Chur

	Chur
	Chur
	Herb
Państwo	Szwajcaria
Kanton	Gryzonia
Powierzchnia	28,09 km²
Wysokość	593 m n.p.m.
Populacja (2012); • liczba ludności	; 34 087
Nr kierunkowy	081
Kod pocztowy	7000-7007
Tablice rejestracyjne	GR
	Plan Chur;
	Położenie na mapie Gryzonii Chur
	Położenie na mapie Szwajcarii Chur
	46°51′N 9°32′E/46,850000 9,533333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Chur (fr. Coire, wł. Coira, romansz Cuira, łac. średniow. Curia R(h)aetorum) – miasto w Szwajcarii, stolica kantonu Gryzonia. Najstarsze miasto w Szwajcarii.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Miasto położone jest w Alpach Retyckich, w dolinie strumienia Plessur, w pobliżu jego ujścia do Renu^[1].

Dzieje[edytuj | edytuj kod]

Osadnictwo w tym rejonie prawdopodobnie zaczęło się około 5 tys. lat p.n.e. W 15 r. p.n.e. ten obszar (należący do plemienia Retów) podbili Rzymianie tworząc prowincję Raetia Prima. Wówczas na terenie obecnego miasta powstała twierdza Curia Raetorum. W roku 451 powstało biskupstwo, okolica stała się lennem należącym do kościoła, dopiero w 1465 r. Chur uniezależniło się otrzymując status wolnego miasta. Rok przed tym wydarzeniem w mieście wybuchł wielki pożar, który zniszczył dużą część wcześniejszej zabudowy^[2].

Z miasta tego pochodzi Daniel Salis-Soglio, austro-węgierski generał broni, baron, budowniczy twierdzy Przemyśl. W mieście znajduje się Giger Bar zaprojektowany przez H.R. Gigera, który urodził się w Chur w roku 1940 i jest autorem postaci i scenografii do filmu Obcy - ósmy pasażer Nostromo. Planetoida (269550) Chur otrzymała nazwę pochodzącą od tego miasta.

Najważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]

katedra Najświętszej Marii Panny - romańska świątynia z XII i XIII wieku, w którą wkomponowano fragmenty z VI i IX wieku. W środku uwagi warta jest krypta oraz gotycki ołtarz główny w formie tryptyku z XV w.^[3]
kościół św. Marcina - protestancki kościół, obecną późnogotycką formę (1491 r.) otrzymał po pożarze miasta. Przy kościele barokowa fontanna z 1716 r.^[3]
barokowy pałac biskupi^[1]
klasztor św. Lucii z kryptą merowińską^[1]
kościół św. Regula - późnogotycki, zbudowany przez mistrza Baltazara Bilgeriego w latach 1494-1500. W kościele znajduje się fresk Chrystusa na krzyżu z roku 1504 oraz malowane okna, dzieło Hansa Studera z lat 60. XX wieku.^[3]
ratusz
liczne wieże i bramy oraz fragmenty murów obronnych miasta^[3]
Muzeum Rhätian - mieszczące się w dawnym arsenale, który został przekształcony w 1675 roku na prywatną rezydencję barona Paula von Buol-Strassberga. W XIX wieku budynek stał się miejscem spotkań i dyskusji na temat problemów dotyczących ówczesnej kultury i polityki. W obawie przed utratą cennych dóbr kultury, stworzono pierwszą kolekcję historyczną, która dała impuls do powstania muzeum. Współcześnie wystawa prezentuje archeologiczne, kulturalne i ludowe dzieła sztuki, pochodzące z regionu całej Gryzonii^[3].
stacja kolejowa Chur wchodząca w skład Rhätische Bahn - wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO; trasy charakteryzują się pięknymi widokami^[3]

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

W mieście rozwinął się przemysł precyzyjny, maszynowy i spożywczy. Dodatkowo, w pobliżu miasta znajduje się browar, warzący piwo tradycyjnymi metodami^[2]. Infrastruktura turystyczna jest dobrze rozwinięta (ponad 20 hoteli)^[1]