Tadeusz Wowkonowicz

Tadeusz Wowkonowicz

Data i miejsce urodzenia	4 lipca 1912 Lwów
Data i miejsce śmierci	14 kwietnia 2005 Chamonix
Klub	Czarni Lwów TS Wisła Zakopane
Odznaczenia

Bronisław Czech Tadeusz Wowkonowicz Fedor Weinschenck Jan Haratyk Andrzej Marusarz Stanisław Marusarz Vysoké Tatry 1935

Tadeusz Wowkonowicz (ur. 4 lipca 1912 we Lwowie, zm. 14 kwietnia 2005 w Chamonix) – polski narciarz i działacz sportowy, zawodnik klubu TS Wisła Zakopane, żołnierz Wojska Polskiego we Francji.

Życiorys

Tadeusz Wowkonowicz pochodził z rodziny lwowskich rzemieślników. Od najmłodszych lat interesował się narciarstwem, uczęszczając na zajęcia w klubie Czarni Lwów. W wieku 14 lat po raz pierwszy wyjechał do Zakopanego. Jego fascynacja Tatrami spowodowała, że na początku lat 30. XX wieku przeprowadził się tam na stałe. W Zakopanem reprezentował barwy najpierw Sekcji Narciarskiej „Sokoła”, a następnie - najprawdopodobniej za namową płk. Franciszka Wagnera – przeniósł się do klubu TS Wisła Zakopane. Pierwszy swój sukces sportowy odniósł w sezonie 1933/1934, kiedy to - jeszcze jako zawodnik „Sokoła” - był członkiem drużyny, która zdobyła brązowy medal w biegu sztafetowym 5 x 10 km o Mistrzostwo Polski. W latach 1935-1939 był medalistą Mistrzostw Polski w biegu sztafetowym 4 x 10 km (złoto - 1935, srebro - 1938 i 1939) oraz w biegu na 50 km (brąz - 1937). Był członkiem polskiej kadry na narciarskie Mistrzostwa Świata w Szczyrbskim Plesie w 1935 roku oraz w Zakopanem w 1939 roku. Oprócz narciarstwa uprawiał również hokej na lodzie.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 roku znalazł się w Kołomyi, następnie powrócił do Zakopanego. Do lutego 1940 roku pełnił funkcję kuriera, kursującego na Węgry. Następnie przez Budapeszt i Split przedostał się do Francji, gdzie wstąpił w szeregi polskiej 2 Dywizji Strzelców Pieszych. Za ratowanie rannych podczas kampanii francuskiej 1940 roku został odznaczony francuskim Krzyżem Wojennym (Croix de Guerre). Po zakończeniu walk wraz z dywizją udał się do Szwajcarii, gdzie został internowany. Podczas internowania aktywnie uczestniczył w życiu sportowym i turystycznym żołnierzy, startując również w międzynarodowych i lokalnych zawodach narciarskich (od 1943 roku w barwach Skiclub Davos).

Po zakończeniu internowania w 1945 roku powrócił na terytorium Francji. Wówczas też - wraz z innymi narciarzami - postanowił utworzyć polską drużynę narciarską, która miałaby startować w zawodach zorganizowanych we Francji oraz Szwajcarii. Drużyna taka została utworzona pod kierownictwem por. Józefa Hamburgera, i - przy wsparciu m.in. Aleksandra Bobkowskiego, przedwojennego przewodniczącego Polskiego Związku Narciarskiego – dopuszczona do startów w zawodach organizowanych przez Międzynarodową Federację Narciarską (FIS) m.in. w Zermatt i Chamonix. Z czasem jednak drużyna rozpadła się, a wielu jej członków zdecydowało się na powrót do Polski.

Tadeusz Wowkonowicz pozostał na emigracji i zamieszkał w Chamonix, gdzie ożenił się, a w 1948 roku urodził się jego syn, Andrzej. Zajmował się prowadzeniem sklepu z pamiątkami, trenował również młodzież w miejscowym klubie narciarskim. Od 1947 roku był także sędzią sportowym, sędziując m.in. zawody w skokach narciarskich oraz działaczem hokejowym. Utrzymywał kontakty z ojczyzną, relacjonując wydarzenia sportowe dla polskich gazet i czasopism. Przyjaźnił się z Józefem Zubkiem oraz Józefem Nyką. Opiekował się polskimi sportowcami, m.in. alpinistami, przyjeżdżającymi na wspinaczkę w masyw Mont Blanc oraz narciarzami, uczącymi się w Ecole Nationale de Ski et d’Alpinisme. Nigdy nie przyjął obywatelstwa francuskiego.
Za swoje zasługi otrzymał w 1972 roku honorowe członkostwo Klubu Wysokogórskiego (przekształconego w Polski Związek Alpinizmu), a Stowarzyszenie Polskie w Genewie wystąpiło o nadanie mu Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, które to odznaczenie otrzymał w 1996 roku.

Bibliografia

• Zbigniew Sokalski, Leon Rak: Tadeusz Wowkonowicz - rys biograficzny. www.watra.pl, 2013-03-12. [dostęp 2015-02-10]. (pol.).
• Józef Nyka: Tadeusz Wowkonowicz. www.cieklin-ski.pl, 2011-05-12. [dostęp 2015-02-10]. (pol.).