Buszów (powiat gorzowski)
Na mapach: 
52°47′25″N 14°52′05″E/52,790278 14,868056
52°47′25″N 14°52′05″E/52,790278 14,868056| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
52 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
15[2] |
| Strefa numeracyjna |
95 |
| Kod pocztowy |
66-433[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FGW |
| SIMC |
0182596 |
Położenie na mapie gminy Lubiszyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorzowskiego  | |
| 52°47′25″N 14°52′05″E/52,790278 14,868056[1]
| |
Buszów (do 1945 niem. Hammer, Langestück) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie gorzowskim, w gminie Lubiszyn. Według danych z 2011 r. liczyła 14 mieszkańców. Od prawdopodobnie już XIV w. istniała tu kuźnica żelaza, czynna jeszcze w XVIII w. Wieś i majątek należały następnie do rodów von der Marwitz, von Mörner i von Treskow. Od 1945 leży w granicach Polski.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gorzowskiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski według Kondrackiego teren, na którym położony jest Buszów należy do prowincji Niziny Środkowoeuropejskiej, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregionu Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka oraz w końcowej klasyfikacji do mezoregionu Równina Gorzowska.
Miejscowość leży 25 km na północny zachód od Gorzowa Wielkopolskiego.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Ludność w ostatnich 3 stuleciach[4][5][6][7][a]:
Historia[edytuj | edytuj kod]
- XIV w. – prawdopodobne powstanie kuźnicy przy drodze z Dolska do Buszowa, przy moście na rzece Myśli w górę rzeki, przed jej wpływem do jeziora Postne
- 1537 – pierwsza wzmianka o kuźnicy; mistrz Kranz nabywa obiekt na prawach dziedziczenia
- 1571 – po śmierci ojca kuźnicę posiada Markus Kranz; umowa podpisana przez margrabiego Jana Jerzego stanowi, że nowy właściciel posiada takie same prawa co poprzedni, tj. 1). wolne poszukiwanie rudy żelaza na terenie Nowej Marchii, 2). wolne pozyskiwanie w lasach drewna budowlanego, opałowego i do wypalania węgla drzewnego, 3). wypas 200 owiec w dobrach Schönebecków z Dolska, na ziemiach których kuźnica była położona, 4). wolny połów ryb na rzece Myśli aż po miejsce zwane Stackelfort, 5). wolne warzenie piwa
- Po 1572 – kuźnica należy do Achatiusa Tazinskyego z Luklawic (zm. 1600)
- 1600–1634 – kuźnica w rękach Casimira Tazinskyego, syna Achatiusa
- 1609 – potwierdzenie przez elektora Jana Zygmunta przywilejów z 1571 r.
- 1634 – kuźnicę nabywa radca rządowy Sturm
- 1655–1709 – zakładem kieruje kornet Thalheim i następnie jego syn
- 1709 – Buszów nabywa generał major Friedrich Wilhelm von der Marwitz i łączy z majątkiem w Dolsku[8]
- 1731 – Marwitzowie sprzedają majątek Dolsk wraz z Buszowem królewskiemu tajnemu radca sądowemu Hansowi Wilhelmowi von Mörner
- 1740–1756 – kuźnicę i folwark posiada ziemianin Schulz
- 1750 – w pobliżu kuźnicy zostaje założona wieś Briesenhorst (Brzeźno), w której osadzono kolonistów z Wirtembergii
- 1756–1768 – kuźnicę i folwark posiada właściciel okolicznych hut szkła Georg Zimmermann; według jednej wersji zaprzestał on produkcji w zakładzie, według drugiej – istniał on nadal co najmniej do 1792
- 1768–1772 – właścicielem majątku jest radca wojenny Gölle
- 1772–1778 – właścicielem majątku jest Achle
- 1778–1792 – właścicielem majątku jest Hoffmann
- 1792–1892 – folwark Buszów należy do majątku Dolsk rodziny von Treskow
- 1801 – wieś i majątek Buszów liczy 13 domostw i 161 mieszkańców; jest tu 4 budników, 10 komorników, kuźnia, młyn wodny nad Myślą; majątkiem zarządza Wilde[4]
- 1892–1930 – folwark Buszów należy do majątku Dolsk rodu von Voss-Dölzig
- Przed 1930 – Kreuz dzierżawi folwark Buszów od syna grafa Maxa von Voss-Dölzig, Karla-Achima.
- 1930 – Dolsk zostaje zakupiony przez towarzystwo osadnicze, a wraz z nim folwark Buszów; dokonana zostaje parcelacja ziemi na pojedyncze działki
- 29.12.1975 – po likwidacji gminy Różańsko, Buszów zostaje włączony do gminy Lubiszyn[9]
| Właściciel | Lata |
|---|---|
| Kranz | 1537-1571 |
| Markus Kranz | 1571–1572? |
| Achatius Tazinsky | 1572?–1600 |
| Casimir Tazinsky | 1600–1634 |
| Sturm | 1634–1655 |
| Thalheim | 1655–1709 |
| von der Marwitz | 1709–1731 |
| Hans Wilhelm von Mörner | 1731–1740 |
| Schulz | 1740–1756 |
| Georg Zimmermann | 1756–1768 |
| Gölle | 1768–1772 |
| Achle | 1772–1778 |
| Hoffmann | 1778–1792 |
| von Treskow | 1792–1892 |
| von Voss-Dölzig | 1892–1930 |
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Hammer 1792, 1883, 1944; Buszów 1948[10]. Niemiecka nazwa Hammer oznacza ‘kuźnię’. Nazwa oboczna Langestück pochodzi od lang ‘długi’ oraz stück 'kawałek'[11].
Administracja[edytuj | edytuj kod]
- Buszów wchodzi w skład sołectwa Brzeźno-Buszów-Łąkomin
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
W 2013 r. liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych wyniosła 2[7]:
| Dział | Liczba |
|---|---|
| rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo | 1 |
| przemysł i budownictwo | 1 |
| pozostała działalność | 0 |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rok 1871 – wieś Buszów (Hammer) - 33 mieszkańców, kolonia Langestück 232 mieszkańców.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 13835
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 109 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Statistisch-topographische Beschreibung der gesammten Mark Brandenburg: Für Statistiker, Geschäftsmänner, bes. für Kameralisten. Die Neumark Brandenburg. T. 3. Berlin: Friedrich Maurer, 1809, s. 116.
- ↑ Topographisch-statistische Uebersicht des Regierungsbezirks Frankfurt a. d. O. Frankfurt a. d. O.: Gustav Harnecker, 1844, s. 180.
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Lubiszyn. Załącznik Nr 1 do uchwały Nr XL/349/2010 r. Rady Gminy Lubiszyn z dnia 5 marca 2010 r, 2010, s. 11.
- ↑ a b Bank Danych Lokalnych. [dostęp 2015-05-03].
- ↑ Hermann von Redern: Zur Geschichte der Familie von der Marwitz: Regesten, Stammtaf. u. andere Materialien. C. Heymann, 1879, s. 66.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1975 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: gdańskim, gorzowskim, leszczyńskim, włocławskim i zielonogórskim, Dz.U. 1976 nr 1, poz. 10.
- ↑ M.P. z 1948 r. nr 14, poz. 55
- ↑ Nazwy miejscowe Polski: historia - pochodzenie - zmiany. Kazimierz Rymut (red.). T. I. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1996, s. 467. ISBN 83-85579-29-X.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- GenWiki. Dölzig (Soldin). [dostęp 2015-05-03]. (niem.).
- Zbigniew Czarnuch. Odlewnictwo żelaza w Nowej Marchii w okresie manufaktur ze szczególnym uwzględnieniem odlewni w Witnicy na tle dziejów metalurgii pruskiej i europejskiej. „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny”. 10, s. 57–58, 2001. Gorzów Wielkopolski: Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości. ISSN 1231-3033.
- Siedziba gminy: Lubiszyn
| Miejscowości gminy |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostki pomocnicze gminy |
|
