Shing-Tung Yau
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
| |
Shing-Tung Yau (chiń. 丘成桐; pinyin Qiū Chéngtóng; ur. 4 kwietnia 1949 w Shantou w Chinach) – chińsko-amerykański matematyk, laureat Medalu Fieldsa z 1982 roku[1][2]. Zajmuje się przede wszystkim geometrią różniczkową, równaniami różniczkowymi cząstkowymi i fizyką matematyczną, m.in. ogólną teorią względności Einsteina. Niekiedy nazywany jest cesarzem matematyki[3][4][5].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Shing-Tung Yau urodził się w Shantou w południowych Chinach; był piątym z ośmiu synów Chen Ying Chiou i Yeuk-Lam Leung Chiou. Jego ojciec z zawodu był ekonomistą i filozofem. W 1968 zarobił na studia licencjackie. Rozpoczął naukę na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley[6] i w 1971 uzyskał doktorat z matematyki[1]. W 1972 został mianowany profesorem na Uniwersytecie Stanu Nowy Jork[6]. Później przez wiele lat pracował na Uniwersytecie Harvarda, gdzie od 2022 jest emerytowanym profesorem. Obecnie jest dyrektorem Yau Mathematical Sciences Center na Uniwersytecie Tsinghua[7][8].
Wypromował ponad 70 doktorów, jego uczniami są m.in. laureat Nagrody Wolfa Richard Schoen i nagrodzony Oswald Veblen Prize in Geometry Tian Gang[9].
O jego życiu i karierze przeczytać można w książce The Shape of a Life[10][5].
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
W 1978 wygłosił wykład plenarny na Międzynarodowym Kongresie Matematyków[11]. Był też jednym z głównych prelegentów na innych ważnych konferencjach, np. w 2019 na Dynamics, Equations and Applications (DEA 2019)[12][13].
Wielokrotnie nagradzany. W 1982 został uhonorowany Medalem Fieldsa za prace z dziedziny geometrii różniczkowej, mające znaczenie dla rozwoju astronomii i fizyki teoretycznej[1]. Jest też laureatem m.in. Oswald Veblen Prize in Geometry (1981), Nagrody Crafoorda (1994), Nagrody Wolfa (2010) i Nagrody Shawa (2023)[14][15][16][5][12][17].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Bio / Curriculum Vitae - Shing-Tung Yau. Curriculum Vitae. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Fields Medal | International Mathematical Union (IMU) [online], www.mathunion.org [dostęp 2022-10-14].
- ↑ Shing-Tung Yau - Author Profile - zbMATH Open [online], zbmath.org [dostęp 2022-10-14].
- ↑ Yau, Shing-Tung [online], Harvard Math [dostęp 2022-10-14] (ang.).
- ↑ a b c Krzysztof Ciepliński, Medal Fieldsa i Międzynarodowy Kongres Matematyków, „Forum Akademickie” (10), 2019 [dostęp 2022-10-14].
- ↑ a b Yau biography - MacTutor History of Mathematics. Shing-Tung Yau. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Maths genius leaves Harvard to help make China a powerhouse on subject [online], South China Morning Post, 21 kwietnia 2022 [dostęp 2022-10-14] (ang.).
- ↑ Leadership-清华丘成桐数学科学中心 [online], ymsc.tsinghua.edu.cn [dostęp 2022-10-14].
- ↑ Shing-Tung Yau - The Mathematics Genealogy Project [online], www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu [dostęp 2022-10-14].
- ↑ The Shape of a Life [online], Yale University Press [dostęp 2022-10-14] (ang.).
- ↑ ICM Plenary and Invited Speakers | International Mathematical Union (IMU) [online], www.mathunion.org [dostęp 2022-10-09].
- ↑ a b DEA 2019 - plenary speakers [online] [dostęp 2022-10-14].
- ↑ [DEA 2019 - Shing Tung Yau's plenary lecture]. [dostęp 2022-10-14].
- ↑ Browse Prizes and Awards [online], American Mathematical Society [dostęp 2022-10-14] (ang.).
- ↑ Shing-Tung Yau [online], Crafoord Prize [dostęp 2022-10-14] (ang.).
- ↑ Shing-Tung Yau [online], Wolf Foundation, 11 grudnia 2018 [dostęp 2022-10-14] (ang.).
- ↑ The Shaw Prize [online], www.shawprize.org [dostęp 2023-06-12] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- ISNI: 0000000109317205
- VIAF: 108647216
- LCCN: n81049468
- GND: 111571952
- NDL: 001098185
- LIBRIS: ljx0wxj4421ngr1
- BnF: 12342157h
- SUDOC: 032380801
- SBN: PUVV131090
- NLA: 36546850
- NKC: mub2010582064
- NTA: 071867678
- BIBSYS: 90226452
- CiNii: DA00941494
- Open Library: OL3078562A
- PLWABN: 9810653754205606
- NUKAT: n98031110
- J9U: 987007427732605171
- CANTIC: a10199500
- CONOR: 44347747
- KRNLK: KAC201318300
- WorldCat: lccn-n81049468
- Absolwenci Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley
- Amerykanie pochodzenia chińskiego
- Amerykańscy matematycy XX wieku
- Amerykańscy matematycy XXI wieku
- Laureaci Nagrody Crafoorda – matematyka
- Ludzie urodzeni w Shantou
- Urodzeni w 1949
- Wykładowcy Uniwersytetu Stanforda
- Ludzie upamiętnieni nazwami przestrzeni matematycznych
- Amerykańscy laureaci Nagrody Wolfa w dziedzinie matematyki
- Laureaci National Medal of Science
- Prelegenci ICM
- Laureaci Nagrody Shawa – matematyka