Rudniki (powiat zawierciański)
50°31′24″N 19°25′31″E/50,523333 19,425278
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
1 338 |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-421[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SZA |
| SIMC |
0146761 |
Położenie na mapie gminy Włodowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego  | |
| 50°31′24″N 19°25′31″E/50,523333 19,425278[1]
| |
Rudniki – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Włodowice.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa częstochowskiego.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Rudnyky wymienia w latach (1470-1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[3].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Rudniki położone są na południowej krawędzi Wzgórz Rudnickich należących do Wyżyny Częstochowskiej, których wierzchołek sięga 404 m n.p.m. Nazwa wsi mówi o pierwotnych zajęciach ludzi - wydobycie rudy żelaznej, ponieważ wieś leży w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym. Nad wsią góruje charakterystyczna hałda pokopalniana, będąca pozostałością dawnej kopalni rudy żelaza "Rudniki" czynnej w latach 1950-1970. Przez Rudniki i południowe tereny przynależne do Rudnik przebiega żółty szlak Skarżycki i niebieski rowerowy szlak z Zawiercia do Skarżyc.
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
Na terenie wsi działa Szkoła Podstawowa, w okresie komunizmu nosiła imię Marcelego Nowotki. Szkoła mieści się przy ulicy Szkolnej 9.
Parafia Świętej Barbary[edytuj | edytuj kod]
Rudniki są siedzibą parafii pod wezwaniem Świętej Barbary. Parafia została powołana 22 września 1981 roku. Obejmuje swym zasięgiem miejscowości: Rudniki (bez osady Młyńskiej) i Skałkę (za zgodą władzy diecezjalnej niektórzy mieszkańcy Skałki mogą korzystać z posługi duszpasterskiej we Włodowicach). Parafię erygował tu biskup Stefan Bareła 22 września 1981 roku. Organizatorem życia parafialnego i budowniczym pawilonu katechetyczno–mieszkalnego był ks. Zdzisław Kowalczyk. Budowę kościoła rozpoczął w czerwcu 1988 r. i doprowadził do końca następny proboszcz – ks. Bogdan Kijak. Pierwszą mszę świętą odprawiono 28 listopada 1991 roku. Uroczystego poświęcenia świątyni dokonał arcybiskup Stanisław Nowak 27 czerwca 2000 roku[4][5].
Dworek Taszyckich[edytuj | edytuj kod]
Murowany budynek prawdopodobnie z końca XVIII wieku lub na początku wieku XIX zwany "Wysoką Pilecką".
W 1818 Michał Taszycki, generał woj. krakowskiego, prezes sądu wojskowego za czasów Księstwa Warszawskiego i prezes izby wojskowej lelowsko-siewierskiej umieścił w nim szkołę z pomieszczeniem dla profesora. Szkoła ta istniała do 1940 r., a po wybudowaniu po II wojnie światowej nowego budynku szkoły nieco poniżej pałacu przejęła ona chlubne tradycje nauki.
Obecny budynek dworku jest w fatalnym stanie i jego wnętrza nie są udostępnione do zwiedzania. Można jednak obecnie bez problemów wejść na teren d. POM-u i obejrzeć z zewnątrz posiadłość. Dworek ma klasyczny czterokolumnowy portyk. Główny murowany budynek posiada dwa skrzydła i jest parterowy. Prawdopodobnie później dobudowane zostały na planie prostokąta po obydwu stronach piętrowe budynki.
Budynek otoczony jest fragmentami mocno zniszczonego dawnego ogrodu dworskiego założonego w stylu angielskim. Wśród zadrzewień parku można dostrzec jeszcze kilka starych modrzewi polskich.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118154
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1114 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.214.
- ↑ Regionalna Pracownia PTTK w Katowicach - Historia parafii Św. Barbary w Rudnikach koło Zawiercia [online], krajoznawca.org [dostęp 2022-08-24] (pol.).
- ↑ 40 lat wspólnoty z Bogiem i ludźmi [online], niedziela.pl [dostęp 2022-08-24] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rudniki, 9.) gm. Włodowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 935.
- Informator Turystyczny Jura. it-jura.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-31)].
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie | |
| Kolonie | |
| Osada leśna | |
| Integralne części wsi |
|
