Pójdźka bramińska
| Athene brama[1] | |||
| (Temminck, 1821) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
pójdźka bramińska | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Pójdźka bramińska[3] (Athene brama) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), podrodziny sóweczek. Występuje w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej oraz w Iranie. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy gatunek opisał Coenraad Jacob Temminck w 1821 na podstawie holotypu z Puducherry (Indie). Nowemu gatunkowi nadał nazwę Strix brama[4]. Obecnie (2020) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza pójdźkę bramińską w rodzaju Athene. Wyróżnia 5 podgatunków[5]. Osobniki z południowego Pakistanu i Iranu bywają umieszczane w osobnym podgatunku – A. b. albida[4].
Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
IOC wyróżnia następujące podgatunki[5]:
- A. b. indica (Franklin, 1831) – południowy Iran i południowy Pakistan (prawdopodobnie również południowy Afganistan) na wschód przez północny i centralny subkontynent indyjski po Bhutan i Bangladesz[4]
- A. b. ultra Ripley, 1948 – północno-wschodnie Indie (Arunachal Pradesh i wschodni Asam)[4]
- A. b. brama (Temminck, 1821) – południowe Indie[4]
- A. b. pulchra Hume, 1873 – centralna i południowa Mjanma[4]
- A. b. mayri Deignan, 1941 – północna i wschodnia Mjanma, Tajlandia (z wyjątkiem jej południowych krańców), południowy Laos, Kambodża i południowy Wietnam[4]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi 19–21 cm, masa ciała 110–115 g[4]. Wierzch ciała ziemistobrązowy, niekiedy bardziej szarawy, a niekiedy rdzawy, pokryty białymi kropkami. Głowa okrągła, tęczówka żółta. Ogon stosunkowo wąski, pokryty białymi pasami. Spód ciała ma barwę od kremowej do płowobiałej, pokryty licznymi ciemnymi pasami, szczególnie na bokach piersi i ciała. Skoki opierzone. Długość skrzydła 134–171 mm, długość ogona 65–93 mm[6].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Środowiskiem życia pójdziek bramińskich są różne otwarte tereny, w tym półpustynie, obrzeża wsi, obszarów upraw, zagajniki ze starymi drzewami i ruiny. Unikają gęstych lasów. Odnotowywane były od poziomu morza do około 1600 m n.p.m. Aktywne są głównie wieczorem i nocą, ale widuje się je również za dnia. Żywią się głównie chrząszczami, ćmami i innymi owadami; zjadają również dżdżownicowate, jaszczurki, myszy i niewielkie ptaki[6].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Okres lęgowy trwa od lutego do kwietnia w północnej części zasięgu, a od listopada do kwietnia w południowej części zasięgu. Pójdźki bramińskie gniazdują w dziuplach drzew lub zakamarkach budynków. Na terenach półpustynnych, gdzie brakuje drzew, zakładają gniazda w zagłębieniach w stromych skarpach i na klifach. Samica składa zwykle 2 lub 3 jaja (niekiedy do 5) o wymiarach średnio 32,2 na 27,1 mm. Inkubacja trwa 28–32 dni. Samica wysiaduje sama. Młode klują się synchronicznie; opiekują się nimi obydwa ptaki z pary[6].
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje pójdźkę bramińską za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2021). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity w większości swego zasięgu występowania. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[2][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Athene brama, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Athene brama, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Podrodzina: Surniinae Bonaparte, 1838 - sóweczki (wersja: 2020-01-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-05].
- ↑ a b c d e f g h Holt, D.W., Berkley, R., Deppe, C., Enríquez Rocha, P., Petersen, J.L., Rangel Salazar, J.L., Segars, K.P., Wood, K.L., de Juana, E. & Marks, J.S.: Spotted Owlet (Athene brama). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-03-15].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Owls. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-05]. (ang.).
- ↑ a b c Claus König, Friedhelm Weick, Jan-Hendrik Becking: Owls of the World. Bloomsbury Publishing, 2010, s. 440–441. ISBN 978-1-4081-3578-5.
- ↑ Spotted Owlet Athene brama. BirdLife International. [dostęp 2021-09-19].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).