Orło (województwo warmińsko-mazurskie)
53°58′21″N 21°34′28″E/53,972500 21,574444| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
90[2] |
| Strefa numeracyjna |
87 |
| Kod pocztowy |
11-520[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NGI |
| SIMC |
0767718 |
Położenie na mapie gminy Ryn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu giżyckiego  | |
| 53°58′21″N 21°34′28″E/53,972500 21,574444[1]
| |
Orło (niem. Orlen, od 1938 Arlen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Ryn[4].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie suwalskim.
Orło jest wsią sołecką.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś lokowana była 1 marca 1437 r. przez wielkiego mistrza krzyżackiego Pawła von Russdorffa. Przywilej dla wsi odnowił 17 listopada 1538 roku książę Albrecht. Wieś miała wówczas powierzchnię 80 włók. Jak wynika z ksiąg rachunkowych starostwa ryńskiego, w roku 1539 w Orle mieszkali sami Polacy.
W wyniku dżumy w latach 1709-1710 zmarło tu ponad 600 osób, spośród 800 osób ogólnej liczby mieszkańców. Po przejściu epidemii we wsi były 22 gospodarstwa były opuszczone, a odłogiem leżały 23 włóki i 22 morgi.
Szkoła w Orle powstała w pierwszej połowie XVIII wieku. Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka Orlen została w 1938 r. zastąpiona przez administrację nazistowską sztuczną formą Arlen. W roku 1939 była tu szkoła dwuklasowa z dwoma nauczycielami. Po II wojnie światowej szkoła uruchomiana została 1 września 1946 roku. Uczyło się w niej wówczas 49 uczniów. Szkoła w Orle została zlikwidowana w 1974 roku.
W latach 1954-1972 wieś należała do Gromadzkiej Rady Narodowej w Sterławkach Wielkich, a później do gminy w Rynie. W roku 1970 w Orle mieszkały 192 osoby, a wieś miała powierzchnię 400 ha, na których było 39 gospodarstw chłopskich.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Grodzisko "Stroża Góra" - na południowy wschód od miejscowości i na północnym brzegu jeziora Orło znajduje się grodzisko nazywane Stróża Góra, na której w średniowieczu znajdowała się drewniana wieża obronna, po której śladem jest wgłębienie na szczycie. Wchodziła ona być może w skład systemu ostrzegania za pomocą dymu, świata ogniska lub lustra między zamkami krzyżackimi w Giżycku i Rynie (5 km)[5]. Mogła się tam też znajdować rezydencja rycerska typu motte. Na trasie między tymi zamkami punkty przekazywania sygnałów znajdowały się w miejscowościach Jeziorko i Orło. Ze Stróżej Góry zobaczyć można 12 jezior.
Przypuszczalny wygląd wieży strażniczej na grodzisku Stróża Góra
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93598
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Kod pocztowy Orło •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa [online], www.kodypocztowe.info [dostęp 2019-10-29].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2014-02-22].
- ↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 332
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- „Giżycko z dziejów miasta i okolic”, wyd. „Pojezierze”, Olsztyn, 1983. (s. 257-258)
- Mazury, Słownik stronniczy, ilustrowany, redakcja Waldemara Mierzwy, RETMAN, Dąbrówno, 2008. ISBN 978-83-923991-6-2 (s. 131, Orło – Góra Strażnicza)
