Doliny (województwo podkarpackie)
50°17′49″N 23°09′50″E/50,296944 23,163889
| wieś | |
.jpg) Kościół filialny MB Częstochowskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2013) |
61[2] |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-613[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RLU |
| SIMC |
0600148 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubaczowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Cieszanów  | |
| 50°17′49″N 23°09′50″E/50,296944 23,163889[1]
| |
Doliny – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim, w gminie Cieszanów[4].
Do 31 grudnia 2023 Doliny były administracyjnie przysiółkiem wsi Kowalówka[5].
W latach 1975–1998 ówczesny przysiółek położony był w województwie przemyskim.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Parafia św. Wojciecha w Cieszanowie[6].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Doliny znajdują się na pograniczu Płaskowyżu Tarnogrodzkiego i Równiny Biłgorajskiej. Kilka kilometrów na wschód od miejscowości przebiega krawędź Roztocza. Wysokość bezwzględna waha się tu od ok. 220 m n.p.m. do 235 m n.p.m.[7] Nieopodal Dolin przepływa struga Lubówka. Wieś położona jest ok. 5 kilometrów na północ od siedziby gminy, Cieszanowa.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Doliny przez długi czas były przysiółkiem pobliskiego Żukowa. Wzmiankowano o nich w ten sposób do czasów II wojny światowej.
W okresie zaboru austriackiego w Dolinach stacjonował pułk huzarów węgierskich. Mieściły się tutaj budynki koszar, strzelnica oraz poczta. Na przełomie XIX i XX w. powstała seria drukowanych pocztówek o nazwie „Gruss aus Doliny bei Cieszanow” („Pozdrowienie z Dolin koło Cieszanowa”) ułatwiająca huzarom kontakt z rodzinami[8]. Pułk został rozformowany po wybuchu I wojny światowej[9].
19 czerwca 1915 armia rosyjska, podczas odwrotu po przegranych bitwach I wojny światowej, ulokowała w pobliżu Dolin swoją artylerię. Dokonała stąd ostrzału Cieszanowa, w czasie którego uszkodzone zostało m.in. sklepienie kościoła parafialnego[10].
Podczas II wojny światowej, w wyniku wyznaczenia linii demarkacyjnej między Niemcami a ZSRR, miejscowość znalazła się pod okupacją niemiecką. W czerwcu 1943 Niemcy wysiedlili większość mieszkańców Dolin[11]. Przewieziono ich do obozu przejściowego w Suścu. W dalszej kolejności przetransportowano ich wagonami towarowymi do obozu Rotunda w Zamościu, skąd następnie trafili do Lublina. Część z nich zginęła w tamtejszym obozie, natomiast niektórzy zostali wysłani na przymusowe roboty do Niemiec[9].
30 kwietnia 1944 miejscowość została spalona przez Ukraińców należących do band UPA[12].
2 maja 1945 Doliny były miejscem spotkania członków UPA z przedstawicielami polskiej DSZ. Odbyły się wtedy rozmowy wstępne dotyczące zaprzestania walk między Polakami a Ukraińcami. Przedłożono postulaty wymagające uzgodnienia oraz ustalono miejsce i czas następnego spotkania. 21 maja 1945 w pobliskim przysiółku Żar[a] doszło do umówionego spotkania[13]. Rozmowy poskutkowały osiągnięciem lokalnego zawieszenia broni na terenie powiatu lubaczowskiego, tomaszowskiego, biłgorajskiego, hrubieszowskiego oraz chełmskiego[9].
Kościół
[edytuj | edytuj kod]W Dolinach znajduje się Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej wzniesiony w 1925, należący do parafii św. Wojciecha w Cieszanowie[6]. Prace nad jego budową trwały 2 lata. Użyto do tego cegieł z istniejących wcześniej w miejscowości koszar. W latach 60. XX w. w okolicy kościoła dokonano odwiertu w celu poszukiwania złóż gazu ziemnego. Poskutkowało to pęknięciem jego murów. W 1968 przeprowadzono remont budowli oraz założono w niej instalację elektryczną[9]. Od 2017 na frontowej ścianie kościoła znajduje się tablica upamiętniająca mieszkańców Dolin, którzy zostali wysiedleni przez Niemców w czerwcu 1943[14].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Żar był przysiółkiem Nowego Lublińca. Położony był ok. 2 kilometry na zachód od Dolin. Obecnie przysiółek Żar nie istnieje.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 25204
- ↑ Wniosek Gminy Cieszanów w sprawie zmiany obszaru i granic aglomeracji Cieszanów, s. 7. [dostęp 2023-03-13].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 532 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2024-01-02].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b Parafia pw. Świętego Wojciecha – Cieszanów, kaplice na terenie parafii. [dostęp 2023-03-13].
- ↑ Geoportal Infrastruktury Informacji Przestrzennej. [dostęp 2023-03-13].
- ↑ Cieszanowskie Zeszyty Regionalne – Pozdrowienie z Cieszanowa i Gruss aus Doliny..., czyli kilka słów o dawnych pocztówkach, s. 6. [dostęp 2023-03-13].
- ↑ a b c d Kresowiak Galicyjski, październik 2007 – Z wizytą w Dolinach, s. 12. [dostęp 2023-03-13].
- ↑ Cieszanowskie Zeszyty Regionalne – „Annales Ecclesiae Parochialis Cieszanoviensis” I wojna światowa w Cieszanowie, s. 3 i 4. [dostęp 2023-03-13].
- ↑ Cieszanowskie Zeszyty Regionalne – Atak UPA na Cieszanów w dniu 3 maja 1944, s. 7, przypis 22. [dostęp 2023-03-13].
- ↑ Historia Gminy Cieszanów opisana w serwisie cieszanow.org. [dostęp 2023-03-13].
- ↑ Delegatura Sił Zbrojnych oraz I Zarząd Główny WiN wobec porozumienia z OUN–UPA na Lubelszczyźnie, s. 5 i 6. [dostęp 2023-03-13].
- ↑ Nad Brusienką, lipiec 2017 – Upamiętnienie akcji Wehrwolf w Dolinach, s. 3. [dostęp 2023-03-13].
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Części miasta | |
| Części wsi | |
| Przysiółek wsi |
|
| Inne |
