Strojnogłowik szarobrewy
| Arremon assimilis[1] | |||
| (Boissonneau, 1840) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
strojnogłowik szarobrewy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Strojnogłowik szarobrewy[4], zaroślak szaropręgi[5] (Arremon assimilis) – gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae). Opisany po raz pierwszy w 1840. Takson ten był dawniej zaliczany do gatunku Arremon torquatus (strojnogłowik obrożny), którego zasięg występowania rozciągał się od Kostaryki do północnej Argentyny. Z A. torquatus wyodrębniono osiem gatunków, z których strojnogłowik szarobrewy ma największy zasięg występowania – od zachodniej Wenezueli do południowego Peru[6][7]. Jest gatunkiem najmniejszej troski.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Auguste Boissonneau, nadając mu nazwę Tanagra (Arremon, Vieillot; Embernagra Lesson) assimilis. Opis ukazał się w 1840 roku w „Revue Zoologique, par la Société Cuvierienne”. Jako miejsce typowe autor wskazał Santa Fe de Bogota w Kolumbii[2][8][9]. Dawniej strojnogłowik szarobrewy umieszczany był w rodzajach Buarremon lub Atlapetes. Obecnie zaliczany jest do rodzaju Arremon[4][6][10]. Zaliczany był do gatunku Arremon torquatus, który to takson podzielono na aż 8 gatunków: strojnogłowik szarobrewy, strojnogłowik szaropręgi (A. costaricensis), strojnogłowik kolumbijski (A. basilicus), strojnogłowik górski (A. perijanus), strojnogłowik obrożny (A. torquatus), strojnogłowik wyżynny (A. atricapillus), strojnogłowik płowy (A. phaeopleurus) i strojnogłowik nadbrzeżny (A. phygas)[7].
Wyróżnia się cztery podgatunki[6][9][10][11]:
- A. a. larensis (Phelps, WH & Phelps, WH Jr, 1949) – strojnogłowik stokowy[4]
- A. a. assimilis (Boissonneau, 1840) – strojnogłowik szarobrewy[4]
- A. a. nigrifrons (Chapman, 1923)
- A. a. poliophrys (Berlepsch & Stolzmann, 1896).
W 2022 roku Buainain et al. w oparciu o badania filogenetyczne zasugerowali podniesienie A. a. larensis do rangi gatunku[4][12].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Arremon: gr. αρρημων arrhēmōn, αρρημονος arrhēmonos „cichy, bez mowy”, od negatywnego przedrostka α- a-; ῥημων rhēmōn, ῥημονος rhēmonos „mówca”, od ερω erō „będę mówić”, od λεγω legō „mówić”[13].
- assimilis: łac. assimilis – podobny, bliźniaczy[14]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Nieduży ptak ze średniej wielkości, wydłużonym i grubym dziobem w kolorze czarnym. Tęczówki ciemne, kasztanowobrązowe. Nogi od różowo-szarych do szarych. Brak dymorfizmu płciowego. Góra głowy i twarz czarne z szarymi szerokimi paskami brwiowymi dochodzącymi do szyi i wąskim paskiem centralnie na szczycie głowy. Gardło, podgardle i podbródek białe, mocno kontrastują z głową. Górna część ciała, skrzydła i ogon oliwkowozielone. Białawe lub jasnoszare upierzenie brzucha przechodzi w ciemniejsze szarooliwkowe na bokach. Młode osobniki są bardziej matowe od dorosłych, dolne części ciała płowe, a skrzydła i ogon matowobrązowe. Podgatunek A. a. nigrifrons ma szarawy, mało wyraźny pasek na szczycie głowy oraz mniejsze paski brwiowe. A. a. larensis ma czarną obwódkę piersiową. A. a. poliophrys jest podobny do omawianego wcześniej i szerszy pasek brwiowy oraz nieco ciemniejsze ubarwienie części górnych ciała. Długość ciała z ogonem: 19–20 cm[6][9].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Podgatunki strojnogłowika szarobrewego występują[6][9]:
- A. a. larensis – w Andach zachodniej Wenezueli w stanach Táchira i Lara,
- A. a. assimilis – w Andach zachodniej Wenezueli (stan Mérida) i Kolumbii na południe po Andy północno-zachodniego Peru (regiony Cajamarca i Amazonas),
- A. a. nigrifrons – w południowo-zachodnim Ekwadorze (prowincje El Oro i Loja) i w północno-zachodnim Peru od regionu Piura na południe do regionu La Libertad,
- A. a. poliophrys – w strefie umiarkowanej Andów w środkowym i południowym Peru (regiony Huánuco, Junín, Cuzco i Puno).
Jest gatunkiem osiadłym. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 2,33 mln km²[15].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Głównym habitatem strojnogłowika szarobrewego jest runo leśne i podszyt wilgotnego lasu górskiego, zwłaszcza w pobliżu jego obrzeży; występuje na wysokościach od 1500 do 3600 m n.p.m.[6], inne źródła podają górną granicę występowania jako 3300 m n.p.m.[15] Brak informacji o diecie tego gatunku. Wiadomo tylko, że żeruje na ziemi, przeszukując dziobem ściółkę. Występuje zazwyczaj pojedynczo lub w parach[6]. Długość pokolenia jest określana na 3,8 lat[15].
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Niewiele wiadomo o rozmnażaniu tego gatunku. Podloty obserwowano: w departamencie Cauca w Kolumbii w czerwcu, w Ekwadorze w sierpniu (północno-zachodnia część kraju), lipcu (El Oro) i wrześniu (Loja), a w Peru w sierpniu (Amazonas), czerwcu (Huánuco) i listopadzie (Puno)[6].
Status[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN strojnogłowik szarobrewy jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale jej trend jest uznawany za spadkowy ze względu na niszczenie siedlisk. Gatunek określany jest jako niepospolity[6][15].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Arremon assimilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g Denis Lepage: Gray-stripped Brush-Finch Arremon assimilis (Boissonneau, A 1840). Avibase. [dostęp 2022-10-01]. (ang.).
- ↑ Arremon assimilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Rodzina: Passerellidae Cabanis & Heine, 1850-51 – pasówki – New World Sparrows and allies (Wersja: 2022-05-16), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2022-10-15].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 378, 1999.
- ↑ a b c d e f g h i A. Jaramillo: Gray-browed Brushfinch (Arremon assimilis), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-10-15]. (ang.).
- ↑ a b Cadena, C.D., Cheviron, Z.A. & Funk, W.C.. Testing the molecular and evolutionary causes of a ‘leapfrog’ pattern of geographical variation in coloration. „Journal of Evolutionary Biology”. Tom 24, s. 402–414, 2011.
- ↑ M. Boissonneau, Oiseaux nouveaux de Santa-Fé de Bogota, „Revue Zoologique, par la Société Cuvierienne”, Nowy Jork: Naturalist's Agency, 1840, s. 67–68 (fr.).
- ↑ a b c d Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 579. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-10-15]. (ang.).
- ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-10-15].
- ↑ Buainain, N., Ferreira, M., Avendaño, J.E., Cadena, C.D., Faircloth, B.C., Brumfield, R.T., Cracraft, J., Ribas, C.C.. Biogeography of a neotropical songbird radiation reveals similar diversification dynamics between montane and lowland clades. „Journal of Biogeography”. 49, s. 1260–1273, 2022. DOI: 10.1111/jbi.14379. (ang.).
- ↑ Arremon, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-10-02] (ang.).
- ↑ assimilis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-10-15] (ang.).
- ↑ a b c d Grey-browed Brush-finch Arremon assimilis, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-10-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].