Roch Morcinek

	podpułkownik
Data i miejsce urodzenia	14 sierpnia 1901 ; Małachowo-Wierzbiczany
Data i miejsce śmierci	23 czerwca 1968 ; Gdańsk
	Przebieg służby
Lata służby	1926 - 1950
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne; ludowe Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa

Roch Morcinek
Imię i nazwisko urodzenia	Jan Roch
Data i miejsce urodzenia	14 sierpnia 1903 ; Małachowo-Wierzbiczany
Data i miejsce śmierci	23 czerwca 1968 ; Gdańsk
Miejsce spoczynku	cmentarz Oliwski
Zawód, zajęcie	archiwista
Tytuł naukowy	doktor
Alma Mater	Uniwersytet Poznański
Rodzice	Franciszek Morcinek, Jadwiga Sylla
Małżeństwo	Elżbieta Skałkowska
Dzieci	Krystyna
Krewni i powinowaci	Adam Skałkowski (teść)
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Roch Jan Morcinek (ur. 14 sierpnia 1903 w Małachowie-Wierzbiczanach, zm. 23 czerwca 1968 w Gdańsku) – polski historyk, archiwista, podpułkownik Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 14 sierpnia 1903 w Małachowie-Wierzbiczanach jako syn Franciszka i Jadwigi z domu Sylla. W połowie 1932 uzyskał tytuł magistra filozofii w zakresie historii na Uniwersytecie Poznańskim^[1]. Od 13 lutego 1933 był nauczycielem kontraktowym zatrudnionym w Państwowym Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu^[2]. Uzyskał stopień naukowy doktora pod kierunkiem prof. Adama Skałkowskiego, z którego córką Elżbietą ożenił się. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1930 i 222. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[3]. W 1934 posiadał przydział w rezerwie do 59 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Inowrocławiu^[4].

Od 1935 był zatrudniony w Archiwum Wojskowym^[5]. Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej uczestniczył w ewakuacji Warszawskiego Archiwum Państwowego, przewożeniu jego zbiorów i ulokowaniu w Ambasadzie RP w Bukareszcie.

Po ucieczce z rumuńskiego obozu internowania w Bals i przedostaniu się na Zachód został w grudniu 1939 żołnierzem Wojska Polskiego we Francji, w stopniu podporucznika służąc w 4 kompanii ckm 1 batalionu grenadierów w składzie 1 Pułku Grenadierów Warszawy, uczestniczącego w kampanii francuskiej. W czasie walk w Lotaryngii w czerwcu 1940 dostał się do niewoli i do lutego 1945 był jeńcem w Oflagu II C Woldenberg.

Od kwietnia 1945, w stopniu podporucznika został kierownikiem stworzonej w Gdańsku-Oliwie komórki archiwalnej Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego pod nazwą „Wojsko Polskie, Naczelne Dowództwo, WINW, Placówka Gdańsk-Oliwa” (później przemianowanej na Centralne Archiwum Wojskowe, którego akta do końca 1949 zostały przeniesione do Wesołej pod Warszawę)^[6]^[7]^[8]^[9]. W roku 1945 awansowany na stopień kapitana, w 1946 majora, a w 1948 podpułkownika.

Od kwietnia 1950 był kustoszem w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Gdańsku, a od października 1961 był jego dyrektorem.

Był samodzielnym pracownikiem naukowo-badawczym.

Zmarł 23 czerwca 1968 w Gdańsku. Pogrzeb odbył się 26 czerwca 1968 na cmentarzu Oliwskim (kwatera 14-3-12)^[10].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Gdynia (1946)^[11]
Akty powstania Kościuszki, T.3, wyd. Włodzimierz Dzwonkowski, Emil Kipa, Roch Morcinek (Wrocław-Kraków, 1955)
Uczestnicy powstania listopadowego 1831 r. w Elblągu i na Powiślu ("Rocznik Elbląski", Gdynia, T.2: 1963)
Pamiętnik Karola Glogera z pobytu na Żuławach w 1831r. ("Rocznik Elbląski", Gdynia, T.3: 1966)

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Złoty Krzyż Zasługi – dwukrotnie (po raz pierwszy w 1946^[12], po raz drugi w 1955^[13])
Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)^[14]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Kronika. Komunikaty osobiste. „Nowy Kurier”, s. 8, Nr 152 z 6 lipca 1932.
↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu za lata szkolne 1929/30, 1930/31, 1931/32, 1932/33. Poznań: 1933, s. 23, 24.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 59.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 516.
↑ Wanda Roman: Powstanie, rozwój i działalność Centralnego Archiwum Wojskowego w latach 1945–1990. caw.wp.mil.pl. s. 1. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
↑ Wanda Roman: Powstanie, rozwój i działalność Centralnego Archiwum Wojskowego w latach 1945–1990. caw.wp.mil.pl. s. 1, 4, 5. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
↑ Wanda Roman: Powstanie, rozwój i działalność Centralnego Archiwum Wojskowego w latach 1945–1990. caw.wp.mil.pl. s. 4. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
↑ Historia CAW. caw.wp.mil.pl. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
↑ Władysław Tkaczew: Organa informacji Wojska Polskiego w latach 1943-1956. Kontrwywiad wojskowy. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2007, s. 46, 49. ISBN 978-83-111-109-40.
↑ Elżbieta Roch Morcinek [online], cmentarze-gdanskie.pl [dostęp 2021-05-13] .
↑ Gdynia. fbc.pionier.net.pl. [dostęp 2016-12-11].
↑ M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 353.
↑ M.P. z 1955 r. nr 86, poz. 1048.
↑ M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
Irena Pawlina. Dom, w którym mieszka historia. „Dziennik Bałtycki”, s. 4-5, Nr 108 z 8-9 maja 1966.
Roch Morcinek. Nekrolog.. „Dziennik Bałtycki”, s. 2, Nr 151 z 26 czerwca 1968.
Roch Morcinek. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-12-11].
Sławoszewska M., Roch Morcinek, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 21, Kraków – Warszawa 1976, s. 761-762.

[1] Kronika. Komunikaty osobiste. „Nowy Kurier”, s. 8, Nr 152 z 6 lipca 1932.

[2] Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu za lata szkolne 1929/30, 1930/31, 1931/32, 1932/33. Poznań: 1933, s. 23, 24.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw193459-3] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 59.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934516-4] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 516.

[5] Wanda Roman: Powstanie, rozwój i działalność Centralnego Archiwum Wojskowego w latach 1945–1990. caw.wp.mil.pl. s. 1. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].

[6] Wanda Roman: Powstanie, rozwój i działalność Centralnego Archiwum Wojskowego w latach 1945–1990. caw.wp.mil.pl. s. 1, 4, 5. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].

[7] Wanda Roman: Powstanie, rozwój i działalność Centralnego Archiwum Wojskowego w latach 1945–1990. caw.wp.mil.pl. s. 4. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].

[8] Historia CAW. caw.wp.mil.pl. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].

[9] Władysław Tkaczew: Organa informacji Wojska Polskiego w latach 1943-1956. Kontrwywiad wojskowy. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2007, s. 46, 49. ISBN 978-83-111-109-40.

[10] Elżbieta Roch Morcinek [online], cmentarze-gdanskie.pl [dostęp 2021-05-13] .

[11] Gdynia. fbc.pionier.net.pl. [dostęp 2016-12-11].

[12] M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 353.

[13] M.P. z 1955 r. nr 86, poz. 1048.

[14] M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]