Kolejowy most zwodzony nad Regalicą

Most kolejowy im. dr inż. Andrzeja Krefta

Nowy most kolejowy na Regalicy. Na przeciwległym brzegu widoczne zachowane, podnoszone przęsło starego mostu
Długość całkowita	ok. 262 m
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Miejscowość	Szczecin
Podstawowe dane
Przeszkoda	Regalica
Liczba torów kolejowych	1
Liczba przęseł	5
Rozpiętość przęseł	ok. 73
Data budowy	1877
Data zburzenia	1945, 2023
Data odbudowy	1949
Data remontu	1935
Położenie na mapie Szczecina Most kolejowy im. dr inż. Andrzeja Krefta
Położenie na mapie Polski Most kolejowy im. dr inż. Andrzeja Krefta
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Most kolejowy im. dr inż. Andrzeja Krefta
53°22′05,3″N 14°35′19,4″E

Most kolejowy im. dr inż. Andrzeja Krefta nad Regalicą (Odrą Wschodnią) to istniejący do roku 2023 najdłużej funkcjonujący obiekt tego typu w Polsce i najdłużej z napędem mechanicznym w Europie.

Charakterystyka

Został zbudowany wraz z linią kolejową nr 273 Wrocław – Szczecin w 1877 r. Piąte przęsło było wówczas obrotowe, podczas modernizacji w latach 1933–1935 zostało ono zastąpione przęsłem zwodzonym z przeciwwagą. Most nie ma własnej nazwy. Czasami jest potocznie nazywany mostem wrocławskim (od linii kolejowej, na której został wzniesiony). Znajduje się na trasie ze stacji Szczecin Port Centralny przed wjazdem na Szczecin Podjuchy. W 1945 r., podobnie jak inne mosty w mieście, został wysadzony w powietrze przez wycofujących się Niemców. Został zrekonstruowany w 1949 r. przez Polaków.

Mechanizm podnoszenia mostu jest rozwiązany w bardzo oryginalny sposób – po obu stronach toru naprzeciw siebie na niewielkiej wysokości znajdują się dwa wycinki kół zębatych, do których sztywno przymocowana jest część podnoszona. Przetaczanie po bieżniach – listwach zębatych powoduje podnoszenie przęsła. Ciężar części podnoszonej zrównoważony jest przez masywną przeciwwagę, która w pozycji otwartej zajmuje pozycję tuż nad główkami szyn, natomiast w pozycji zamkniętej wznosi się nad torem na wysokości umożliwiającej przejazd pociągu pod nią.

Aby umożliwić przejazd pociągów elektrycznych przez most, zastosowano nietypowe rozwiązanie sieci trakcyjnej. Ruchoma przeciwwaga wymusiła zastosowanie sieci odchylanej na dojeździe do przęsła podnoszonego, natomiast na samym tym przęśle zastosowano zamiast przewodu jezdnego sztywny przewodnik w postaci dwóch ceowników. Ze względów bezpieczeństwa (w pozycji otwartej część przewodnika znajduje się tuż nad poziomem toru) konstrukcja jest uziemiona i przejazd pociągów elektrycznych odbywa się rozpędem i teoretycznie bez konieczności składania pantografów. Jednak z powodu niedopracowania i dużego ryzyka połamania odbieraków obowiązuje nakaz opuszczania pantografów przed wjazdem na most.

Most składa się z pięciu przęseł, jego całkowita długość to ok. 262 m, przęsło zwodzone ok. 17,5 m.

Most był głównym tematem krótkometrażowego filmu Most nominowanego do Oscara w 2004 w kategorii Najlepszy krótkometrażowy film aktorski roku 2003.

W czerwcu 2010 roku na skutek uderzenia barki most został poważne uszkodzony i wymagał naprawy.

25 stycznia 2023 most został zamknięty dla ruchu pociągów. Pozostawione zostało przęsło zwodzone, a pozostałą część rozebrano. 10 grudnia 2023 r. otwarto nowo wybudowany, wyższy most z dwoma torami, na których dopuszczono prędkość 120 km/h.

Widok ogólny mostu przed przebudową (na pierwszym planie - ruchome przęsło)

Sekwencja podnoszenia mostu

• 
• 
• 

Linki zewnętrzne

• maps.google.com - most na fotografii satelitarnej
• sedina.pl - przewodnik po Podjuchach
• strona internetowa filmu "Most"
• Gubiąc się w Szczecinie: Zwodzony most kolejowy nad Regalicą