11 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
 Insygnia dywizji | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1 sierpnia 1940 |
| Rozformowanie |
2 maja 1945 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
gen. wojsk panc. Ludwig Crüwell |
| Ostatni | |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych |
lądowe |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
11 Dywizja Pancerna (niem. 11. Panzer-Division) – niemiecka dywizja pancerna z okresu II wojny światowej, brała udział w agresji na Jugosławię, ataku na Związek Radziecki i walkach z wojskami aliantów zachodnich..
Historia[edytuj | edytuj kod]
Została sformowana na bazie 11 Brygady Strzelców (Zmot.) rozkazem z dniem 1 sierpnia 1940 roku poprzez rozwinięcie jej do wielkości dywizji.
W styczniu 1941 roku została przerzucona do Rumunii, a następnie w składzie 12 Armii wzięła udział w inwazji na Jugosławię, wyprowadzając atak z terytorium Bułgarii[1]. Dywizja walczyła wtedy na kierunku Nisz – Belgrad i w dniu 12 kwietnia 1941 roku wkroczyła do Belgradu.
Po zakończeniu walk w Jugosławii w maju 1941 roku została wycofana do Niemiec, a w lipcu włączono ją w skład Grupy Armii Południe i skierowano na południowy odcinek frontu wschodniego. Walczyła wtedy w rejonie Żytomierza. W październiku 1941 roku została włączona w skład 4 Grupy Pancernej Grupy Armii Środek biorąc tym samym udział w bitwie pod Moskwą. Następnie walczyła na południowym skrzydle Grupy Armii Środek. W lipcu 1943 roku wchodząc w skład 4 Armii Pancernej Grupy Armii Południe uczestniczyła w operacji Cytadela walcząc w rejonie Biełgorodu. Następnie walczyła w rejonie Krzywego Rogu i pod Kijowem. W czasie tych walk poniosła ciężkie straty i została wycofana z frontu.
W maju 1944 roku została przerzucona do Francji w okolice Bordeaux[2], gdzie została uzupełniona. W wyniku alianckiej operacji Ironside nie została przeniesiona do Normandii w celu ochrony zachodniego wybrzeża Francji przed pozorowanym lądowaniem wojsk alianckich od strony Zatoki Biskajskiej[2][3]. We wrześniu 1944 roku walczyła z wojskami amerykańskiej 7 Armii i francuskiej 1 Armii, które wylądowały w Prowansji. Następnie 11. DPanc. wycofała się na teren Alzacji i Saary. W 1945 roku broniła linii Renu, walcząc w marcu 1945 roku w rejonie Remagen, gdzie została rozbita. Resztki dywizji wycofały się w kierunku Bawarii, gdzie w kwietniu 1945 roku skapitulowały przed wojskami amerykańskimi.
Oficerowie dowództwa dywizji[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy dywizji[4]
- gen. wojsk panc. Ludwig Crüwell (1940–1941)
- gen. por. Günther Angern (1941)
- gen. wojsk panc. Hans-Karl Freiherr von Esebeck (1941)
- gen. por. Walter Scheller (1941–1942)
- gen. wojsk panc. Hermann Balck (1942–1943)
- gen. piech. Dietrich von Choltitz (1943)
- gen. por. Johann Mickl (1943)
- gen. por. Wend von Wietersheim (1943–1945)
- gen. mjr Horst Freiherr Treusch von Buttlar-Brandenfels (1945)
Skład[edytuj | edytuj kod]
1940[edytuj | edytuj kod]
- 15 pułk pancerny (Panzer Regiment 15)
- 11 Brygada Strzelców (Schützen-Brigade 11)
- 110 pułk strzelców (Schützen-Regiment 110)
- 111 pułk strzelców (Schützen-Regiment 111)
- 61 batalion motocyklowy (Motorrad Batallion 61)
- 231 batalion rozpoznawczy (Aufklarung Abteilung 231)
- 119 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 119)
- 209 pancerny batalion pionierów (, Panzer Pioniere Abteilung 209)
- 341 batalion łączności (Nachtichten Abteilung 341)
1943[edytuj | edytuj kod]
- 15 pułk pancerny (Panzer-Regiment 15)
- 110 pułk grenadierów pancernych (Panzer-Grenadier-Regiment 110)
- 111 pułk grenadierów pancernych (Panzer-Grenadier-Regiment 111)
- 119 pułk artylerii pancernej (Panzer-Artillerie-Regiment 119)
- 11 pancerny batalion rozpoznawczy (Panzer-Aufklärungs-Abteilung 11)
- 227 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Heeres-Flak-Artillerie-Abteilung 277)
- 61 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 61)
- 209 pancerny batalion pionierów (Panzer-Pionier-Bataillon 209)
- 89 pancerny batalion łączności (Panzer-Nachrichten-Abteilung 89)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Caballero Jurado 2016 ↓, s. 80.
- ↑ a b Antony Beever: D-Day Bitwa o Normandię. Kraków: Znak, 2010, s. 18. ISBN 978-83-240-1354-8.
- ↑ Ben Macintyre: Double Cross: The True Story of The D-Day Spies. s. 331. ISBN 978-1-4088-2140-4.
- ↑ Rosado i Bishop 2012 ↓, s. 108.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marcin Bryja: Panzerwaffe. Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 1996. ISBN 83-86209-67-4.
- Chris Bishop: Niemieckie wojska pancerne w II wojnie światowej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2009. ISBN 978-83-11-11391-6.
- Dariusz Jędrzejewski, Zbigniew Lalak: Niemiecka broń pancerna 1939-1945. Warszawa: Wyd. Lampart, 1998. ISBN 83-867-7636-6.
- Jorge Rosado, Chris Bishop: Dywizje pancerne Wehrmachtu 1939–1945. Poznań: Wydawnictwo Vesper, 2012. ISBN 978-83-7731-130-1.
- Tadeusz Sawicki: Niemieckie wojska lądowe na froncie wschodnim. Warszawa: PWN, 1987. ISBN 83-01-06556-7.
- Carlos Caballero Jurado: Dywizje pancerne Hitlera. Siły uderzeniowe Wehrmachtu. Warszawa: 2016. ISBN 978-83-11-14190-2.
- Leksykon Wehrmachtu – 11 Dywizja Pancerna