Dom Przemysłowy w Poznaniu
Widok budynku na początku XX wieku | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
pl. Wolności 18 |
Architekt |
Stanisław Mieczkowski |
Rozpoczęcie budowy |
1900 |
Ukończenie budowy |
1902 |
Zniszczono |
1945 |
Położenie na mapie Poznania | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
52°24′30,6″N 16°55′40,4″E/52,408500 16,927889 |
Dom Przemysłowy w Poznaniu – budynek polskiego Domu Przemysłowego usytuowany przy północnej pierzei placu Wilhelmowskiego (niem. Wilhelmsplatz, później placu Wolności) w Poznaniu. Zniszczony w 1945 roku.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Wybudowany został w latach 1900–1902. Zaprojektowany przez architekta Stanisława Mieczkowskiego. Budowę budynku przeprowadziło przedsiębiorstwo budowlane Ludwika Frankiewicza. Model płaskorzeźb środkowego szczytu wykonał rzeźbiarz Władysław Marcinkowski, a ich realizację powierzono sztukatorowi Pawłowi Ceptowskiemu. Dwie dolne kondygnacje gmachu zajmowały lokale handlowe mające w zamierzeniu stanowić centrum polskiego życia gospodarczego[1].
Na parterze i pierwszym piętrze budynku otwarto we wrześniu 1902 restaurację Grand Cafe Restaurant – nazywaną potocznie „Grandką”. Pomieszczenia na parterze zajmowała kawiarnia, cukiernia i mniejsza z sal restauracyjnych. Natomiast na piętrze ulokowano większą salę restauracyjną, pokój do gry w bilard i tzw. „Salę Czerwoną”, która była miejscem zebrań różnego rodzaju towarzystw[2]. W restauracji podawano m.in. zupę żółwiową, comber, sznycelki cielęce i dania kuchni francuskiej[3]. W podwórzu urządzono ogródek koncertowy z kolonadą i estradą dla orkiestry[2]. W okresie międzywojennym Grand Cafe była miejscem, gdzie spotykali się kibice poznańskiego klubu piłkarskiego Warta, oczekując telefonu z informacją o wyniku meczu wyjazdowego swojego zespołu[3].
Od 1910 znajdowała się tutaj poznańska siedziba banku Kratochwill & Pernaczyński[4]. W budynku mieścił się także salon Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu[5]. W okresie dwudziestolecia międzywojennego gmach był własnością Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych. Mieścił wiele instytucji związanych z rolnictwem[1].
Dom Przemysłowy został zniszczony w 1945. W latach 50. XX wieku w jego miejscu wzniesiono modernistyczny gmach[6], gdzie znalazła siedzibę Wielkopolska Spółdzielnia „Rolnik”[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Grażyna Kodym-Kozaczko , Kronika Miasta Poznania - Plac Wolności, nr 4-2014, Plac Wolności – praktyczna lekcja urbanistyki, Wydawnictwo Miejskie Posnania, s. 20–22, ISSN 0137-3552 .
- ↑ a b Waldemar Karolczak , Kronika Miasta Poznania - Plac Wolności, nr 4-2014, Spacerkiem po Plajcie, Wydawnictwo Miejskie Posnania, s. 54–55, ISSN 0137-3552 .
- ↑ a b Prestiż Grandki i telefony kibiców Warty Poznań [online], poznan.wyborcza.pl [dostęp 2019-08-18] (pol.).
- ↑ Jan Skuratowicz , Kronika Miasta Poznania 1997 R.65 Nr2, s. 132; Banki poznańskie - Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [online], www.wbc.poznan.pl [dostęp 2020-05-15] .
- ↑ Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [online], www.wbc.poznan.pl [dostęp 2019-08-18] .
- ↑ Maciej Brzeziński , Piękno nieodzyskane, czyli 10 obiektów, których już nie znajdziemy w Poznaniu [online], Miastopoznaj.pl [dostęp 2019-08-18] (pol.).
- ↑ Wielkopolska Spółdzielnia ROLNIK [online], www.wsrolnik.eu [dostęp 2019-08-18] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wydawnictwo Miejskie Posnania, Kronika Miasta Poznania – Plac Wolności, nr 4-2014, ISSN 0137-3552.