Zespół paraneoplastyczny

Zespół paraneoplastyczny, zespół paranowotworowy – są to objawy lub zespoły objawów towarzyszące chorobie nowotworowej powstające niezależnie od miejscowego wzrostu lub występowania przerzutów odległych. Zespoły paraneoplastyczne często ustępują po skutecznym wyleczeniu nowotworu.

W wielu przypadkach etiologia zespołu nie jest znana. Najczęściej są efektem wywoływania reakcji autoimmunologicznej na krążące antygeny nowotworu lub wydzielania przez komórki nowotworowe substancji aktywnych biologicznie, takich jak hormony, czynników wzrostowych lub cytokin.

Do najczęstszych zespołów paraneoplastycznych zaliczamy:

• endokrynopatie:
  • zespół Cushinga (ektopowe wydzielanie ACTH),
  • zespół nieadekwatnego wydzielania wazopresyny (zespół Schwartza-Barttera, SIADH),
  • hiperkalcemia,
  • hipoglikemia,
  • policytemia (z powodu nadmiaru erytropoetyny),
  • zespół rakowiaka spowodowany serotoniną i bradykininą,
• zmiany skórne:
  • Acanthosis nigricans maligna,
  • Acrokeratosis neoplastica,
  • Acanthosis palmaris,
  • erythema gyratum repens,
  • rumień nekrotyczny wędrujący,
  • pęcherzyca paraneoplastyczna,
  • osteoartropatia przerostowa,
  • piodermia zgorzelinowa,
  • pemfigoid paraneoplastyny,
  • zespół Sweeta,
  • zespół Lesera-Trélata,
  • rybia łuska nabyta,
• zespoły neurologiczne:
  • zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego,
  • zapalenie układu limbicznego,
  • podostra neuropatia czuciowa,
  • zespół mioklonii i opsoklonii,
  • zespół sztywności uogólnionej (zespół sztywnego człowieka),
  • miastenia
  • zespół Lamberta-Eatona,
  • zapalenie skórno-mięśniowe,
  • retinopatia związana z rakiem,
• zmiany hematologiczne:
  • trombocytoza,
  • eozynofilia,
  • granulocytoza,
• zmiany naczyniowe:
  • zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego,
  • wędrujące zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych (jako tzw. objaw Trousseau),
  • leukocytoklastyczne zapalenie naczyń.

Bibliografia

• Radzisław Kordek: Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Gdańsk: VIA MEDICA, 2007. ISBN 978-83-7555-016-0.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.