Pomnik nachodzki w Poznaniu
| ||
 Pomnik na niemieckiej pocztówce, zdjęcie sprzed 1900 roku | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo |  wielkopolskie
| |
| Miejscowość | Poznań | |
| Miejsce | Plac Wolności | |
| Projektant | Cäsar Stenzel | |
| Data odsłonięcia | 27 czerwca 1870 | |
| Data likwidacji | 3/4 kwietnia 1919 | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego   Pomnik nachodzki w Poznaniu | ||
Położenie na mapie Polski  Pomnik nachodzki w Poznaniu | ||
 52°24′29,4″N 16°55′35,5″E/52,408167 16,926528
| ||
Pomnik nachodzki w Poznaniu (także: pomnik lwa, niem. Löwendenkmal, Kriegerdenkmal 1866[1]) – nieistniejący monument, który zlokalizowany był w centrum Poznania na placu Wilhelmowskim (obecnie plac Wolności), w bezpośrednim sąsiedztwie Arkadii (tyłem do niej).
Projekt i wymowa[edytuj | edytuj kod]
Projektantem pomnika był radca budowlany Cäsar Stenzel inspirowany figurą Lwa brunszwickiego z 1166[2]. Monument przedstawiał lwa z grzywą, wspartego na lawecie armatniej, stojącego na wysokim cokole. Na narożach cokołu stały cztery postacie dowódców pruskich z bitwy pod Náchodem, które to wydarzenie pomnik upamiętniał, a w której poległo także wielu Polaków, walczących po obu stronach konfliktu. Lew celowo kroczył ku wschodowi, co nadawało pomnikowi określoną, ekspansywną wymowę.
Odsłonięcie[edytuj | edytuj kod]
Odsłonięcie dzieła Stenzla miało miejsce 27 czerwca 1870, w obecności oddziałów walczących w 1866 pod Náchodem, a wchodzących w skład V Korpusu Armii Pruskiej, pod dowództwem generała Karla Friedricha von Steinmetza (pomnik ufundowali oficerowie tej armii[2]). W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele władz miejskich, regionalnych, a także abp Mieczysław Halka-Ledóchowski. Mimo zaproszenia nie przybył Wilhelm I Hohenzollern. Z uwagi na fakt, że w trakcie zbiórki funduszy zabrakło około 7.000 talarów, to lwa odlano ze stopu brązowanego żeliwa i cynku, a nie z brązu. Odlewy wykonał Johannes Brix według modeli przygotowanych przez rzeźbiarza Pohlego. Na wygląd pomnika wpływ miał m.in. architekt Gustav Schultz i kupiec Bernard Jaffé[2].
Zburzenie[edytuj | edytuj kod]
Pomnik przestał istnieć, zrzucony spontanicznie z cokołu przez młodzież w nocy z 3 na 4 kwietnia 1919, podobnie jak inne niemieckie pomniki w mieście. Był to efekt manifestacji w obronie praw Polski do Gdańska i Pomorza Nadwiślańskiego. Wszystkie pomniki zgromadzono na Placu Wolności, a stąd przewieziono do składnicy złomu przy ul. Masztalarskiej, celem przetopienia na monumenty polskie. Obecnie w miejscu pomnika jest wmurowana pozioma płyta pamiątkowa w miejscu złożenia przysięgi przez powstańców wielkopolskich.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Wojna prusko-austriacka
- Pomnik Ottona von Bismarcka w Poznaniu
- Pomnik Wilhelma I w Poznaniu
- Pomnik Fryderyka III w Poznaniu
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ansichtskarte / Postkarte Poznań Posen, Kriegerdenkmal 1866 auf dem Wilhelmsplatz (niem.). W: akpool.de [on-line]. [dostęp 2018-03-19].
- ↑ a b c red. Jerzy Topolski, Dzieje Poznania, tom 2, PWN, Warszawa-Poznań, 1994, s.541-542, ISBN 83-01-08194-5
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Witold Molik, Poznańskie pomniki w XIX i początkach XX wieku, w: Kronika Miasta Poznania, nr 2/2001, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2001, s. 23, 34, ISSN 0137-3552.
- Poznań – atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2008, ISBN 978-83-7445-018-8.
| |||||||||||||||||||
