Godła republik związkowych ZSRR

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Po utworzeniu poszczególnych republik wchodzących w skład Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich całkowicie zrywano z dotychczasową symboliką heraldyczną zawartą w symbolach poszczególnych krajów i tworzono od podstaw nowe godła.

Opis ogólny[edytuj | edytuj kod]

Wszystkie godła republik związkowych nawiązywały do godła ZSRR i w związku z tym zawierały pewne typowe elementy. Poza godłami Gruzińskiej SRR i częściowo Armeńskiej SRR wszystkie godła były otoczone wieńcami z kłosów zbóż, czasem także gałązek bawełny (republiki środkowoazjatyckie), rzadziej liści drzew (Litewska SRR i Estońska SRR). U góry, u zbiegu obu wieńców znajdowała się radziecka czerwona, pięcioramienna gwiazda, oznaczająca zwycięstwo komunizmu we wszystkich pięciu częściach świata. Wieńce przepasane były szarfami z napisem „Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!” w języku właściwym dla danej republiki oraz języku rosyjskim. U dołu znajdował się skrót nazwy republiki. Centralnymi elementami godła były symbole ruchu robotniczego: złote sierp i młot. Każde godło zawierało też wizerunek złotego, wschodzącego słońca, oznaczającego nowy, początek, nową epokę w życiu kraju. Ponadto w niektórych godłach znajdowały się symbole nawiązujące do charakteru republiki: szczyty górskie (Armeńska SRR, Gruzińska SRR, Kirgiska SRR), fale morza (Łotewska SRR), lasy (Karelo-Fińska SRR) oraz szyb naftowy (Azerbejdżańska SRR i Turkmeńska SRR).

Zestawienie tych symboli powodowało, iż wszystkie godła republik radzieckich były do siebie podobne.

Godła republik związkowych[edytuj | edytuj kod]

Armeńska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Azerbejdżańska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Gruzińska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Karelo-Fińska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Kazachska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Kirgiska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Łotewska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Mołdawska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Tadżycka Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Turkmeńska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle
Uzbecka Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle

Godła republik autonomicznych[edytuj | edytuj kod]

Republiki autonomiczne wchodzące w skład republik związkowych ZSRR nie posiadały w zasadzie własnych godeł. Ich symbolami były godła odpowiednich republik związkowych uzupełnione o napis z nazwą republiki autonomicznej. Ponadto napis z wezwaniem do jedności proletariatu znajdował się w dwóch wersjach językowych: rosyjskiej i właściwej dla danej republiki autonomicznej.

Przykładowe godła republik autonomicznych[edytuj | edytuj kod]

Baszkirska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) więcej o godle
Buriacka Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) więcej o godle
Czuwaska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) więcej o godle
Jakucka Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) więcej o godle
Kałmucka Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) więcej o godle
Karelska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) więcej o godle
Komijska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) więcej o godle
Maryjska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) więcej o godle
Północnoosetyjska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) więcej o godle
Tatarska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) więcej o godle
Udmurcka Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) więcej o godle
Niemiecka Nadwołżańska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (1924–1941) (w składzie Rosyjskiej FSRR)

Godła wczesnych republik ZSRR[edytuj | edytuj kod]

W początkowym okresie tworzenia symboli nowych komunistycznych państw radzieckie reguły heraldyczne, jakie przyjęto później nie były jeszcze stosowane, stąd godła niektórych pierwszych republik radzieckich nie przypominają typowych komunistycznych godeł, a nawet nawiązują do tradycyjnych herbów (np. kształt tarczy herbowej godła Republiki Dalekiego Wschodu). Z kolei godło Zakaukaskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej zawierało jeszcze wiele elementów narodowych – gwiazda stanowiąca tarczę godła, jakkolwiek pięcioramienna, radziecka, graficznie, poprzez układ ornamentu, nawiązywała do siedmioramiennej gwiazdy z herbu Gruzji z lat 1918–1921; godło to zawierało też nawiązujący do islamskich tradycji niektórych części Republiki (zwłaszcza Azerbejdżanu) półksiężyc i gwiazdę (co to ewenementem w radzieckiej heraldyce, starannie usuwającej wszelkie religijne symbole) oraz wizerunek masywu Araratu – góry położonej na terenie dzisiejszej Turcji, tradycyjnie wiązanej jednak z Armenią i umieszczonej w herbie tego państwa z roku 1918.

Republika Dalekiego Wschodu
Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka
Zakaukaska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka więcej o godle

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]