Potamotherium

	Potamotherium
	É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1833
	Okres istnienia: akwitan–torton PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; Szkielet P. valetoni
	; Artystyczna rekonstrukcja Potamotherium
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Rząd	drapieżne
Podrząd	psokształtne
Rodzina	łasicowate
Podrodzina	Oligobuninae
Rodzaj	Potamotherium
	Typ nomenklatoryczny
	Lutra valletoni É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1833
Synonimy
	Lutrictis Pomel, 1847; Stephanodon Meyer, 1847; Potamophilus Gervais, 1852; Pomatotherium: Hay, 1902;
	Lutrictis Pomel, 1847; Stephanodon Meyer, 1847; Potamophilus Gervais, 1852; Pomatotherium: Hay, 1902;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Multimedia w Wikimedia Commons

Potamotherium – wymarły rodzaj mioceńskiego ssaka drapieżnego z podrodziny Oligobuninae w obrębie rodziny łasicowatych (Mustelidae).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Potamotherium (Pomatotherium): gr. ποταμος potamos „rzeka”; θηριον thērion „dzike zwierzę”, od θηρ thēr, θηρος thēros „zwierzę”^[6].
Lutrictis: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Lutra Brisson, 1762 (wydra) oraz Ictis Kaup, 1829 (łasica)^[7]. Gatunek typowy: Lutra valletoni É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1833.
Stephanodon: gr. στεφανος stephanos „korona, wieniec”; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”^[8]. Gatunek typowy: Stephanodon mombachensis H. Meyer, 1847 (= Lutra valletoni É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1833).
Potamophilus: gr. ποταμος potamos „rzeka”; φιλος philos „miłośnik”, od φιλεω phileō „kochać”^[9]. Gatunek typowy: Lutra valletoni É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1833; młodszy homonim Potamophilus Germar, 1811 (Coleoptera).

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj opisano w 1833 roku^[10]^[11], a w 1988 roku zaliczono go do rodziny łasicowatych, a w jej obrębie do podrodziny Oligobuninae. Zasugerowano jednak, że Potamotherium nie należało wcale do łasicowatych, będąc raczej bazalnym płetwonogim^[12]. W obrębie rodzaju wyróżnia się pojedynczy gatunek P. miocenicum^[13].

Znaleziska pochodzą z umiarkowanych szerokości Europy i Ameryki Północnej. Datuje się je od przełomu oligocenu i miocenu aż do końca tej epoki^[14]^[15]. Zwierzę interpretowano również jako pierwotnego, nieprowadzącego jeszcze morskiego trybu życia przodka płetwonogich, co wskazuje na istnienie fazy słodkowodnej w ewolucyjnym przejściu płetwonogich z lądu do morza. Jeśli rzeczywiście Potamotherium było bazalnym przedstawicielem płetwonogich, a nie łasicowatych, jego krewni byli prawdopodobnie wczesnymi niedźwiedziowatymi (przodkowie tej grupy osiągali w tym czasie niewielkie rozmiary i ogólnie przypominali łasicowate)^[16].

Cechy fizyczne[edytuj | edytuj kod]

Fizycznie Potamotherium przypominało współczesną wydrę. Mierzyło półtora metra długości. Miało wydłużone, smukłe ciało i krótkie kończyny. Cechując się giętkim kręgosłupem i opływowym kształtem ciała, prawdopodobnie dobrze pływało. Analiza jego skamielin wskazuje na słaby zmysł węchu, ale za to sprawne wzrok i słuch^[17].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należały następujące gatunki^[18]:

Potamotherium miocenicum (Peters, 1868)
Potamotherium valletoni (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1833)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Potamotherium É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1833.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire: Considérations sur des ossemens fossiles la plupart inconnus, trouvés et observés dans les bassins de l’Auvergne. W: H. Carnot & P. Leroux: Revue encyclopédique. T. 59. Paris: Au Bureau de la Revue Encyglopedique, 1833, s. 80. (fr.).
↑ A.N. Pomel. Note sur des animaux fossiles découverts dans le département de l’Allier. „Bulletin de la Société géologique de France”. 2^e série. 4, s. 380, 1847. (fr.).
↑ H. von Meyer. Stephanodon Mombachensis ein neues Raubthier des Mainzer Beckens. „Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geognosie, Geologie und Petrefaktenkunde”. Jahrgang 1847, s. 183, 1847. (niem.).
↑ P. Gervais: Zoologie et paléontologie françaises (animaux vertébrés): ou nouvelles recherches sur les animaux vivants et fossiles de la France. T. 2: Contenant l’explication des planches et divers mémoires relatifs aux animaux vertébrés. Paris: Arthus Bertrand, 1848–1852, s. nienumerowana. (fr.).
↑ O.P. Hay. Bibliography and catalogue of the fossil vertebrata of North America. „Bulletin of the United States Geological Survey”. 179, s. 768, 1902. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 559.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 387.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 647.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 559.
↑ G.F. Willemsen. A revision of the Pliocene and Quaternary Lutrinae from Europe. „Scripta Geologica”. 101, s. 8, 1992. (ang.).
↑ Christine Marie Janis, Kathleen Marie Scott, Louis L. Jacobs: Evolution of Tertiary Mammals of North America. T. 1: Terrestrial carnivores, ungulates, and ungulatelike mammals. Cambridge: Cambridge University Press, 2005, s. 157. ISBN 978-0-521-61968-4. OCLC 57429280.
↑ “Puijila, the walking seal – a beautiful transitional fossil”, Not Exactly Rocket Science on Science Blogs
↑ Potamotherium at the Paleobiology Database.. paleodb.org. [dostęp 2008-11-25]. (ang.).
↑ Tedford, R. H. et al. (2004): Late Cretaceous and Cenozoic Mammals of North America (ed. Woodburne, M. O.), s. 169–231 (Columbia Univ. Press, 2004)
↑ Mörs, T. & Von Koenigswald, W. (2000): Potamotherium valletoni (Carnivora, Mammalia) aus dem Oberoligozän von Enspel im Westerwald. Senckenberg. Leth. Nr 80: s. 257–273
↑ Natalia Rybczynski, Mary R. Dawson & Richard H. Tedford (2009): A semi-aquatic Arctic mammalian carnivore from the Miocene epoch and origin of Pinnipedia. Nature nr 458, s. 1021–1024.
↑ The Marshall Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals. London: Marshall Editions, 1999, s. 215. ISBN 1-84028-152-9. (ang.).
↑ J. Zijlstra: Potamotherium. Hesperomys project. [dostęp 2022-02-20]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[5] Niepoprawna późniejsza pisownia Potamotherium É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1833.

[Geoffroy-1] É. Geoffroy Saint-Hilaire: Considérations sur des ossemens fossiles la plupart inconnus, trouvés et observés dans les bassins de l’Auvergne. W: H. Carnot & P. Leroux: Revue encyclopédique. T. 59. Paris: Au Bureau de la Revue Encyglopedique, 1833, s. 80. (fr.).

[Pomel-2] A.N. Pomel. Note sur des animaux fossiles découverts dans le département de l’Allier. „Bulletin de la Société géologique de France”. 2^e série. 4, s. 380, 1847. (fr.).

[Meyer-3] H. von Meyer. Stephanodon Mombachensis ein neues Raubthier des Mainzer Beckens. „Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geognosie, Geologie und Petrefaktenkunde”. Jahrgang 1847, s. 183, 1847. (niem.).

[Gervais-4] P. Gervais: Zoologie et paléontologie françaises (animaux vertébrés): ou nouvelles recherches sur les animaux vivants et fossiles de la France. T. 2: Contenant l’explication des planches et divers mémoires relatifs aux animaux vertébrés. Paris: Arthus Bertrand, 1848–1852, s. nienumerowana. (fr.).

[Hay-6] O.P. Hay. Bibliography and catalogue of the fossil vertebrata of North America. „Bulletin of the United States Geological Survey”. 179, s. 768, 1902. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792306_559]-7] Palmer 1904 ↓, s. 559.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792134_387]-8] Palmer 1904 ↓, s. 387.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792394_647]-9] Palmer 1904 ↓, s. 647.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655715_559]-10] Palmer 1904 ↓, s. 559.

[11] G.F. Willemsen. A revision of the Pliocene and Quaternary Lutrinae from Europe. „Scripta Geologica”. 101, s. 8, 1992. (ang.).

[12] Christine Marie Janis, Kathleen Marie Scott, Louis L. Jacobs: Evolution of Tertiary Mammals of North America. T. 1: Terrestrial carnivores, ungulates, and ungulatelike mammals. Cambridge: Cambridge University Press, 2005, s. 157. ISBN 978-0-521-61968-4. OCLC 57429280.

[13] “Puijila, the walking seal – a beautiful transitional fossil”, Not Exactly Rocket Science on Science Blogs

[14] Potamotherium at the Paleobiology Database.. paleodb.org. [dostęp 2008-11-25]. (ang.).

[15] Tedford, R. H. et al. (2004): Late Cretaceous and Cenozoic Mammals of North America (ed. Woodburne, M. O.), s. 169–231 (Columbia Univ. Press, 2004)

[16] Mörs, T. & Von Koenigswald, W. (2000): Potamotherium valletoni (Carnivora, Mammalia) aus dem Oberoligozän von Enspel im Westerwald. Senckenberg. Leth. Nr 80: s. 257–273

[17] Natalia Rybczynski, Mary R. Dawson & Richard H. Tedford (2009): A semi-aquatic Arctic mammalian carnivore from the Miocene epoch and origin of Pinnipedia. Nature nr 458, s. 1021–1024.

[EoDP-18] The Marshall Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals. London: Marshall Editions, 1999, s. 215. ISBN 1-84028-152-9. (ang.).

[Zijlstra-19] J. Zijlstra: Potamotherium. Hesperomys project. [dostęp 2022-02-20]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]