Miecznica

Miecznica
	; Sisyrinchium montanum
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	kosaćcowate
Rodzaj	miecznica
	Nazwa systematyczna
	Sisyrinchium L.; Sp. Pl. 2: 954. 1753
	Typ nomenklatoryczny
	Sisyrinchium bermudianum (L.)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Miecznica (Sisyrinchium L.) – rodzaj roślin z rodziny kosaćcowatych. Należy do niego ok. 140^[4] do ponad 200^[5] gatunków. Rośliny te występują naturalnie w Ameryce Południowej i Północnej, na Hawajach i Grenlandii^[5]. Największe zróżnicowanie gatunkowe jest w Ameryce Centralnej^[4]. Rośliny introdukowane z tego rodzaju występują poza tym w Europie, Azji, Australii i na Madagaskarze^[5]. W Polsce rośnie jako kenofit (zadomowiony przybysz) miecznica bermudzka S. bermudiana^[6].

Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne (zwłaszcza miecznica prążkowana S. striatum). S. vaginatum wykorzystywana jest w Urugwaju do kontroli urodzeń^[4].

Nazwa łacińska pochodzi z greckiego słowa sisyra, oznaczającego włochaty płaszcz, odnoszącego się do łusek kłączy tej rośliny.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Prosta lub rozgałęziona, z jednym lub większą liczbą międzywęźli. Gatunki wieloletnie posiadają kłącze.
Liście: Lancetowate do równowąskich, niekiedy cylindryczne w przekroju.
Kwiaty: Symetryczne, z szypułką, z białymi do fioletowych płatkami korony.
Owoce: Kuliste lub jajowate torebki.
Nasiona: Okrągłe, zazwyczaj czarne.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Synonimy: Bermudiana (Mill.), Hydastylus (Dryand. ex Salisb.), Souza (Vell.), Paneguia (Raf.), Pogadelpha (Raf.), Echthronema (Herb.), Eriphilema (Herb.), Glumosia (Herb.), Oreolirion (E.P.Bicknell).

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z rodzajów podrodziny Iridoideae Eaton w rodzinie kosaćcowatych (Iridaceae) należącej do rzędu szparagowców (Asparagales) w obrębie jednoliściennych^[2].

Lista gatunków

Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju miecznica.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-03] (ang.).
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-05-03].
↑ ^a ^b ^c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 861, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c Sisyrinchium L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-02-24] .
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 168, ISBN 978-83-62975-45-7 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Sisyrinchium, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2010-05-03] (ang.).
World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew.. [dostęp 2010-05-03].
Crescent Bloom. [dostęp 2010-05-03].
US Department of Agriculture. Natural Resources Conservation Service. [dostęp 2010-05-03].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-03] (ang.).

[3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-05-03].

[mabb-4] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 861, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[powo-5] Sisyrinchium L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-02-24] .

[checklist-6] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 168, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]