Nikołaj Denkow

Nikołaj Denkow
Николай Денков
Pełne imię i nazwisko	Nikołaj Denkow Denkow
Data i miejsce urodzenia	3 września 1962 ; Stara Zagora
	Premier Bułgarii
Okres	od 6 czerwca 2023; do 9 kwietnia 2024
Przynależność polityczna	Kontynuujemy Zmianę
Poprzednik	Gyłyb Donew
Następca	Dimityr Gławczew
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nikołaj Denkow Denkow, bułg. Николай Денков Денков (ur. 3 września 1962 w Starej Zagorze^[1]) – bułgarski chemik i nauczyciel akademicki, profesor Uniwersytetu Sofijskiego, w latach 2014–2016 wiceminister, w 2017 i w latach 2021–2022 minister edukacji i nauki, w latach 2023–2024 premier Bułgarii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1980 ukończył gimnazjum matematyczno-przyrodnicze w Sofii, a w 1987 studia chemiczne na Uniwersytecie Sofijskim im. św. Klemensa z Ochrydy. Związał się zawodowo z macierzystą uczelnią, uzyskiwał na niej kolejne stopnie doktorskie (1993, 2007). Od 1997 pracował jako docent, a w 2008 objął stanowisko profesora w zakresie chemii fizycznej. W latach 2008–2015 kierował katedrą inżynierii chemicznej. Pracował także naukowo na uczelniach zagranicznych m.in. w Japonii i Szwecji. Autor i współautor ponad 130 prac naukowych, publikowanych m.in. w „Nature”, a także współautor około 10 patentów^[1]^[2]. Członek korespondent Bułgarskiej Akademii Nauk oraz członek Academia Europaea^[3].

W latach 2014–2016 był wiceministrem edukacji i nauki odpowiedzialnym za szkolnictwo wyższe i fundusze europejskie^[2]. W styczniu 2017 stanął na czele tego resortu w przejściowym gabinecie Ognjana Gerdżikowa^[4]. Zakończył pełnienie tej funkcji wraz z całym rządem w maju 2017. Po raz drugi objął kierownictwo tego ministerstwa w maju 2021, wchodząc w skład technicznego rządu Stefana Janewa^[5]. Pozostał na stanowisku ministra edukacji i nauki również w utworzonym we wrześniu 2021 drugim tymczasowym rządzie tego samego premiera^[6] oraz w powołanym w grudniu 2021 gabinecie Kiriła Petkowa (z rekomendacji ugrupowania Kontynuujemy Zmianę)^[7]. Urząd ten sprawował do sierpnia 2022.

W październiku tego samego roku z listy PP uzyskał mandat posła do Zgromadzenia Narodowego 48. kadencji^[8]. Na początku stycznia 2023 desygnowany przez prezydenta Rumena Radewa z rekomendacji swojej partii do stworzenia nowego rządu. 9 stycznia parlament odrzucił jego dokument programowy^[9], na skutek czego zrezygnował z powierzonej mu misji. W kwietniu 2023 z powodzeniem ubiegał się o poselską reelekcję^[10].

Pod koniec maja 2023 ponownie powierzono mu misję utworzenia gabinetu^[11]. Ostatecznie negocjacje nad powołaniem rządu toczyły się między koalicjami skupionymi wokół PP oraz partii GERB. 2 czerwca przedstawiono końcowe ustalenia i zaproponowany skład rządu (w znacznej mierze obejmującego osoby bezpartyjne). Porozumienie zawarto na okres półtora roku; kandydatem na premiera na pierwsze 9 miesięcy został przedstawiciel Nikołaja Denkowa; ustalono nadto, że po tym okresie zastąpi go przedstawicielka GERB Marija Gabriel^[12]. 6 czerwca 2023 Zgromadzenie Narodowe udzieliło wotum zaufania rządowi (większością 132 głosów „za”), który rozpoczął urzędowanie tego samego dnia po zaprzysiężeniu^[13].

Zgodnie z koalicyjnymi ustaleniami 5 marca 2024 ogłosił dymisję rządu^[14], która następnego dnia została zatwierdzona przez parlament^[15]. Koalicjanci nie doszli jednak do porozumienia odnośnie do powołania nowego gabinetu^[16]. 9 kwietnia 2024 prezydent powołał gabinet przejściowy, na czele którego stanął Dimityr Gławczew^[17].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Prof. Nikolai D. Denkov, Ph.D., D.Sc.. uni-sofia.bg. [dostęp 2017-02-06]. (ang.).
↑ ^a ^b Николай Денков – служебен министър на образованието и науката. president.bg, 25 stycznia 2016. [dostęp 2017-02-06]. (bułg.).
↑ Николай Денков Денков – служебен министър на образованието и науката. president.bg, 11 maja 2021. [dostęp 2021-05-12]. (bułg.).
↑ Държавният глава назначава служебно правителство от 27 януари т.г.. president.bg, 25 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-06]. (bułg.).
↑ Държавният глава назначава служебно правителство от 12 май т.г.. president.bg, 11 maja 2021. [dostęp 2021-05-12]. (bułg.).
↑ Държавният глава назначава служебно правителство от 16 септември т.г.. president.bg, 16 września 2021. [dostęp 2021-09-25]. (bułg.).
↑ Служебното правителство предаде властта на министрите от кабинета „Петков”. dariknews.bg, 13 grudnia 2021. [dostęp 2021-12-13]. (bułg.).
↑ Ralica Ficzewa: От новобранци до опитни парламентаристи: кои са новите депутати в 48-ия парламент. dnevnik.bg, 5 października 2022. [dostęp 2022-10-05]. (bułg.).
↑ Bulgaria closer to early election as coalition talks fail. apnews.com, 9 stycznia 2023. [dostęp 2023-01-10]. (ang.).
↑ Ralica Ficzewa, Złatina Zechirowa: Нещо ново, нещо старо: кои са новите депутати в 49-ия парламент. dnevnik.bg, 4 kwietnia 2023. [dostęp 2023-04-04]. (bułg.).
↑ Bulgaria’s President handed over the Second Mandate to WCC-DB and Demonstrated his Displeasure. novinite.com, 29 maja 2023. [dostęp 2023-05-29]. (ang.).
↑ Bulgaria: Denkov and Mariya Gabriel presented the Project for a Regular Government. novinite.com, 2 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-06]. (ang.).
↑ Bulgaria Finally has a Regular Government (Chronology of Events). novinite.com, 6 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-06]. (ang.).
↑ Премиерът Николай Денков подаде оставка. btvnovinite.bg, 5 marca 2024. [dostęp 2024-03-24]. (bułg.).
↑ Парламентът прие оставката на Николай Денков и правителството с 216 гласа. 24chasa.bg, 6 marca 2024. [dostęp 2024-03-24]. (bułg.).
↑ Snap Elections On The Horizon: How Did We Get Here?. novinite.com, 26 marca 2024. [dostęp 2024-04-05]. (ang.).
↑ Президентът издаде укази за назначаване на служебно правителство и насрочване на избори за Народно събрание и Европейски парламент на 9 юни. president.bg, 9 kwietnia 2024. [dostęp 2024-04-09]. (bułg.).

[bio-1] Prof. Nikolai D. Denkov, Ph.D., D.Sc.. uni-sofia.bg. [dostęp 2017-02-06]. (ang.).

[prezydent-2] Николай Денков – служебен министър на образованието и науката. president.bg, 25 stycznia 2016. [dostęp 2017-02-06]. (bułg.).

[3] Николай Денков Денков – служебен министър на образованието и науката. president.bg, 11 maja 2021. [dostęp 2021-05-12]. (bułg.).

[4] Държавният глава назначава служебно правителство от 27 януари т.г.. president.bg, 25 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-06]. (bułg.).

[5] Държавният глава назначава служебно правителство от 12 май т.г.. president.bg, 11 maja 2021. [dostęp 2021-05-12]. (bułg.).

[6] Държавният глава назначава служебно правителство от 16 септември т.г.. president.bg, 16 września 2021. [dostęp 2021-09-25]. (bułg.).

[7] Служебното правителство предаде властта на министрите от кабинета „Петков”. dariknews.bg, 13 grudnia 2021. [dostęp 2021-12-13]. (bułg.).

[8] Ralica Ficzewa: От новобранци до опитни парламентаристи: кои са новите депутати в 48-ия парламент. dnevnik.bg, 5 października 2022. [dostęp 2022-10-05]. (bułg.).

[9] Bulgaria closer to early election as coalition talks fail. apnews.com, 9 stycznia 2023. [dostęp 2023-01-10]. (ang.).

[10] Ralica Ficzewa, Złatina Zechirowa: Нещо ново, нещо старо: кои са новите депутати в 49-ия парламент. dnevnik.bg, 4 kwietnia 2023. [dostęp 2023-04-04]. (bułg.).

[11] Bulgaria’s President handed over the Second Mandate to WCC-DB and Demonstrated his Displeasure. novinite.com, 29 maja 2023. [dostęp 2023-05-29]. (ang.).

[12] Bulgaria: Denkov and Mariya Gabriel presented the Project for a Regular Government. novinite.com, 2 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-06]. (ang.).

[13] Bulgaria Finally has a Regular Government (Chronology of Events). novinite.com, 6 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-06]. (ang.).

[14] Премиерът Николай Денков подаде оставка. btvnovinite.bg, 5 marca 2024. [dostęp 2024-03-24]. (bułg.).

[15] Парламентът прие оставката на Николай Денков и правителството с 216 гласа. 24chasa.bg, 6 marca 2024. [dostęp 2024-03-24]. (bułg.).

[16] Snap Elections On The Horizon: How Did We Get Here?. novinite.com, 26 marca 2024. [dostęp 2024-04-05]. (ang.).

[17] Президентът издаде укази за назначаване на служебно правителство и насрочване на избори за Народно събрание и Европейски парламент на 9 юни. president.bg, 9 kwietnia 2024. [dostęp 2024-04-09]. (bułg.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

Księstwo Bułgarii (1878–1908)	Burmow (1879) metropolita Klemens (1879–1880) Cankow (1880) Karawełow (1880–1881) Ehrnrooth (1881) Sobolew (1882–1883) Cankow (1883–1884) Karawełow (1884–1886) metropolita Klemens (1886) Karawełow (1886) Radosławow (1886–1887) Stoiłow (1887) Stambołow (1887–1894) Stoiłow (1894–1899) Grekow (1899) Iwanczow (1899–1901) Petrow (1901) Karawełow (1901–1902) Danew (1902–1903) Petrow (1903–1906) Petkow (1906–1907) Stanczow (1907) Gudew (1907–1908)
Carstwo Bułgarii (1908–191946)	Malinow (1908–1911) Geszow (1911–1913) Danew (1913) Radosławow (1913–1918) Malinow (1918) Teodorow (1918–1919) Stambolijski (1919–1923) Cankow (1923–1926) Lapczew (1926–1931) Malinow (1931) Muszanow (1931–1934) Georgiew (1934–1935) Złatew (1935) Toszew (1935) Kjoseiwanow (1935–1940) Fiłow (1940–1943) Gabrowski (1943) Bożiłow (1943–1944) Bagrianow (1944) Murawiew (1944) Georgiew (1944–1946)
Ludowa Republika Bułgarii (1946–1990)	Dimitrow (1946–1949) Kołarow (1949–1950) Czerwenkow (1950–1956) Jugow (1956–1962) Żiwkow (1962–1971) Todorow (1971–1981) Filipow (1981–1986) Atanasow (1986–1990) Łukanow (1990)
Republika Bułgarii (od 1990)	Popow (1990–1991) Dimitrow (1991–1992) Berow (1992–1994) Indżowa (1994–1995) Widenow (1995–1997) Sofijanski (1997) Kostow (1997–2001) Sakskoburggotski (2001–2005) Staniszew (2005–2009) Borisow (2009–2013) Rajkow (2013) Oreszarski (2013–2014) Bliznaszki (2014) Borisow (2014–2017) Gerdżikow (2017) Borisow (2017–2021) Janew (2021) Petkow (2021–2022) Donew (2022–2023) Denkow (2023–2024) Gławczew (od 2024)

W dniu powstania	Stefan Janew Gyłyb Donew Bojko Raszkow Atanas Pekanow Waleri Bełczew Georgi Panajotow Stojczo Kacarow Wioleta Komitowa Nikołaj Denkow Swetłan Stoew Janaki Stoiłow Welisław Minekow Asen Liczew Christo Bozukow Christo Aleksiew Danieła Weziewa Andrej Żiwkow Steła Bałtowa Andrej Kuzmanow
Późniejsi członkowie	Iwan Demerdżiew