Turka (gmina w województwie lubelskim)

Turka
	gmina wiejska
	1874-1954
Państwo	Polska
Województwo	1919–39: lubelskie (II RP); 1945–54: lubelskie
Powiat	chełmski
Data powstania	1874
Data likwidacji	29 września 1954
Siedziba	Turka; Dorohusk
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad	34
brak współrzędnych

Turka (do 1874 Dorohusk) – dawna gmina wiejska istniejąca od XIX wieku do 1954 roku^[2] na Lubelszczyźnie. Siedzibą gminy przed wojną była Turka^[3], a po wojnieDorohusk^[4]^[5].

Gmina Turka powstała w 1874 roku, w Królestwie Polskim, w powiecie chełmskim w guberni lubelskiej z obszaru dotychczasowej gminy Dorohusk^[6]^[7]^[8]^[9]; w latach 1912-1915 jako część guberni chełmskiej. Gmina zmieniła nazwę na Turka, siedziba pozostała jednak w Dorohusku^[4].

W 1919 roku gmina weszła w skład woj. lubelskiego. W 1924 roku w skład gminy wchodziły: Andrzejów wieś; Andrzejów Nowy kol.; Barbarówka wieś; Berdyszcze wieś; Czerniejów wieś, kol., folwark; Czestny Krest kol.; Długopole kol.; Dorohusk wieś, folwark, tartak; Husynne wieś, leśniczówka, folwark; Ignatów wieś, kol.; Istrów kol.; Józefin kol.; Kamień wieś, kol.; Kąty kol.; Kolemczyce wieś; Kołodeń kol.; Kołodeń Pławanicki wieś; Konotopy kol.; Kozły kol.; Ladyniska wieś; Leśniczówka kol.; Majdan Skordiów wieś; Michałówka wieś; Młynarskie kol.; Mościska wieś; Myszkowiec wieś; Natalin kol.; Ostrów wieś; Perekreszcze kol.; Pławanice wieś, kol.; Pławanice A kol.; Pogranicze kol.; Puszki kol.; Rudolfin kol.; Skordiów kol.; Stefanów kol.; Suchomyła folwark; Teosin kol.; Turka wieś; Udalec wieś; Zalisocze kol.; Zanowinie wieś.^[4]. Do 1933 roku ustrój gminy Turka kształtowało zmodyfikowane prawo zaborcze. Podczas okupacji gmina należała do dystryktu lubelskiego (w Generalnym Gubernatorstwie).

Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina Turka składała się z 34 gromad^[10]. Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[11]. Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Turka nie przywrócono, utworzono natomiast gminę Dorohusk (z obszarów dawnych gmin Turka i Świerże)^[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. lubelskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
↑ do 28 września 1954 roku
↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
↑ ^a ^b ^c Akta gminy Turka w Dorohusku - Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Chełmie
↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
↑ Powiat chełmski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 556 .
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom IV - Województwo Lubelskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1] Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. lubelskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.

[2] 28 września 1954 roku

[3] Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933

[akta-4] Akta gminy Turka w Dorohusku - Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Chełmie

[5] Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.

[6] Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)

[7] Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)

[8] Powiat chełmski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 556 .

[9] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom IV - Województwo Lubelskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924

[10] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[11] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[12] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Przynależność wojewódzka	gubernia lubelska (1867–1912) gubernia chełmska* (1912–15) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Chełm (do 1951 →) Pawłów (do 1870) Puchaczów (do 1870) Rejowiec (do 1870) Rejowiec Fabryczny (od 1962) Sawin (do 1870) Wojsławice (do 1870)
Osiedla (1954–72)	Rejowiec Fabryczny (1958–62)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Brzeziny (1868–1914 →) Bukowa (do 1954) Chełm (do 1874) Chełm (od 1973) Cyców (do 1930 i od 1973) Dorohusk (do 1874) Dorohusk (od 1973) Krzywiczki (1874–1954) Leśniowice (od 1973) Liszno (do 1870) Łańcuchów (do 1868) Olchowiec (do 1954) Pawłów (1870–1954) Rakołupy (do 1954) Rejowiec Rejowiec Fabryczny (od 1973) Ruda-Huta (od 1973) Sawin (od 1973) Siedliszcze Staw (1877–1954) Stołpie (do 1877) Świerże (do 1954) Turka (1874–1954) Wierzbica (od 1973) Wiszniewice (1930–54) Wojsławice Żmudź
Gromady (1954–72)	Aleksandria Krzywowolska (1954–57) Andrzejów (1954–59) Anusin (1954–57) Barki (1954–57) Bezek (1954–59) Brzeźno (1954–61) Bukowa Wielka (1954–68) Chojeniec (1961–72) Chojno Nowe (1954–61) Chutcze (1954–57) Cyców (1954–72) Czułczyce (1954–59) Dorohucza (1954–57 (→)) Dorohusk (1954–72) Garbatówka (1954–61) Horodysko (1954–59) Horodyszcze (1954–57) Huta (1954–57) Kamienna Góra (1954–57) Kamień (1954–72) Kanie (1954–59) Kukawka (1954–59) Kulik (1954–59) Kumów Plebański (1954–59) Leśniczówka (1954–59) Leśniowice (1954–72) Liszno (1954–72) Ludwinów (1954–61) Łowcza (1954–68) Łukówek Piękny (1954–59) Majdan Nowy (1954–57) Marynin (1954–57) Mogilnica (1954–59) Morawinek (1954–57) Nadrybie (1954–59) Niedziałowice (1954–59) Nowosiółki (1954–72) Okszów (1954–72) Olchowiec (1954–61) Ostrów (1954–59) Ostrów Kolonia (1954–59) Pawłów (1954–72) Pobołowice (1954–57) Pokrówka (1954–72) Putnowice (1954–57) Rejowiec (1954–72) Rostoka (1954–61) Ruda-Huta (1954–72) Rudka (1954–57) Sarniak (1954–59) Sawin (1954–72) Siedliszcze (1954–72) Sielec (1954–72) Staw (1954–72) Strachosław (1954–59) Strupin Duży (1954–59) Świerszczów (1954–59) Świerszczów (1962–72) Świerże (1954–72) Turka (1954–72) Turowiec (1958–61) Wierzbica (1954–72) Wojsławice (1954–72) Wola Korybutowa (1954–59) Wola Żulińska (1954 →) Wólka Okopska (1954–57) Wólka Tarnowska (1954–59) Zagroda (1954–68) Zawadówka (1954–72) Żalin (1954–57) Żmudź (1954–72)
Legenda	* oprócz gminy Brzeziny (pozostała w gub. lubelskiej)