René Thom

René Thom
	; René Thom (1970)
Data i miejsce urodzenia	2 września 1923 ; Montbéliard
Data i miejsce śmierci	25 października 2002 ; Bures-sur-Yvette
Zawód, zajęcie	matematyk
Narodowość	francuska
Tytuł naukowy	profesor
Alma Mater	École normale supérieure
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

René Thom (ur. 2 września 1923 w Montbéliard, zm. 25 października 2002 w Bures-sur-Yvette) – francuski matematyk, w latach 1957–1967 profesor Uniwersytetu Strasburskiego, od 1963 Instytutu Wyższych Studiów Naukowych w Bures-sur-Yvette, od 1967 członek Francuskiej Akademii Nauk, a od 1988 r. członek zagraniczny PAN^[1], autor prac głównie z topologii algebraicznej i różniczkowej (przestrzeń Thoma), twórca teorii katastrof (1966). W 1958 został nagrodzony Medalem Fieldsa.

Zarys kariery naukowej[edytuj | edytuj kod]

Jego talent matematyczny ujawnił się już w dzieciństwie. Pierwszy stopień naukowy, bakalaureat, uzyskał mając zaledwie siedemnaście lat. Był to jednak okres wojny i jego rozwój naukowy nie mógł przebiegać normalnie: Thom uzyskał doktorat (którym opiekował się naukowo słynny Henri Cartan) dopiero w 1951. Największy rozgłos przyniosła mu stworzona przezeń teoria katastrof (choć nie za nią uzyskał Medal Fieldsa). Teoria ta opisuje możliwe nieciągłe skutki ciągłych działań. Sprawdziła się ona w zastosowaniach technicznych. Teorię katastrof próbowano stosować do opisu zachowań społecznych, lecz z małym skutkiem.

Thom zdobył także za swe osiągnięcia Wielką Nagrodę Naukową Miasta Paryża (1974) i uzyskał m.in. prestiżowe, honorowe członkostwo Londyńskiego Towarzystwa Matematycznego (1990).

Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]

Medal Fieldsa (1958)
Grand Prix Scientifique de la Ville de Paris (1974)
Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi Naukowej (1995, Brazylia)^[2]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Espaces fibrés en sphères et carrés de Steenrod (1952)
Quelques propriétés globales des variétés différentiables (1954)
Ensembles et morphismes stratifiés (1969)
Stabilité structurelle et morphogenèse (1972)
Modèles mathématiques de la morphogenèse (1974)
Paraboles et catastrophes (1980) – wyd. pol. Parabole i katastrofy • Rozmowy o matematyce, nauce i filozofii z Giulio Giorello i Simoną Marini, 1991
Esquisse d’une sémiophysique • Physique aristotélicienne et théorie des catastrophes (1989)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Thom, Rene, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-10-12] .
↑ Ministério da Ciência, Tecnologia e Inovação • Listagem Geral da Ordem Nacional do Mérito Científico. mct.gov.br. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-28)]. (port.) [dostęp 2014-02-25].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: René Thom w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)

[PAN-1] Thom, Rene, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-10-12] .

[2] Ministério da Ciência, Tecnologia e Inovação • Listagem Geral da Ordem Nacional do Mérito Científico. mct.gov.br. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-28)]. (port.) [dostęp 2014-02-25].

[1]

[2]