Velehrad
49°07′N 17°23′E/49,110000 17,391667| gmina | |||||
 Klasztorna bazylika Wniebowzięcia NMP i świętych Cyryla i Metodego | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Kraina | |||||
| Starosta |
Stanislav Gregůrek | ||||
| Powierzchnia |
22,25 km² | ||||
| Populacja (2012) • liczba ludności |
| ||||
| Kod pocztowy |
687 06 | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| Liczba obrębów ewidencyjnych |
1 | ||||
| Liczba części gminy |
1 | ||||
| Liczba gmin katastralnych |
1 | ||||
Położenie na mapie kraju zlińskiego  | |||||
Położenie na mapie Czech  | |||||
| 49°07′N 17°23′E/49,110000 17,391667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Velehrad – gmina w południowo-wschodnich Czechach, w kraju zlińskim, 6 km na północny zachód od Uherskégo Hradištia i 23 km na południowy zachód od Zlina. Velehrad położony jest w dolinie Morawy, u podnóża wzgórz Chřiby. Według danych z dnia 1 stycznia 2012 liczyła 1301 mieszkańców[1].
Na podstawie podobieństwa nazw bywał dawniej błędnie kojarzony z Weligradem – stolicą słowiańskiego państwa wielkomorawskiego, którego ówczesny władca, Rościsław, sprowadził misjonarzy Cyryla i Metodego. Obecnie przeważa pogląd, że stolica Wielkich Moraw znajdowała się na terenie dzisiejszego Starego Města lub grodziska Mikulčice[2][3][4].
Papież Jan Paweł II odwiedził Velehrad podczas pielgrzymki do Czechosłowacji w dniach 21–22 kwietnia 1990.
Velehrad był miejscem kongresów ekumenicznych, znanych jako Zjazdy Velehradzkie. Łącznie odbyło się siedem takich kongresów teologicznych – w latach 1907, 1909, 1911, 1924, 1927, 1932 i 1936.
Św. Cyryl i św. Metody
(obraz Jana Matejki)
Św. Metody[edytuj | edytuj kod]
Starszy brat św. Cyryla. Po jego śmierci w Rzymie, 14 lutego 869 i otrzymaniu święceń biskupich od papieża Hadriana II, św. Metody wyjechał do Panonii (dzisiejsze Węgry) i na Morawy objąć arcybiskupstwo. Wynikł poważny konflikt z arcybiskupem Salzburga, który uważał Panonię i Morawy za ziemie mu przynależne. Arcybiskup Salzburga dopuszczał się szykan, atakował, a nawet uwięził św. Metodego na dwa i pół roku. Święty wiele cierpiał, ale zawsze miał poparcie papieży. Wytrwale kontynuował dzieło młodszego brata, św. Cyryla: przełożył na starocerkiewnosłowiański żywoty Ojców Kościoła oraz założył szkołę tłumaczy, która w 883 przetłumaczyła całą Biblię z wyjątkiem Ksiąg Machabejskich. Właśnie dlatego, św. Metody jest uznawany za ojca literatury słowiańskiej. Według tradycji zmarł w Velehradzie, 6 kwietnia 885.
Klasztor cystersów[edytuj | edytuj kod]
Cystersi przybyli tu w 1204, sprowadzeni z macierzystego klasztoru Plasy przez króla Przemysła Ottokara I i biskupa ołomunieckiego Roberta. W 1261 założono filię tutejszego klasztoru w Vizovicach.
W prawej nawie bazyliki Wniebowzięcia NMP, niewielkich rozmiarów obraz, przedstawiający świętych Cyryla i Metodego, namalowany przez Jana Matejkę, podpisany jako Dar Narodu Polskiego dla Bazyliki Velehradzkiej. Matejko, po ojcu, był z pochodzenia Czechem.
W pozostałej części klasztoru Gimnazjum Stojanovo (otwarte w 2001). Przed zachodnią bramą klasztorną słup maryjny, sprzed 1681.
Inne[edytuj | edytuj kod]
- Figura św. Jana Nepomucena
- Figura Chrystusa Boleściwego, 1703
Okolice[edytuj | edytuj kod]
- Modrá – 1 km na wschód – skansen archeologiczny z rekonstrukcją grodu, z czasów świetności państwa wielkomorawskiego, IX–X w., otwarty w 2004.
- Buchlovice – 5 km na zachód-południowy zachód – zabytkowe miasteczko, pierwsza wzmianka z 1207, obecnie blisko 2500 mieszkańców. W miasteczku kościół św. Marcina, barokowy z lat 1640–1643, wybudowany na miejscu wcześniejszego, gotyckiego oraz barokowy zespół pałacowo-parkowy z XVIII w. (park francuski o powierzchni 19 ha)
- Buchlov – 7 km na zachód - na jednym z najwyższych wzniesień pasma Chřibów (510 m n.p.m.) zamek królewski, z 1. połowy XIII w., przebudowany w latach 1540–1558.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Klasztor cystersów. Gimnazjum Stojanovo -
Modrá (skansen). Brama wejściowa -
Modrá (skansen). Replika kościoła św. Jana z IX w. -
Modrá (skansen). Wnętrze kościoła św. Jana -
Modrá (skansen) -
Modrá (skansen) -
Modrá (skansen) -
Modrá (skansen) -
Buchlovice. Kościół św. Marcina -
Buchlovice. Zespół pałacowo-parkowy -
Buchlovice. Widok z zamku Buchlov -
Zamek Buchlov
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Počty obyvatel v obcích k 1. 1. 2012. www.mvcr.cz. [dostęp 2012-02-16]. (cz.).
- ↑ Josef Poulík, Mikulčice: Velkomoravské mocenské ústředí, Praha: Olympia, 1974.
- ↑ Luděk Galuška, Velká Morava mezi východem a západem = Großmähren zwischen West und Ost: sborník příspěvků z mezinárodní vědecké konference: Uherské Hradiště, Staré Město 28.9.-1.10.1999, Pavel Kouřil, Zdeněk Měřínský, Archeologický ústav Akademie věd České republiky, Brno 2001, ISBN 80-86023-28-1.
- ↑ Luděk Galuška, Uherské Hradiště - Sady: křesťanské centrum Říše velkomoravské, Moravské zemské muzeum, Litera, 1996, ISBN 80-7028-080-8.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Lexikon fūr Theologie und Kirche, Tom 9., Herder, Freiburg-Basel-Rom-Wien 2000, ISBN 3-451-22009-1.
- Vera Schauber, Hanns Michael Schindler, Święci na każdy dzień. Patroni naszych imion, Bogusław Widła (tłum.), Warszawa: Świat Książki, 2000, ISBN 83-7227-616-1, OCLC 233514224.
- Wielka Encyklopedia Jana Pawła II, Tom XIX (ss. 44–45), Wydawnictwo M, Kraków, ISBN 83-89571-29-3.
- Leonard Górka SVD Velehrad – symbol pojednania; w setną rocznicę inicjacji kongresów (1907–2007) Roczniki Teologiczne Tom LIII–LIV, zeszyt 7.