisko kwatermistrza[13][14]. Później został przesunięty na stanowisko zastępcy dowódcy dywizjonu[15]. Na stopień majora został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 3. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[16]. Od 20 października 1938 do 31 sierpnia 1939 był I zastępcą dowódcy 3 Dywizjonu Żandarmerii w Grodnie[15][17].

W czasie kampanii wrześniowej był szefem Żandarmerii Okręgu Korpusu Nr III. W czasie okupacji był kierownikiem Referatu Ruchu Kolejowego w Oddziale II Informacyjno-Wywiadowczym Komendy Głównej Armii Krajowej.

Zmarł 29 marca 1982 w szpitalu wojskowym w Krakowie na niewydolność krążenia[18]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera 10B WOJ-IV-6)[19].

Grób płka Leona Cehaka na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie

Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną – Emilią z Wałęgów, miał jedynego syna Andrzeja[15].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 282.
  2. ↑ a b c d e Andrzejewski 2005 ↓, s. 185.
  3. ↑ Lista starszeństwa c. i k. Obrony Krajowej i Żandarmerii 1918 ↓, s. 115, 285, w tym samym pułku pełnił służbę por. Franciszek Cehak.
  4. ↑ Dekret Naczelnego Wodza Wojsk Polskich o przyjęciu do W.P. oficerów z b. armii austro-węgierskiej (838). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 644, nr 26 z 8 marca 1919. 
  5. ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich o przydziale oficerów (841). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 651, nr 26 z 8 marca 1919. 
  6. ↑ Dz.Rozk. MSWojsk. ↓, Nr 95 z 26 listopada 1919 roku, s. 2472.
  7. ↑ Suliński 2003 ↓, s. 101.
  8. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 404, 576.
  9. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 292.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1062, 1064.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 964, 965.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 671, 675.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 21.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 288, 794.
  15. ↑ a b c Andrzejewski 2005 ↓, s. 188.
  16. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 282.
  17. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 835.
  18. ↑ Andrzejewski 2005 ↓, s. 190.
  19. ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2021-06-04].
  20. ↑ a b c d e Andrzejewski 2005 ↓, s. 191.
  21. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  22. ↑ Lista starszeństwa c. i k. Obrony Krajowej i Żandarmerii 1918 ↓, s. 115, 285.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leon_Cehak&oldid=72318772”