Bazyli Rogowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Bazyli Rogowski
Andrzej Lacek
major piechoty major piechoty
Data urodzenia 27 maja 1894
Data i miejsce śmierci 1960
Nysa
Przebieg służby
Siły zbrojne cesarska i królewska Armia Wojsko Polskie
Późniejsza praca starosta częstochowski
starosta toruński
starosta rówieński
wicewojewoda tarnopolski
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi

Bazyli Rogowski ps. Andrzej Lacek (ur. 27 maja 1894, zm. 1960 w Nysie) − major piechoty Wojska Polskiego, starosta i wicewojewoda[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Bazyli Rogowski urodził się w 1895 roku. W czasie I wojny światowej służył w Legionach Polskich pod komendą Edwarda Rydza-Śmigłego, a następnie przeszedł do Wojska Polskiego. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty. Z dniem 12 listopada 1924 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza, pozostając oficerem nadetatowym 48 pułku piechoty w Stanisławowie. 2 kwietnia 1929 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 26. lokatą w korpusie oficerów piechoty[2]. 22 lutego 1932 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto z przydziałem mobilizacyjnym do 19 pułku piechoty Odsieczy Lwowa[3]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Toruń. Posiadał wówczas przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII i był reklamowany na okres dwunastu miesięcy[4].

Po zakończeniu kariery wojskowej przeszedł do pracy w administracji państwowej, w latach 1933−1936 był m.in. starostą powiatu częstochowskiego[1], następnie na początku kwietnia 1936 został wicewojewodą nowogródzkim[5], był też starostą powiatu toruńskiego[6] i rówieńskiego, a później wicewojewodą tarnopolskim. Brał aktywny udział w budowie struktur Obozu Zjednoczenia Narodowego[1].

We wrześniu 1939 roku organizował ewakuację najwyższych władz państwowych do Rumunii, a potem stał się głównym współpracownikiem marszałka Rydza-Śmigłego[1], kiedy ten postanowił uciec z internowania w Rumunii. Wczesną wiosną 1941 roku współorganizował jego ucieczkę z internowania, a w październiku tego samego roku jako jedyny[6] towarzyszył mu w drodze do Polski[7], po czym powrócił do działalności konspiracyjnej na Węgrzech i Słowacji pod nazwiskiem Andrzej Lacek. W okresie pobytu na Węgrzech Rydz-Śmigły namalował portret Rogowskiego, przechowywany następnie w zbiorach rodzinnych[6].

Na Słowacji poznał młodszą o 30 lat Agnieszkę Tomkową, która została jego drugą żoną. W 1946 roku przyjechał z żoną do Polski i zatrudnił się w Ministerstwie Odbudowy. Generał Jerzy Ziętek poprosił go o przeprowadzkę na Śląsk, oferując stanowisko w kamieniołomach w Nadziejowie koło Nysy, następnie ponownie przeniósł się do Warszawy na zaproponowane stanowisko w Cepelii, a na końcu pracował w sklepie w Nysie[6].

Po wojnie uniknął więzienia dzięki protekcji Ziętka. Zmarł w Nysie w 1960 roku[1] i został pochowany na Cmentarzu Jerozolimskim[8].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Artykuły[edytuj | edytuj kod]

  • Moje wspomnienia z pobytu na ziemi węgierskiej z marszałkiem Edwardem Rydzem-Śmigłym (1940-1941), [w:] Kultura, Paryż 1962.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Jarosław Kapsa: Historie Jarosława Kapsy. Opowieść 30 (pol.). CZ.info, 2012-10-15. [dostęp 2013-08-18].
  2. ↑ Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 129, 192.
  3. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 22 lutego 1932 roku, s. 131.
  4. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 8, 999.
  5. ↑ B. Rogowski – wicewojewodą nowogrodzkim. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 80 z 5 kwietnia 1936. 
  6. ↑ a b c d Teresa Semik: Adiutant Śmigłego (pol.). Polskapresse sp. z.o.o., 2009-07-03. [dostęp 2013-08-18].
  7. ↑ Włodzimierz Kalicki: 26 października 1941. Powrót marszałka (pol.). W: Gazeta Wyborcza [on-line]. 2010-10-31. [dostęp 2013-08-18].
  8. ↑ Moje Kresy. Upadek Rydza Śmigłego (pol.). W: Gazeta Lubuska [on-line]. Media Regionalne Sp. z o.o., 2010-12-18. [dostęp 2013-08-18].
  9. ↑ Odznaczenia w województwie tarnopolskim. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 162 z 21 lipca 1939. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bazyli_Rogowski&oldid=53069133”