Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Finlandii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Finlandii – lista miejsc w Finlandii wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowanej przez Finlandię 4 marca 1987 roku[2].

Obecnie (stan na 2023 rok) na liście znajduje się 6 obiektów dziedzictwa kulturowego oraz 1 o charakterze przyrodniczym[2].

Na fińskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Finlandia zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa – znajdują się 2 obiekty (stan na 2023 rok)[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO[edytuj | edytuj kod]

Poniższa tabela przedstawia fińskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[3] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[4]:
  • kulturowe (K)
  • przyrodnicze (P)
  • kulturowo-przyrodnicze (K,P)
Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     Wpisy transgraniczne

Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
579 Cmentarzysko z epoki brązu w Sammallahdenmäki
Bronze Age Burial Site of Sammallahdenmäki
Rauma
Satakunta
61°07′11,1″N 21°46′25,3″E/61,119750 21,773694
K (iii)(iv) 1999 Zespół 33 granitowych kopców grobowych pochodzących z epoki brązu. Datuje się je na okres 1500–500 lat p.n.e. Cmentarzysko jest związane z rytuałami kultu słońca[5].
583 Twierdza Suomenlinna
Fortress of Suomenlinna
Helsinki
Uusimaa
60°08′50,0″N 24°59′14,0″E/60,147222 24,987222
K (iv) 1991 Twierdza została wybudowana przez Szwedów w XVIII wieku w celu obrony przed Imperium Rosyjskim. Jest ona położona na sześciu wyspach przy wejściu do portu w Helsinkach. W pobliżu znajduje się również okręt–muzeum Vesikko[6].
582 Zabytkowa dzielnica Raumy
Vanha Rauma
Rauma, Satakunta
61°07′42″N 21°30′42″E/61,128333 21,511667
K (iv)(v) 1991
2009
Rauma, położona nad Zatoką Botnicką, jest jednym z najstarszych portów Finlandii. Zabudowa miasta koncentruje się wokół klasztoru franciszkanów z XIV wieku. Pomimo pożaru w XVII wieku przetrwało 600 drewnianych budynków[7].
1187 Południk Struvego
Struve Geodetic Arc
Enontekiö, Ylitornio, Tornio, Korpilahti, Lapinjärvi, Pyhtää
68°40′57″N 22°44′45″E/68,682500 22,745833
66°23′52″N 23°43′31″E/66,397778 23,725278
65°49′48″N 24°09′26″E/65,830000 24,157222
61°55′36″N 25°32′01″E/61,926667 25,533611
60°42′17″N 26°00′12″E/60,704722 26,003333
60°16′35″N 26°36′12″E/60,276389 26,603333
K (ii)(iv)(vi) 2005 W Finlandii znajduje się 6 z 34 punktów pomiarowych południka Struvego. Zostały one założone w latach 1816–1852 na terenie ówczesnej unii Szwecji i Norwegii oraz Imperium Rosyjskiego, pod nadzorem rosyjskiego naukowca Friedricha Georga Wilhelma von Struvego i rosyjskiego oficera Carla F. Tennera. Wpis transgraniczny z Białorusią, Estonią, Litwą, Łotwą, Mołdawią, Norwegią, Rosją, Szwecją oraz Ukrainą[8].
584 Zabytkowy kościół w Petäjävesi
Petäjävesi Old Church
Petäjävesi
Finlandia Środkowa
62°15′00,4″N 25°11′01,9″E/62,250111 25,183861
K (iv) 1994 Kościół wybudowany w latach 1763–1765 z drewna sosnowego. Jest to świątynia luterańska. Wnętrze kościoła łączy w sobie cechy renesansu, baroku oraz gotyku[9].
751 Fabryka obróbki drewna i tektury w Verli
Verla Groundwood and Board Mill
Kouvola
Kymenlaakso
61°03′44,3″N 26°38′20,9″E/61,062300 26,639150
K (iv) 1996 Fabryka i otaczający ją obszar mieszkalny stanowią rodzaj małej osady przemysłowej powstałej na przełomie XIX i XX wieku. Fabryka Verla działała do 1964 roku, po czym została przekształcona w muzeum[10].
898 Archipelag Kvarken / Pobrzeże Zachodniobotnickie
High Coast / Kvarken Archipelago
Kymenlaakso
63°04′00″N 18°21′00″E/63,066667 18,350000
P (viii) 2000
2006
Obszar Pobrzeża Zachodniobotnickiego i archipelagu Kvarken obejmuje pobrzeże Zatoki Botnickiej i 5600 wysp i wysepek na Morzu Bałtyckim ukształtowanych przez topniejącą pokrywę lodowcową ok. 10–24 tys. lat temu[14]. Wpis transgraniczny ze Szwecją[11].

Obiekty na fińskiej liście informacyjnej UNESCO[edytuj | edytuj kod]

Obiekty wpisane na fińską listę informacyjną UNESCO[a]

Poniższa tabela przedstawia obiekty na fińskiej liście informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polska nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na fińskiej liście informacyjnej[2];
Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[4]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
6510 Archipelagi fok obrączkowanych jeziora Saimaa
The Ringed Seal Archipelagos of Lake Saimaa
Karelia Południowa
Sawonia Południowa
61°15′00″N 28°15′00″E/61,250000 28,250000
P (ix)(x) 2021 Jezioro Saimaa jest największym zbiornikiem wodnym w Finlandii. Jego powierzchnia jest 40-krotnie większa od powierzchni Jeziora Śniardwy. Na jeziorze znajduje się szereg wysp zamieszkałych przez fokę obrączkowaną[12].
6509 Dzieła architektoniczne Alvara Aalto – ludzki wymiar ruchu modernistycznego
The Architectural Works of Alvar Aalto - a Human Dimension to the Modern Movement
Paimio, Helsinki, Kotka, Pori, Muuratsalo, Imatra, Jyväskylä oraz Seinäjoki K (ii) 2021 Wpis na listę informacyjną UNESCO obejmuje szereg prac fińskiego architekta Alvara Aalto, który projektował budynki w stylu modernistycznym. Jego najbardziej znanymi pracami były m.in. Finlandia Talo oraz Techniczny Uniwersytet Helsiński[13].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Na mapie nie zaznaczono dzieł architektonicznych Alvara Aalto

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. UNESCO World Heritage Centre, Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-14] (ang.).
  2. a b c d e UNESCO World Heritage Centre, Finland - UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-08-29] (ang.).
  3. l (red.), Polski Komitet ds Unesco: Finlandia [online], www.unesco.pl [dostęp 2023-08-29] (ang.).
  4. a b UNESCO World Heritage Centre, The Criteria for Selection [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-31] (ang.).
  5. UNESCO World Heritage Centre, Bronze Age Burial Site of Sammallahdenmäki [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-14] (ang.).
  6. UNESCO World Heritage Centre, Fortress of Suomenlinna [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-14] (ang.).
  7. UNESCO World Heritage Centre, Old Rauma [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-14] (ang.).
  8. UNESCO World Heritage Centre, Struve Geodetic Arc [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-03-11] (ang.).
  9. UNESCO World Heritage Centre, Petäjävesi Old Church [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-14] (ang.).
  10. UNESCO World Heritage Centre, Verla Groundwood and Board Mill [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-14] (ang.).
  11. UNESCO World Heritage Centre, High Coast / Kvarken Archipelago [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-14] (ang.).
  12. UNESCO World Heritage Centre, The Ringed Seal Archipelagos of Lake Saimaa [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-14] (ang.).
  13. UNESCO World Heritage Centre, The Architectural Works of Alvar Aalto - a Human Dimension to the Modern Movement [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-02-14] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]