Tadeusz Caspaeri-Chraszczewski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Caspaeri-Chraszczewski
Lech
Ilustracja
Major Tadeusz Caspaeri-Chraszczewski (1933)
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

24 października 1892
Warszawa

Data i miejsce śmierci

26 czerwca 1975
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1945

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Pierwsza Kompania Kadrowa
1 pułk piechoty
6 pułk piechoty
29 pułk piechoty
20 pułk piechoty
30 pułk piechoty
67 pułk piechoty
Gabinet Wojskowy Prezydenta RP

Stanowiska

dowódca plutonu
dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Odznaka „Za wierną służbę” Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowej

Tadeusz Marceli Caspaeri-Chraszczewski, ps. „Lech” (ur. 24 października 1892 w Warszawie, zm. 26 czerwca 1975 tamże) – major piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Tadeusz Caspaeri-Chraszczewski urodził się 24 października 1892[1] w Warszawie, w rodzinie Ludwika (zm. 17 lutego 1905, prawnik, urzędnik Sądu Handlowego[2]) i Marii z domu Chraszczewskiej (zm. 2 lutego 1922[3])[4][5][6]. Miał brata Jana (jako legionista poległ w 1916 w wieku 21 lat)[6]. Kształcił się w szkole Edwarda Rontalera. W 1913 został absolwentem Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców w Warszawie. Należał do organizacji „PET” oraz „Filarecja”. W 1913 podjął studia nauk społecznych i prawa w Genewie. Tamże został członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej oraz Związku Strzeleckiego, w którym odbył kurs podoficerski[4].

Po wybuchu I wojny światowej na początku sierpnia 1914 w Krakowie wstąpił do Pierwszej Kompanii Kadrowej, przydzielony do 2 plutonu pod pseudonimem „Lech”[4]. Później służył w 1 pułku piechoty w składzie I Brygady Legionów Polskich[4]. Został mianowany chorążym piechoty 7 kwietnia 1915[4]. Od sierpnia 1915 był żołnierzem 6 pułku piechoty w składzie III Brygady, pełniąc funkcje dowódcy plutonu oraz 5 kompanii[4]. Jesienią 1915 przebywał na leczeniu szpitalnym, a 21 grudnia 1915 został zwolniony ze służby legionowej[4]. Później działał w Polskiej Organizacji Wojskowej od 1 lutego 1916, funkcjonując jako instruktor w Szkole Podchorążych oraz w Szkole Podoficerskiej, dowódca kompanii kadrowej[4]. Uczestnicząc w proteście przeciw werbunkowi został zatrzymany przez Niemców, po czym był osadzony w Laubau, Havelbergu oraz w Modlinie[4]. Odzyskał wolność w połowie marca 1918 i ponownie działał w POW[4].

Po zakończeniu wojny i odzyskaniu przez Polskę nieodległości 13 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego[4]. W stopniu podporucznika piechoty skierowano go do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, później w pierwszej połowie marca 1919 był w dyspozycji Adiutantury Generalnej Naczelnego Wodza[4]. 15 marca 1919 mianowany dowódcą 10 kompanii w 29 pułku piechoty[4]. 24 grudnia 1919 został szefem Wydziału Oświaty w Oddziale II Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, zaś 15 czerwca 1920 objął stanowisko szefa sekcji propagandy i kulturalno-oświatowej, a od 1 września 1920 był inspektorem objazdowym przy Naczelnym Dowództwie[4]. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej[7]. Został awansowany na stopień kapitana piechoty ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[8][9]. W 1923 był odkomenderowany z 67 pułku piechoty w Brodnicy na studia na Uniwersytecie Warszawskim[10]. 10 września tego roku został odkomenderowany z 67 pp do 20 pułku piechoty w Krakowie na okres sześciu tygodni – egzaminów na Uniwersytecie Jagiellońskim[11]. 1 grudnia 1923 został przeniesiony do 30 pułku piechoty[4], a następnie wrócił do 67 pp[12]. Od 20 października 1924 do 28 lutego 1925 był odkomenderowany z 67 pp do Oddziału IV Sztabu Generalnego[13].

W 1924 został absolwentem studiów na Wydziale Dyplomatyczno-Konsularnym Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie oraz w lipcu 1925 studiów na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując tytuł magistra[14][4].

Od 1927 pełnił służbę w Gabinecie Wojskowym Prezydenta RP, w którym był pierwszym referentem oraz szefem kancelarii[15][16][4][17]. Został awansowany na stopień majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 i zweryfikowany z 1 lokatą[18][4]. 20 listopada 1932 został wybrany do zarządu głównego Związku Peowiaków[19].

Po wybuchu II wojny światowej i kampanii wrześniowej był internowany na obszarze Węgier, zaś po inwazji niemieckiej tamże trafił w ręce Niemców i przebywał w obozie Kaiserzeitenbruch do 1945[4]. Po wojnie powrócił do Polski. Działał w Czerwonym Krzyżu, następnie był zatrudniony przy odbudowie Warszawy[4]. Był jednym z redaktorów publikacji „Za kratami więzień i drutami obozów”[20]. Był także autorem wspomnień publikowanych w czasopiśmie „Więź”: pt. Tułaczy szlak września (nr 9/1970)[21] oraz pt. Wspomnienia z Zamku Warszawskiego 1926–1939 (nr 7–8/1971)[22]. Zmarł 26 czerwca 1975 w Warszawie[4][6]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie (kwatera J-3-16,17)[6].

Był żonaty z Marią z domu Chrzanowską, z którą miał syna Włodzimierza (ur. 1925) i córkę Marię (ur. 1927)[5].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1932 wskazał datę urodzenia 24 października 1891.
  2. ↑ Ludwik Caspaeri. Nekrolog. „Kurier Warszawski”. Nr 51, s. 5, 20 lutego 1905. 
  3. ↑ Maria Caspaeri. Nekrolog. „Kurier Warszawski”. Nr 36, s. 12, 5 lutego 1922. 
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Tadeusz Caspaeri-Chraszczewski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2018-03-29].
  5. ↑ a b Tadeusz Caspaeri-Chraszczewski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-03-29].
  6. ↑ a b c d Cmentarz Stare Powązki: CHRASZCZEWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2018-03-29].
  7. ↑ Marcin Wyrwał: Dziadek, superhero!. onet.pl, 2009-01-20. [dostęp 2018-03-29].
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 406.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 353.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 317.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 61 z 18 września 1923 roku, s. 570.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 282.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 7 listopada 1924 roku, s. 666.
  14. ↑ Osobiste. Życie i salon. „Kurier Warszawski”. Nr 210, s. 5, 29 lipca 1925. 
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 417.
  16. ↑ Uroczystości imieninowe prezydenta RP Ignacego Mościckiego w Warszawie (1933). audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 2018-03-29].
  17. ↑ Lista imienne Pierwszej Kompanii Kadrowej. jpilsudski.org. [dostęp 2018-03-29].
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 35.
  19. ↑ Zjazd P. O. W.. „Kurier Warszawski”. Nr 322, s. 4, 21 listopada 1932. 
  20. ↑ Za kratami więzień i drutami obozów : (wspomnienia i notatki więźniów ideowych z lat 1914-1921). Julian Stachiewicz (przewod.) Wacław Lipiński (red.) Roman Śliwa (red.) Tadeusz Caspaeri-Chraszczewski (red.). T. 2. Warszawa: Nakładem Komitetu Organizacyjnego Zjazdu byłych Więźniów Ideowych z lat 1914–1921, 1928..
  21. ↑ Tułaczy szlak września. wiez.pl. [dostęp 2018-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-29)].
  22. ↑ Wspomnienia z Zamku Warszawskiego 1926–1939. wiez.pl. [dostęp 2018-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-29)].
  23. ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  24. ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  25. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 18, 11 listopada 1936. 
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 26 września 1922, s. 734.
  27. ↑ M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  28. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935. 
  29. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości” - jako kapitan Tadeusz Casparri-Chraszczewski.
  30. ↑ a b c d Na podstawie fotografii [1].
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. Nr 19 z 12 grudnia 1929 r., s. 365.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Caspaeri-Chraszczewski&oldid=69202477”