Żebry Wielkie
52°42′30″N 22°30′09″E/52,708333 22,502500| wieś | |
 Fragment miejscowości | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-214[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC |
0398913[5] |
Położenie na mapie gminy Klukowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
| 52°42′30″N 22°30′09″E/52,708333 22,502500[1]
| |
Żebry Wielkie – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Klukowo[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Kuczynie[7].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś założona w XV wieku. Z roku 1469 pochodzi wzmianka: tertio statuerunt Bartholomeum et Stanislaum de Szebry. W 1528 na pospolite ruszenie wystawiono stąd jednego konnego. W akcie przysięgi na wierność królowi polskiemu z 1569 roku wymieniono szlachetnego Piotra, syna Mikołaja Sobotki i szlachetnego Jerzego, syna Mikołaja Czartka z Żebrów.
W czasie spisu podatkowego z 1580 Żebry zostały policzone razem z wsiami Gnaty i Soczewki. Dziedziczyli tutaj Stanisław Szwejko, Stanisław Kuncza i Jan Żebrowski. Obszar gruntów wynosił 15 włók ziemskich[8].
W I Rzeczypospolitej miejscowość należała do ziemi drohickiej w województwie podlaskim.
Na mapie Karola de Perthees'a z 1745 roku wymieniono Żebry Nadolne i Żebry Nadrzeczne. Żebry Nadrzeczne wyszczególniono na mapie z 1795 r.
W 1801 roku dokonano pomiaru gruntów. Zachowane dokumenty informują o dużym rozdrobnieniu:
- Boratyński, 4 morgi i 87 prętów w 77 działach
- Boratyńskiego dziadowskie (po dziadku), 423 morgi i 151 prętów w 182 działach
- synowie Walentego Żebrowskiego (dziadowskie) 111 mórg i 153 prętów w 51 działach
- synowie Walentego Żebrowskiego (wolne) 97 mórg i 39 prętów w 70 działach
- Żebrowski kupne, 62 morgi i 152 pręty w 62 działach
- Żebrowski Marceli 104 morgi i 131 prętów w 99 działach
- synowie Żebrowskiego Bartłomieja 84 morgi i 164 pręty w 74 działach
- Wyszyński Kazimierz 99 morgi i 174 pręty w 124 działach
- synowie Dąbrowskiego Jakuba 97 mórg i 157 pręty w 102 działach
- synowie Żebrowskiego Franciszka 117 mórg i 64 pręty w 88 działach
- Murawski Jan 31 mórg i 102 pręty w 56 działach
- synowie Dąbrowskiego Sebastiana 49 mórg i 71 prętów w 43 działach
W Tabelli miast i wsi Królestwa Polskiego z 1827 roku wymieniono Żebry Wielkie Nadrzeczne[8]. W tym samym roku we wsi 17 domów i 118 mieszkańców[9].
[10].
Od 1867 r. wieś należała do powiatu mazowieckiego, gmina Klukowo, parafia Kuczyn[9].
W 1891 roku wieś zamieszkana wyłącznie przez drobną szlachtę (26 na 106 ha ziemi). Z powodu bardzo dużego rozdrobnienia ziemi mieszkańcy w 1898 roku wynajęli geodetę i przeprowadzili komasację gruntów.
W 1921 w 32 domach mieszkało tu 192 osoby[8].
Obiekty archeologiczne[edytuj | edytuj kod]
- cmentarzysko ciałopalne ze schyłku epoki brązu i początku epoki żelaza, wykorzystywane przez ludność kultury łużyckiej[11]
Współcześnie[edytuj | edytuj kod]
Wieś typowo rolnicza. Produkcja roślinna podporządkowana przede wszystkim hodowli krów mlecznych.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Budynek mieszkalny z przełomu XIX i XX wieku -
Przydrożny krzyż z 1891 r.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163475
- ↑ Wieś Żebry Wielkie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1620 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b c Klukowo – Gminny Portal Internetowy – Żebry Wielkie.
- ↑ a b Żebry (13) Ż. Wielkie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 754.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom XIV, s. 754.
- ↑ N. D. Tomaszewski, Historia Ciechanowca do roku 1947, Ciechanowiec 2008, s. 26-27.