Apolinary Kątski

Apolinary Kątski
Data i miejsce urodzenia	2 lipca 1824 ; Warszawa
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	29 czerwca 1879 ; Warszawa
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	skrzypek, kompozytor, pedagog
	Multimedia w Wikimedia Commons

Apolinary Kątski (ur. 2 lipca 1824 w Warszawie, zm. 29 czerwca 1879 tamże) – polski skrzypek, kompozytor i pedagog muzyczny; w 1861 założył Instytut Muzyczny w Warszawie.

Życiorys

Data urodzenia skrzypka przez wiele lat nie była dokładnie znana. W literaturze przedmiotu funkcjonowało kilka terminów, m.in.: 23 października 1825 czy 2 lipca 1826 roku. Na miejsce narodzin wskazywano zaś Warszawę, Kraków lub Poznań. W 2018 roku odnaleziono metrykę chrztu Kątskiego, ustalając miejsce i datę urodzenia polskiego skrzypka: Warszawa, 2 lipca 1824 roku^[1].

Apolinary Kątski pochodził z rodziny muzyków. Jego ojciec Grzegorz (1778–1844) był skrzypkiem amatorem, bracia Antoni i Stanisław pianistami, brat Karol - skrzypkiem, zaś siostra Maria Eugenia w młodości koncertowała jako śpiewaczka.

W 1827 roku rodzina Kątskich wyruszyła w pierwszą podróż artystyczną, odwiedzając Lwów, Wilno, Mitawę (obecnie Jegława) i Petersburg. W wieku pięciu lat Apolinary wystąpił jako cudowne dziecko na dworze carskim w Petersburgu. Następnie udał się z rodziną do Moskwy. Z powodu panującej wówczas epidemii cholery podróż trwała nader powolnie. Opuściwszy Moskwę w lipcu 1830 r. udali się do Lwowa, gdzie spędzili cały rok - do Krakowa przybyli w październiku 1831 r. We Lwowie spotkali się z m.in. z Karolem Lipińskim.

W latach 1861–1879 był dyrektorem oraz nauczycielem wyższej klasy skrzypiec (jego uczniem był m.in. Konstanty Gorski) tej uczelni, przemianowanej w 1919 roku w Państwowe Konserwatorium Muzyczne. Karierę muzyczną rozpoczął w wieku 4 lat, początkowo pod okiem ojca - Grzegorza Kątskiego, a następnie Niccolò Paganiniego. Koncertował m.in. w Petersburgu, Wiedniu, Paryżu i Londynie (m.in. w czasie uroczystości koronacyjnych królowej Wiktorii w 1837 r.). W latach 1853–1859 był solistą dworu carskiego w Sankt Petersburgu. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 16-2-9/10)^[2].

Ważniejsze kompozycje

Wielka fantazja na motywach z opery „Łucja z Lammermoor” op. 2
Kaprys charakterystyczny „Kaskada” op. 3
Mazur sielankowy op. 4
L’echo caprice-étude op. 5
Le rêve d’une jeune châtelaine op. 6
Le départ du Chevalier op. 11
Six caprices-études artistiques op. 16
Reminiscences op. 18, walc

Przypisy

↑ EwaE. Chamczyk EwaE., Londyński epizod Apolinarego Kątskiego (1838), „Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ”, 40 (1), 2019, s. 5–25, DOI: 10.4467/23537094kmmuj.19.001.10436, ISSN 2353-7094 [dostęp 2019-10-14] .
↑ Cmentarz Stare Powązki: KATSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-07] .

Bibliografia

Ewa Chamczyk, Wokół daty narodzin Apolinarego Kątskiego - nowe źródła, w: "Muzyka" nr 64/2019, s. 135–143.
Ewa Chamczyk, Apolinary Kątski jako cudowne dziecko, w: "Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ" nr 36 (1/2018), s. 53–74.
Ewa Chamczyk, Podbijając muzyczne centrum Europy: paryska dekada Apolinarego Kątskiego (1838–1848), w: "Muzyka" nr 63/2018, s. 65–87.
Ewa Chamczyk, Londyński epizod Apolinarego Kątskiego (1838), w: "Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ" nr 40 (1/2019), s. 5–25.
AndrzejA. Androchowicz AndrzejA., Apolinary Kątski (1826? - 1879). Apolek Kątski – mały geniusz skrzypiec [online], operomania.hg.pl / „Średzki Kwartalnik Kulturalny” 3(55) 2010 [dostęp 2015-03-30] (pol.).
Apolinary Kątski, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .

Linki zewnętrzne

Apolinary Kątski – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Utwory Apolinarego Kątskiego w bibliotece Polona

[1] EwaE. Chamczyk EwaE., Londyński epizod Apolinarego Kątskiego (1838), „Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ”, 40 (1), 2019, s. 5–25, DOI: 10.4467/23537094kmmuj.19.001.10436, ISSN 2353-7094 [dostęp 2019-10-14] .

[2] Cmentarz Stare Powązki: KATSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-07] .

[1]

[2]

Dyrektorzy Szkoły Dramatycznej w Warszawie	Wojciech Bogusławski (1810−1814) Ludwik Osiński (1814−1816) Józef Elsner (1816−1821)
Dyrektorzy Szkoły Publicznej Muzyki Elementarnej/Instytutu Muzyki i Deklamacji	Józef Elsner (1821−1826)
Dyrektorzy Szkoły Głównej Muzyki w Warszawie	Józef Elsner (1826−1830)
Dyrektorzy Instytutu Muzycznego Warszawskiego	Apolinary Kątski (1861−1879) Aleksander Zarzycki (1879−1888) Rudolf Strobl (1888−1891) Gustaw Roguski (1891−1903) Emil Młynarski (1903−1907) Stanisław Barcewicz (1910−1918)
Rektorzy Państwowego Konserwatorium Warszawskiego	Emil Młynarski (1919−1922) Henryk Melcer-Szczawiński (1922−1927) Karol Szymanowski (1927−1929) Zbigniew Drzewiecki (1929−1930)
Rektorzy Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie	Karol Szymanowski (1930–1931) Zbigniew Drzewiecki (1931–1932) Eugeniusz Morawski (1932−1939)
Dyrektorzy Staatliche Musikschule in Warschau	Kazimierz Sikorski (1940−1944)
Rektorzy Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie	Stanisław Kazuro (1945−1951) Stanisław Szpinalski (1951−1957) Kazimierz Sikorski (1957−1966) Teodor Zalewski (1966−1969) Tadeusz Paciorkiewicz (1969−1971) Regina Smendzianka (1972−1973) Tadeusz Wroński (1973−1975) Tadeusz Maklakiewicz (1975−1978) Bogusław Madey (1978−1979)
Rektorzy Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie	Bogusław Madey (1979−1981) Andrzej Rakowski (1981−1987) Kazimierz Gierżod (1987−1993) Andrzej Chorosiński (1993−1999) Ryszard Zimak (1999−2005) Stanisław Moryto (2005−2008)
Rektorzy Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina	Stanisław Moryto (2008−2012) Ryszard Zimak (2012−2016) Klaudiusz Baran (2016−2024) Tomasz Strahl (od 2024)