Marte Meo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Marte Meo (z łac. marte meona własną rękę lub o własnych siłach) – holenderska metoda terapii rodzinnej (interwencji psychosocjalnej i pedagogicznej) bazującej na ukierunkowanej i celowej strategii, łączącej w sobie priorytety decydujące o jakości egzystencji dziecka z uzdolnieniami rodziców do dialogu pedagogicznego. Jej celem jest wzbudzenie i rozwijanie już posiadanych, wrodzonych umiejętności rodzicielskich, zwłaszcza w sytuacjach, gdy rodzice nie są w stanie (z różnych przyczyn) wykorzystać możliwości tkwiących w klasycznym poradnictwie rodzinnym[1].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Poradnictwo rodzinno-wychowawcze w trakcie prowadzenia procesu terapeutycznego wspomagane jest wykorzystaniem nagrań wideo (filmów) celem przekazania rodzicom niezbędnej wiedzy pedagogicznej z zakresu rozpoznawania potrzeb dzieci, rozumienia ich i stosownego reagowania[1].

Twórcy metody wychodzą z założenia, że każda rodzina posiada zdolności do angażowania się w działania zgodne z własnym interesem i mające na celu rozwój, a każda para rodziców ma elementarny zakres kompetencji do realizowania się w procesie wychowywania własnego potomstwa. Zdolności te i posiadane umiejętności są wspomagane przez terapeutę na drodze analizy zarejestrowanych materiałów filmowych. Rodzice są najpierw zachęcani do korzystania z pomocy, a potem ich naturalne zdolności, predyspozycje i umiejętności są wyszukiwane, określane i wzmacniane, a na ich bazie budowana jest konstruktywna i mądra interakcja z dzieckiem. Twórcy metody utrzymują, że takie wrodzone kompetencje są intuicyjne i mają charakter umiejętności archetypicznych[1].

Skutkiem poradnictwa udzielanego w metodzie ma być nauczenie rodzica jak postępować w konkretnych sytuacjach interakcji z dziećmi, biorąc pod uwagę ich indywidualizm[2]. Istotne jest tu maksymalne uproszczenie komunikacji z członkiem rodziny, a zatem nie epatowanie treściami akademickimi i podręcznikowymi, ale działanie w myśl zasady: co zrobić, żeby było dobrze?. Po analizie filmów tworzone są precyzyjne wzorce zachowań do konkretnych sytuacji[1].

Metoda stosowana jest w takich krajach, jak: Norwegia, Szwecja, Dania, Irlandia, Indie, Francja, Niemcy, Austria, Holandia, Belgia, Łotwa, Estonia, Rosja, Słowacja, Brazylia, Hiszpania, Grecja, Włochy, USA i Polska[3]. W niemieckim Herleshausen funkcjonuje Instytut Marte Meo (Marte Meo Institut)[4].

Zasady[edytuj | edytuj kod]

Rodzic:

  • precyzyjnie lokalizuje zainteresowania dzieci i potwierdza te zainteresowania,
  • oczekuje aktywnie na reakcję dzieci,
  • nazywa dokonujące się na jego oczach zdarzenia, emocje i doświadczenia oraz antycypuje przeżycia dzieci,
  • wzmacnia oczekiwane zachowania, natychmiast i bezpośrednio je potwierdzając,
  • przedstawia dzieciom osoby, zjawiska i obiekty w otaczającym ich świecie, co pomaga dzieciom uzyskać odpowiednią orientację,
  • przekazuje jednoznaczne sygnały o początku i końcu danej sytuacji[1].

Krytyka[edytuj | edytuj kod]

Istnieje niewielka ilość dowodów na skuteczność metody: badano m.in. wpływ Marte Meo na jakość relacji matka-niemowlę[5], efektywność wychowawczą ojców rozwodników[6] czy ograniczenie niepożądanych zachowań wśród młodzieży szkolnej[7][8]. Dostępne badania mają najczęściej charakter pilotażowy lub quasi-eksperymentalny (np. małe grupy, brak randomizacji lub brak kontroli efektu placebo), co utrudnia wyciąganie wniosków przyczynowo-skutkowych (nie ma pewności czy inne czynniki, a nie badana metoda, odpowiadają za efekt)[9][10]. Inne, pojedyncze badania są jakościowe (np. wywiady) lub są studiami przypadków[11][12][13], co uniemożliwia przenoszenie przewidywań co do efektywności na innych ludzi[14].

Przeciwnicy metody zarzucają jej uciążliwości związane z procesem przygotowywania nagrań filmowych, a także czasochłonność analizowania nagranych materiałów. Zwolennicy terapii uważają, że w tych aspektach tkwi właśnie jej nadzwyczajna efektywność[1]. Inne, potencjalnie słabe strony Marte Meo (wymieniane także przez samych praktyków), to: brak jasnych reguł stosowania metody, brak superwizji, spadek zaufania u niektórych rodziców, wynikający z faktu nagrywania sesji (obawy, co do wykorzystania nagrań niezgodnie z interesem nagrywanych)[15].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Agnieszka Smrokowska-Reichmann, Zagrożenie dziecka w rodzinie wieloproblemowej z perspektywy pracy socjalnej, we: Wspólne tematy, nr 2/2009, s.25-38, ISSN 1506-3690
  2. Marte Meo Polska, Marte Meo
  3. Petra Rumenjak, Rana stimulacija mozga i kognitivne sposobnosti djece predškolske dobi Marte Meo
  4. Marte Meo Institut, Herzlich Willkomen
  5. Ingeborg Hedegaard Kristensen i inni, Video feedback promotes relations between infants and vulnerable first-time mothers: a quasi-experimental study, „BMC pregnancy and childbirth”, 17 (1), 2017, s. 379, DOI10.1186/s12884-017-1568-1, ISSN 1471-2393, PMID29141587, PMCIDPMC5688723.
  6. David S. DeGarmo, Jeremy Jones, Laura A. Rains, A pilot study evaluation of Marte Meo for divorced fathers: Marte Meo fathers, „Journal of Family Therapy”, 2018, DOI10.1111/1467-6427.12221.
  7. Ulf Axberg i inni, The development of a systemic school-based intervention: Marte Meo and coordination meetings, „Family Process”, 45 (3), 2006, s. 375–389, ISSN 0014-7370, PMID16984077.
  8. Stina Balldin i inni, Marte Meo and coordination meetings (MAC): a systemic school-based video feedback intervention— a randomised controlled trial, „Child and Adolescent Social Work Journal”, 2018, DOI10.1007/s10560-018-0580-2, ISSN 0738-0151.
  9. Takane i inni, Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 163-254, 257-271, ISBN 83-01-14042-9, OCLC 749146981.
  10. Frederick J. Gravetter, Lori-Ann B. Forzano, Research methods for the behavioral sciences, wyd. 4, Australia: Wadsworth, 2012, s. 281-308, ISBN 978-1-111-34225-8, OCLC 731822961.
  11. Kari Vik, Rolf Rohde, Tiny moments of great importance: the Marte Meo method applied in the context of early mother-infant interaction and postnatal depression. Utilizing Daniel Stern's theory of 'schemas of being with' in understanding empirical findings and developing a stringent Marte Meo methodology, „Clinical Child Psychology and Psychiatry”, 19 (1), 2014, s. 77–89, DOI10.1177/1359104512468286, ISSN 1461-7021, PMID23242466.
  12. Kari Vik, Stein Braten, Video interaction guidance inviting transcendence of postpartum depressed mothers' self-centered state and holding behavior, „Infant Mental Health Journal”, 30 (3), 2009, s. 287–300, DOI10.1002/imhj.20215, ISSN 1097-0355, PMID28636225.
  13. Elise H. Gill, Anne Brita Thorød, Kari Vik, Marte Meo as a port of entry to parental sensitivity - a three-case study, „BMC psychiatry”, 19 (1), 2019, s. 5, DOI10.1186/s12888-018-1959-5, ISSN 1471-244X, PMID30616585, PMCIDPMC6324168.
  14. John W. Creswell, Projektowanie badań naukowych: metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, s. 29-47, 189-218, ISBN 978-83-233-3539-9, OCLC 863087942.
  15. Parvin Kiamanesh, Kåre S. Olafsen, Filip Drozd, Understanding factors that promote and limit the use of video guidance in child protection services: A SWOT analysis, „Child & Family Social Work”, 23 (4), 2018, s. 582–589, DOI10.1111/cfs.12447.