Godła republik związkowych ZSRR

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Po utworzeniu poszczególnych republik wchodzących w skład Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich całkowicie zrywano z dotychczasową symboliką heraldyczną zawartą w symbolach poszczególnych krajów i tworzono od podstaw nowe godła.

Opis ogólny[edytuj | edytuj kod]

Wszystkie godła republik związkowych nawiązywały do godła ZSRR i w związku z tym zawierały pewne typowe elementy. Poza godłami Gruzińskiej SRR i częściowo Armeńskiej SRR wszystkie godła były otoczone wieńcami z kłosów zbóż, czasem także gałązek bawełny (republiki środkowoazjatyckie), rzadziej liści drzew (Litewska SRR i Estońska SRR). U góry, u zbiegu obu wieńców znajdowała się radziecka czerwona, pięcioramienna gwiazda, oznaczająca zwycięstwo komunizmu we wszystkich pięciu częściach świata. Wieńce przepasane były szarfami z napisem „Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!” w języku właściwym dla danej republiki oraz języku rosyjskim. U dołu znajdował się skrót nazwy republiki. Centralnymi elementami godła były symbole ruchu robotniczego: złote sierp i młot. Każde godło zawierało też wizerunek złotego, wschodzącego słońca, oznaczającego nowy, początek, nową epokę w życiu kraju. Ponadto w niektórych godłach znajdowały się symbole nawiązujące do charakteru republiki: szczyty górskie (Armeńska SRR, Gruzińska SRR, Kirgiska SRR), fale morza (Łotewska SRR), lasy (Karelo-Fińska SRR) oraz szyb naftowy (Azerbejdżańska SRR i Turkmeńska SRR).

Zestawienie tych symboli powodowało, iż wszystkie godła republik radzieckich były do siebie podobne.

Godła republik związkowych[edytuj | edytuj kod]

Armeńska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Armenian SSR.svg więcej o godle
Azerbejdżańska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Azerbaijan SSR.svg więcej o godle
Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Byelorussian Soviet Socialist Republic (1981–1991).svg więcej o godle
Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Estonian SSR.svg więcej o godle
Gruzińska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Georgian SSR.svg więcej o godle
Karelo-Fińska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Karelo-Finnish SSR.svg więcej o godle
Kazachska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of Kazakh SSR.svg więcej o godle
Kirgiska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Kirghiz SSR.svg więcej o godle
Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of Lithuanian SSR.svg więcej o godle
Łotewska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Latvian SSR.svg więcej o godle
Mołdawska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Moldavian SSR (1981-1990).svg więcej o godle
Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka Coat of arms of the Russian Soviet Federative Socialist Republic.svg więcej o godle
Tadżycka Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Tajik SSR.svg więcej o godle
Turkmeńska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Turkmen SSR.svg więcej o godle
Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Ukrainian SSR.svg więcej o godle
Uzbecka Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Uzbek SSR.svg więcej o godle

Godła republik autonomicznych[edytuj | edytuj kod]

Republiki autonomiczne wchodzące w skład republik związkowych ZSRR nie posiadały w zasadzie własnych godeł. Ich symbolami były godła odpowiednich republik związkowych uzupełnione o napis z nazwą republiki autonomicznej. Ponadto napis z wezwaniem do jedności proletariatu znajdował się w dwóch wersjach językowych: rosyjskiej i właściwej dla danej republiki autonomicznej.

Przykładowe godła republik autonomicznych[edytuj | edytuj kod]

Baszkirska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of arms of Bashkir ASSR.svg więcej o godle
Buriacka Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of Arms of Buryat ASSR.png więcej o godle
Czuwaska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of Arms of Chuvash ASSR (1978-1992).svg więcej o godle
Jakucka Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of Arms of Yakut ASSR.png więcej o godle
Kałmucka Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of Arms of Kalmyk ASSR.png więcej o godle
Karelska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of Arms of Karelian ASSR.png więcej o godle
Komijska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of Arms of Komi ASSR.png więcej o godle
Maryjska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of Arms of Mari ASSR.png więcej o godle
Północnoosetyjska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of Arms of North-Ossetian ASSR.png więcej o godle
Tatarska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of Arms of Tatarian ASSR.png więcej o godle
Udmurcka Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of Arms of Udmurt ASSR.png więcej o godle
Niemiecka Nadwołżańska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka (1924–1941) (w składzie Rosyjskiej FSRR) Coat of Arms of Volga German ASSR.png

Godła wczesnych republik ZSRR[edytuj | edytuj kod]

W początkowym okresie tworzenia symboli nowych komunistycznych państw radzieckie reguły heraldyczne, jakie przyjęto później nie były jeszcze stosowane, stąd godła niektórych pierwszych republik radzieckich nie przypominają typowych komunistycznych godeł, a nawet nawiązują do tradycyjnych herbów (np. kształt tarczy herbowej godła Republiki Dalekiego Wschodu). Z kolei godło Zakaukaskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej zawierało jeszcze wiele elementów narodowych – gwiazda stanowiąca tarczę godła, jakkolwiek pięcioramienna, radziecka, graficznie, poprzez układ ornamentu, nawiązywała do siedmioramiennej gwiazdy z herbu Gruzji z lat 1918–1921; godło to zawierało też nawiązujący do islamskich tradycji niektórych części Republiki (zwłaszcza Azerbejdżanu) półksiężyc i gwiazdę (co to ewenementem w radzieckiej heraldyce, starannie usuwającej wszelkie religijne symbole) oraz wizerunek masywu Araratu – góry położonej na terenie dzisiejszej Turcji, tradycyjnie wiązanej jednak z Armenią i umieszczonej w herbie tego państwa z roku 1918.

Republika Dalekiego Wschodu Coat of arms of the Far Eastern Republic.svg
Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the SSR of Abkhazia (1928-1931).svg
Zakaukaska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka Emblem of the Transcaucasian SFSR (1930-1936).svg więcej o godle

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]