Deutsch-Przemysl

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Deutsch-Przemysl
dawne miasto, obecnie w granicach Przemyśla
Państwo

 Generalne Gubernatorstwo

Dystrykt

dystrykt krakowski

Miasto

Przemyśl

Data założenia

13 lipca 1940[1]

Prawa miejskie

1940–1941

W granicach Przemyśla

15 listopada 1941[2]

Powierzchnia

119,52 km²

Populacja (1941)
• liczba ludności


16,502

Położenie na mapie Przemyśla
Mapa konturowa Przemyśla, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Deutsch-Przemysl”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Deutsch-Przemysl”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Deutsch-Przemysl”
Ziemia49°47′10″N 22°46′00″E/49,786111 22,766667

Deutsch-Przemysl – jednostka administracyjna III Rzeszy istniejąca na terenie lewobrzeżnej części Przemyśla w latach 19401941.

Po wytyczeniu 28 września 1939 granicy niemiecko-radzieckiej na rzece San po północnej („niemieckiej”) stronie Sanu władze wojskowe utworzyły tymczasową administrację, której przewodniczył sędzia, dr Grzegorz Łuczakowski. Nadzór nad nią sprawował wojskowy komisarz miasta i powiatu kpt. Schiffer. 26 października 1939 zarząd nad Przemyślem został przekazany w ręce władz cywilnych, a dokładniej komisarzowi miasta obergruppenführerowi Schattenheimowi, który sprawował władzę do grudnia 1939. Po nim objął starosta miejski Ludwig Hahn. Niemiecka część Przemyśla posiadała 799 ha powierzchni i liczyła 20 137 mieszkańców, stanowiąc część powiatu jarosławskiego.

Dnia 27 czerwca 1940 ukazało się zarządzenie generalnego gubernatora Hansa Franka tworzące Deutsch-Przemysl, wchodzące w życie 13 lipca 1940[1][3].

W jego skład weszły:

(Okrojone gminy Kuńkowce i Żurawica zniesiono, a w ich miejsce utworzono gminy Przemyśl i Wyszatyce.)

Nową jednostkę wyłączono z powiatu jarosławskiego, tworząc starostwo miejskie. Starostą został komisarz miasta Hahn, który podlegał bezpośrednio władzom dystryktu krakowskiego. Powierzchnia nowo utworzonego miasta wynosiła 50 km kw., a ludność liczyła 31 795 osób. 1 stycznia 1941 powierzchnia Deutsch-Przemysla, który stanowił powiat grodzki (Stadtkreis) wynosiła 119,52 km² a ludność 16,502 osób[4].

Deutsch-Przemysl istniał do 15 listopada 1941, kiedy to został połączony ze zdobytą od ZSRR prawobrzeżną częścią Przemyśla (należącą od 1 sierpnia 1941 do dystryktu Galicja i utworzonego tam Landkreis Przemysl) w jedną gminą miejską o nazwie Przemyśl. Za następcę prawnego miasta Przemyśl uznano dotychczasowe miasto Deutsch-Przemysl (a nie część radziecką stanowiącą główną część historycznego Przemyśla). Miasto Przemyśl w nowych granicach weszło w skład Landkreis Przemysl w dystrykcie krakowskim[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Kreisfreie Stadt Deutsch Przemysl
  2. a b Rozporządzenie o utworzeniu gminy miejskiej Przemyśl, z dnia 1 listopada 1941 r. (Dziennik Rozporządzeń dla Generalnego Gubernatorstwa z dnia 30 listopada 1941 r., Krakau, Nr. 111, str. 658).
  3. Rozporządzenie z dnia 27 czerwca 1940 r. (Dziennik Rozporządzeń dla Generalnego Gubernatorstwa, Nr. 1, str. 217)
  4. Amtliches Gemeindeverzeichnis für das Großdeutsche Reich auf Grund der Volkszählung 1939

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jan Różański – "Przemyśl w latach drugiej wojny światowej", w: "Tysiąc lat Przemyśla" tom II, PWN, Warszawa Kraków 1974