Grzmięca
osada | |
Wielorodzinna zabudowa wielkopłytowa, koło hodowli ryb | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Sołectwo |
Gaj-Grzmięca |
Liczba ludności (2006) |
70 |
Strefa numeracyjna |
56 |
Kod pocztowy |
87-312[2] |
Tablice rejestracyjne |
CBR |
SIMC |
0850661 |
Położenie na mapie gminy Zbiczno | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu brodnickiego | |
53°20′27″N 19°25′50″E/53,340833 19,430556[1] |
Grzmięca – osada w Polsce, część wsi Gaj-Grzmiąca położonej w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, w zachodniej części gminy Zbiczno.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]Najstarszą działalnością zawodową ludności obecnej osady stanowi produkcja rolnicza. W okresie PRL założono tutaj Państwowe Gospodarstwo Rolne w ramach socjalizacji rolnictwa, znacznie nasilonego za linią dawnego Zaboru Pruskiego jak i samych dawnych Prus. W wyniku tego powstał Ośrodek Hodowli Ryb (OHR) w Grzmiący, składający się ze stawów, magazynów i bloków mieszkalnych.
Obecnie kapitał OHR funkcjonuje jako Ośrodek Zarybieniowy Polskiego Związku Wędkarskiego prowadzony przez Okręg PZW w Toruniu. Jest to jeden z najnowocześniejszych w Europie ośrodków hodowli jesiotra ostronosego, jak również ryb łososiowatych. W 2009 roku, zainwestowano w niego 4 miliony złotych (według kursu z 2009), w celu stworzenia przedszkola hodowlanego do reintrodukcji wymarłego w kraju gatunku jesiodra bałtyckiego, poprzez hodowlę odmiany kanadyjskiej, a następnie wypuszczenie i doprowadzenie do jego ewolucji dostosowanej do warunków Bałtyku, powodując ponowne powstanie nieistniejącego już gatunku. Produkcja wynosi ponad 50 000 ryb rocznie, o długości 3–4 m. Sam zakład prowadzi też hodowlę ryb do celów konsumpcyjnych, wędzarnię i sprzedaż bezpośrednią poprzez Zespół Gospodarki Wędkarsko-Rybackiej[3]. W 2016 wizytowali go europarlamentarzyści Ulrike Rodust i Jarosław Wałęsa[4].
Miejscowość jest ośrodkiem wędkarstwa (znajduje się tutaj płatne łowisko Gospodarstwa Rybackiego), a także działalności wypoczynkowej związanej z tą dziedziną. W budynkach wielkopłytowych, funkcjonuje wynajem apartamentów wakacyjnych[5], z wypożyczalnią łodzi wędkarskich, rowerów, a w sąsiadujących ośrodkach kajaków i rowerów wodnych. W miejscowości działa także smażalnia ryb, wraz z polem biwakowym i plażą[6]. Koło budynku tartaku, utworzono restaurację[7].
W miejscowości funkcjonuje elektrownia fotowoltaiczna, składająca się z 105 paneli[8]. Taki typ pozyskiwania energii (25 paneli) prowadzi też oddział Brodnickiego Parku Krajobrazowego.
W pobliżu zakładów rybnych funkcjonuje zbudowana w ramach PGR, elektrownia wodna przepływowa na Skarlance, przesmyku pomiędzy jeziorami Kurzyny i Strażym. Dwa jazy wodne: młyński, piętrzący wody m.in. na potrzeby MEW Grzmięca oraz drugi, rozbudowany w 2001, utrzymuje ustabilizowany poziom lustra wody na okolicznych jeziorach Pojezierza Brodnickiego. Różnica poziomów między górnym i dolnym lustrem wody wynosi 5,2 m w przesmyku. To jedyny zakład produkcji energii elektrycznej metodą przepływu wody, na terenie Brodnickiego Parku Krajobrazowego[9].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Prócz ośrodków rekreacyjnych związanych z wędkarstwem i jeziorami, w osadzie działa również Ogród Dydaktyczny BPK, związany z leśną lokalizacją miejscowości[10]. Koło apartamentów istnieje plac zabaw[11].
Pomniki przyrody
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość posiada zrośnięte ze sobą dęby "Adam i Ewa", nazwane tak ze względu na fakt, iż miejscowa ludność pytana przez przyjezdnych "od kiedy dęby tutaj stoją", odpowiadała często "od początku - jak Adam i Ewa". Dęby te zostały wpisane na listę pomników przyrody. Drzewa pozostały nienaruszone, aż do roku 1989, gdy to jedno z nich zostało trafione piorunem, który uszkodził jego górną część. Obecnie ochrona pomnika przyrody jest finansowana i wykonywana przez BPK Stowarzyszenie Pojezierze Brodnickie[12].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość leży na terenach Ziemi Chełmińskiej, kwalifikowanej potem jako część Prus Zachodnich. Koło plaży istnieje bunkier - polski schron bojowy z 1939 roku typu tradytor, wykorzystany ponownie w styczniu 1945 przez Niemców podczas walk z Armią Czerwoną, lokalnie zwany "strzelnicą"[13].
Osobny artykuł:Architektura
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość posiada osiedle bloków zabudowy wielorodzinnej, stworzonej w technice wielkiej płyty, w okresie PRL jako część Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Oprócz tego istnieją domy zabudowy jednorodzinnej, a także zespół budynków związanych z sektorem gospodarki rybnej.
Transport
[edytuj | edytuj kod]Przybrzeżna osada posiada jedną główną, asfaltową drogę o ograniczeniu prędkości do 60 km/h[14], rozszerzającą się na dwa przy granicy osady, oraz sieć betonowych i gruntowych dróg zakładowo-osiedlowych, razem w Grzmiący istnieje ponad kilometr dróg. Na wybrzeżu jeziora istnieją trzy przystanie oraz molo dla łódek, kajaków i rowerów wodnych[15].
Przy wjeździe od strony wschodniej zlokalizowany jest przystanek autobusowy "Grzmiąca" z zadaszeniem i zatoką autobusową po stronie przeciwnej, zbudowanej w ramach funduszy Unii Europejskiej[16].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 173925
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 348 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Marek Ewertowski , Grzmięca. Reintrodukcja królewskiej ryby - Drwęca, przedszkole dla jesiotra, „Gazeta Pomorska”, 10 sierpnia 2009 .
- ↑ MM, Przedstawiciele Parlamentu Europejskiego w Grzmięcy, w: Wiadomości Wędkarskie, nr 7/2016, s. 68, ISSN 0137-8104
- ↑ Raj z chaczykiem [online] .
- ↑ Google Maps, Smażalnia Ryb Grzmięca u Natalii [online] .
- ↑ Google Maps [online] .
- ↑ Google Maps [online] .
- ↑ Natura Warmii i Mazur , Grzmięca: jazy na Skarlance [online], 19 lipca 2011 .
- ↑ Google Maps, Ogród dydaktyczny BPK [online] .
- ↑ Google Maps, Plac zabaw [online] .
- ↑ Radosław Stawski , Adam i Ewa połączone korzeniami, czyli historia dwóch pomników przyrody, „Czas Brodnicy”, 28 czerwca 2020 .
- ↑ Wikimapia, Grzmięca, Dawny Bunkier [online] .
- ↑ Google Maps [online] .
- ↑ Google Maps [online] .
- ↑ Google Maps [online] .