Zbigniew Gorajski

Zbigniew Gorajski
	; Korczak
Rodzina	Gorayscy
Data urodzenia	1596
Data śmierci	kwiecień 1655
Ojciec	Adam Gorajski
Matka	Katarzyna Słupecka
Żona	Teodora Leszczyńska
Dzieci	Adam Gorajski; Rafał Gorajski; Teodor Gorajski; Bogumiła Barbara 1voto Potocka 2voto Butler; Elżbieta Gorajska; Teofilia Rejowa; Zofia ż. Jana Potockiego

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 21 kwi 2018, była oparta na tej wersji.

Zbigniew Gorajski herbu Korczak (ur. 1596^[1], zm. 1655) – kasztelan chełmski w latach 1641-1653, kasztelan kijowski w latach 1653-1655^[2], pokojowy królewski w 1640 roku, dworzanin królewski w 1637 roku, w latach 1628-1641 wielokrotny marszałek sejmiku województwa lubelskiego, uczestnik sejmów walnych, poseł podczas rokowań ze Szwecją w roku 1646, przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w Królestwie Szwecji w 1654 roku^[3].

Wyznawca kalwinizmu, należał do czołówki znanych, wykształconych i majętnych ludzi I Rzeczypospolitej.

Życiorys

Zbigniew Gorajski, po śmierci ojca Adama Gorajskiego w 1602 r. odziedziczył po nim wszystkie jego posiadłości, w tym miasto Biłgoraj (wówczas jeszcze zwany Biełgoraj). Studiował w Gimnazjum w Gdańsku w latach 1607-1612, w Heidelbergu w latach 1613-1615, w Bazylei w 1615 roku, w Lejdzie w 1616 roku^[4]. Po studiach podróżował po całej Europie, do Polski wrócił w 1619.

W 1621 r. wystawił trzy chorągwie wojska i wziął udział w Bitwie pod Chocimiem, podczas której wykazał się odwagą i dużym męstwem. W uznaniu tych zasług król Władysław IV Waza nadał mu tytuł "pokojowego królewskiego". W 1623 r. Zbigniew ponownie podróżował po Europie – odwiedził m.in. Belgię, Francję i Włochy. W 1626 r. odwiedził Grecję i Egipt.

Po powrocie na stałe zamieszkał w miejscowości Radzięcin (obecnie powiat biłgorajski). Aby poprawić sytuację finansową swojego majątku, 6 grudnia 1628 r. nadał przywilej dla cechu rzemieślniczego w Biłgoraju. 21 grudnia 1634 r. wydał dla miasta tzw. "ordynację", w której potwierdził m.in. wszystkie nadania dla obywateli miasta udzielone przez swego ojca.

26 lutego 1630 r. Gorajski poślubił Teodorę Leszczyńską, córkę Rafała Leszczyńskiego, wojewody bełskiego.

Od 1628 r. Zbigniew brał udział w sejmikach szlacheckich województwa lubelskiego, którym często marszałkował. W latach 1635, 1637, 1638, 1639, 1640, 1641 był posłem na sejmie walnym^[5], ponadto kierował polityką województwa.

Deputat na Trybunał Główny Koronny w latach 1638/1639 z województwa lubelskiego.

Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa łęczyckiego, elektor Jana II Kazimierza Wazy z województwa ruskiego^[6].

W 1640 reprezentował króla na pogrzebie księcia pruskiego Jerzego Wilhelma w Królewcu^[7].

19 kwietnia 1641 r. Zbigniew został mianowany kasztelanem chełmskim. Król obdarzał go dużym zaufaniem – w 1646 wysłał go na rokowania ze Szwecją. Jego misja nie powiodła się; mimo to król Jan Kazimierz Waza wysyłał go m.in. na rokowania z Kozakami w 1650 i 1651 r., oraz na rokowania do Lubeki w 1652. Rozmowy w Lubece również się zakończyły niepowodzeniem, w drodze powrotnej Gorajski gościł u elektorów branderburskiego i saskiego w Berlinie i Szpandorfie.

Gorajski był również aktywnym działaczem religijnym. Otaczał opieką kalwinów, prawosławnych i katolików. Bardzo dobrze znał Pismo Święte, opiekował się drukarnią w Baranowie i szkołą w Biłgoraju, wspomagał finansowo zbory w Biłgoraju i Radzięcinie.

Zmarł w kwietniu 1655 r., tuż przed zaplanowanym wyjazdem na kolejne rokowania do Szwecji.

Przypisy

↑ Dariusz Kupisz, Studia i podróże zagraniczne Zbigniewa Gorajskiego w latach 1607-1627, "Res Historica", 1999, z. 7, s. 71.
↑ Senatorowie i dygnitarze koronni w drugiej połowie XVII wieku, Stefan Ciara, wydawnictwo PAN, 1990 rok, str.35
↑ Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 135.
↑ Marcin Broniarczyk, Wykształcenie świeckich senatorów w Koronie za Władysława IV, w: Kwartalnik Historyczny R. 119 nr 2 (2012), s. 277.
↑ Agnieszka Sidorowska, Lubelska reprezentacja sejmowa za panowania Władysława IV, próba analizy pochodzenia społecznego karier, w: Res Historica, z. 7, 1999, s. 50.
↑ Олексій Вінниченко, Депутати Коронного трибуналу 1632–1647 рр. // Вісник Львівського університету. Серія історична. Львів, 2009. Вип. 44, s. 298.
↑ Polska a Prusy i Brandenburgia za Władysława IV.,Wyd. 6, Władysław Czapliński, Wrocławskie Towarzystwo naukowe (Druk. Uniwersytetu i Politechniki), 1947 – 282

Bibliografia

Dariusz Kupisz, Zbigniew Gorajski, ISBN 83-86951-77-X
Zbigniew Korczak Gorajski w Lwowianin, s. 33-35.

Linki zewnętrzne

informacje o Zbigniewie Gorajskim

[1] Dariusz Kupisz, Studia i podróże zagraniczne Zbigniewa Gorajskiego w latach 1607-1627, "Res Historica", 1999, z. 7, s. 71.

[2] Senatorowie i dygnitarze koronni w drugiej połowie XVII wieku, Stefan Ciara, wydawnictwo PAN, 1990 rok, str.35

[3] Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 135.

[4] Marcin Broniarczyk, Wykształcenie świeckich senatorów w Koronie za Władysława IV, w: Kwartalnik Historyczny R. 119 nr 2 (2012), s. 277.

[5] Agnieszka Sidorowska, Lubelska reprezentacja sejmowa za panowania Władysława IV, próba analizy pochodzenia społecznego karier, w: Res Historica, z. 7, 1999, s. 50.

[6] Олексій Вінниченко, Депутати Коронного трибуналу 1632–1647 рр. // Вісник Львівського університету. Серія історична. Львів, 2009. Вип. 44, s. 298.

[7] Polska a Prusy i Brandenburgia za Władysława IV.,Wyd. 6, Władysław Czapliński, Wrocławskie Towarzystwo naukowe (Druk. Uniwersytetu i Politechniki), 1947 – 282

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]