Fritz Lang

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Fritz Lang
Ilustracja
W 1929 roku na planie filmu Kobieta na Księżycu (pierwszy z prawej)
Prawdziwe imię i nazwisko Friedrich Christian Anton Lang
Data i miejsce urodzenia 5 grudnia 1890
Wiedeń
Data i miejsce śmierci 2 sierpnia 1976
Beverly Hills
Zawód reżyser
scenarzysta
producent
Współmałżonek 1. Lisa Rosenthal (1919–1921, jej śmierć);
2. Thea von Harbou (26.08.1922–26.04.1933, rozwód);
3. Lily Latté (od 1971 do jego śmierci)
Lata aktywności 1919–1960
Odznaczenia
Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Krzyż Wojskowy Karola
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Gwiazda Fritza Langa na berlińskim „bulwarze gwiazd”

Fritz Lang, właściwie Friedrich Christian Anton Lang (ur. 5 grudnia 1890 w Wiedniu, zm. 2 sierpnia 1976 w Beverly Hills) – niemiecki scenarzysta, reżyser, aktor i producent pochodzenia austriackiego, czołowy twórca niemieckiego ekspresjonizmu w filmie okresu międzywojennego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Studiował architekturę w wiedeńskiej Wyższej Szkole Technicznej, a następnie malarstwo na Akademii Sztuk Graficznych w Wiedniu i w Państwowej Szkole Sztuki Stosowanej w Monachium.

Był oficerem rezerwy piechoty cesarskiej i królewskiej Armii. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1913, a na stopień porucznika ze starszeństwem z 1 września 1915. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Piechoty Nr 81, który w czasie pokoju stacjonował w Igławie[1][2]. W czasie I wojny światowej walczył na froncie włoskim. Został czterokrotnie ranny i siedmiokrotnie odznaczony.

Po wojnie zajmował się pisaniem scenariuszy i udzielał się jako aktor kabaretowy do momentu, kiedy w 1920 odkrył go Erich Pommer i zaprosił do współpracy w Niemczech.

Lang uważany jest za klasyka niemieckiego filmu niemego. Do historii kina przeszedł przede wszystkim dzięki Metropolis z 1926. W 1932 na ekrany wszedł Testament dr. Mabuse na podstawie wspólnego scenariusza Langa oraz jego żony Thei von Harbou. W niedługim czasie film został wycofany z rozpowszechniania przez nazistów, ponieważ odczytano go jako krytykę państwa totalitarnego. Pomimo tego Joseph Goebbels złożył Langowi propozycję pracy w kinematografii Trzeciej Rzeszy z pominięciem faktu, że (zgodnie z terminologią nazistowską) reżyser był pół-Żydem. Z propozycji nie skorzystał i wkrótce opuścił Niemcy, wyjeżdżając przez Francję do Hollywood. W USA w 1934 r. założył wytwórnię filmową i zaczął kręcić filmy.

W Ameryce mieszkał i pracował do 1956, kiedy to zdecydował się na powrót do Niemiec (RFN). Jego powojenna twórczość to głównie westerny, filmy gangsterskie i kryminalne. W powojennych dziełach starał się powrócić do świetności niemieckiego ekspresjonizmu lat dwudziestych.

Poza reżyserią i pisaniem scenariuszy zdarzały mu się także występy aktorskie, m.in. w filmie Pogarda (1963) Jeana-Luca Godarda, w którym zagrał samego siebie.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W czasie służby w c. i k. Armii otrzymał:

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.)
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.)
  • Fritz Lang w bazie Filmweb
  • Fritz Lang w bazie IMDb (ang.)
  • Fritz Lang w bazie Notable Names Database (ang.)

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

p • d • e
Filmy w reżyserii Fritza Langa
1910-19 Fritz Lang (1969).jpg
1920-29
1930-39
1940-49
1950-59
1960-69

Portal:Film • Portal:Niemcy

  1. ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 323, 541.
  2. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 196, 728.
  3. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 728.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fritz_Lang&oldid=60093745”