Narocz (rejon wilejski)
54°33′48″N 26°43′45″E/54,563333 26,729167
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja (2010) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 1771 |
| Kod pocztowy |
222418 |
| Tablice rejestracyjne |
5 |
Położenie na mapie obwodu mińskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
Położenie na mapie Polski w 1939  | |
| 54°33′48″N 26°43′45″E/54,563333 26,729167
| |
Narocz (biał. Нарач; ros. Нарочь) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie wilejskim. W 2010 roku liczyła 802 mieszkańców.
Miejscowość leży na lewym brzegu rzeki Narocz, 14 km na północny zachód od Wilejki, w pobliżu drogi R63 Wilejka-Smorgonie. W miejscowości znajduje się cerkiew św. Eliasza z 1877 roku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W czasach zaborów wieś w okręgu wiejskim Narocz, w gminie Iża, w powiecie wilejskim, w guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego. W 1866 roku liczyła 331 (123 dusze rewizyjne) mieszkańców w 26 domach. Była tu cerkiew prawosławna i młyn wodny. Należała do dóbr Lubań, własność Lubańskich[1].
W latach 1921–1945 wieś leżała w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie wilejskim, w gminie Iża, od 1 kwietnia 1932 w gminie Wojstom[2].
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 429 osób, 210 były wyznania rzymskokatolickiego a 219 prawosławnego. Jednocześnie 189 mieszkańców zadeklarowało polską, 239 białoruską a 1 rosyjską przynależność narodową. Było tu 56 budynków mieszkalnych[3]. W 1931 w 88 domach zamieszkiwało 505 osób[4].
Wierni należeli do parafii rzymskokatolickiej w Wojstomiu i miejscowej prawosławnej. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Wilejce i Okręgowy w Wilnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Wojstomiu[5].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR[6][7]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do Białoruskiej SRR[8].
Od 1991 w składzie niepodległej Białorusi.
Parafia rzymskokatolicka[edytuj | edytuj kod]
Parafia leży w dekanacie wilejskim archidiecezji mińsko-mohylewskiej. Parafia jest obecnie organizowana. Najbliższa kaplica istniała od 1789 roku we wsi Ruskie Sioło[9].
- Galeria
-
Wjazd do miejscowości -
Cerkiew św. Eliasza
._%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0-%D0%86%D0%BB%D1%8C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_(02).jpg)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Narocz, wieś, powiat wilejski, gmina Iża, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 914.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 marca 1932 r. o zniesieniu gminy wiejskiej Iża i o zmianie granic niektórych gmin wiejskich w powiecie wilejskim, województwie wileńskiem. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-03-09].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 78.
- ↑ Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 60.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1111.
- ↑ https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf.
- ↑ okupacja sowiecka ziem polskich, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-04-03].
- ↑ Piotr Eberhardt, Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej, „Dzieje Najnowsze”, Rocznik L – 2018 (2), 2018, s. 95–100.
- ↑ Нарач (Вілейскі р-н) — парафія Маці Божай Анёльскай і св. Яна, евангеліста [online], catholic.by [dostęp 2022-12-18] (biał.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Strona radzima.org
- Strona radzima.net
- Narocz, wieś, powiat wilejski, gmina Iża, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 914.
- Strona globus.tut.by. globus.tut.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-27)].