Iłowieccy herbu Ostoja

Herb Ostoja, wersja średniowieczna.

Iłowieccy – polski ród szlachecki pieczętujący się herbem Ostoja, należący do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców), wywodzący się z Iłówca w Wielkopolsce.

Iłowieccy wylegitymowali się ze szlachectwa z herbem Ostoja w roku 1838 w Królestwie Polskim. Byli to potomkowie Stanisława Iłowieckiego, który kupił od Umińskich w roku 1760 dobra Przybysławice – Jan Józef Benon Iłowiecki, syn Stanisława i Konstancji Miaskowskiej oraz Józef Aleksander Benedykt Iłowiecki, syn Wojciecha i Estery Nosierowskiej, wnuk Stanisława.

Najstarsze świadectwa źródłowe dotyczące rodu

Herb Ostoja Iłowieckich, wersja stosowana przez opata Konstantego Iłowieckiego.

Poniżej wymienione są ważniejsze świadectwa źródłowe dotyczące Iłowieckich herbu Ostoja oraz Iłówca - ich wsi gniazdowej.

• Iłówiec, gniazdo rodowe Iłowieckich herbu Ostoja, po raz pierwszy odnotowano w 1300 roku. Właścicielem Iłówca w tamtym czasie był Wisław herbu Łodzia.

• Pierwszym, znanym historykom Iłowieckim pieczętującym się herbem Ostoja był Miczek (Mikołaj) z Iłówca Wielkiego i Małego, który pojawił się w źródłach w 1393 roku.

• W roku 1395 wzmiankowany w źródłach jest Piotr z Iłówca Wielkiego.

• W latach 1396-1435 występuje w źródłach Świętosław (Święszek) Iłowiecki herbu Ostoja z Iłówca Wielkiego i Małego, kasztelan karzecki.

• W roku 1403 wzmiankowany był prezbiter Wojciech Iłowiecki, brat Świętosława.

• W latach 1435-1462 występuje w źródłach Wojciech Iłowiecki, syn Świętosława z Iłówca Wielkiego i Małego.

• Iłowieccy byli licznie reprezentowani na Uniwersytecie Jagiellońskim w XV i XVI wieku. Odnotowani na Akademii Krakowskiej byli: Jan Iłowiecki z Iłówca, syn Wojciecha (W latach 1451-1487), Andrzej z Iłówca, syn Jakuba (w roku 1454), Paweł z Iłówca, syn Jana (w 1529 roku), Łukasz Iłowiecki, syn Jakuba (w roku 1561).

Majątki ziemskie należące do rodu

Poniżej wymienione są ważniejsze dobra ziemskie należące do Iłowieckich herbu Ostoja.

• Iłówiec, Iłówiec Wielki, Pecna, Srocko Wielkie, Krosna (obecnie Krosno), Psarskie, Sarnowa (obecnie dzielnica Rawicza), Sarnówka, Żołędnica, Łaszczyn, Racat (obecnie Racot), Wolsztyn, Komorowo, Karpicko, Gorzyce, Cerekwica, Strzyżewko, Przylepki, Boreczek, Charzewo, Przybysławice, Obrzębin, Recz.

• 
  Majątki Iłowieckich - Iłówiec, Pecna i Srocko na mapie D. Gilly z lat 1802-1803.
• 
  Dwór Iłowieckich w Reczu.

Znani przedstawiciele rodu

• Świętosław (Święszek) Iłowiecki (zm. 1434) – kasztelan karzecki, wicesędzia kościański, zastępca starosty generalnego wielkopolskiego w Kościanie, właściciel dóbr: Iłówiec Mały i Wielki, Krosna (obecnie Krosno), Psarskie, Srocko Wielkie, Pecna.

• Wojciech Iłowiecki (zm. po 1462) – wicepodsędek kościański, asesor sądu w Kościanie w 1448 roku, dziedzic Iłówca Wielkiego i Małego oraz Pecny.

• Jan Iłowiecki (zm. 1487) – kanonik poznański, pleban w Nieparcie, studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim.

• Piotr Iłowiecki (zm. po 1502) – burgrabia poznański, chorąży kaliski, wicechorąży poznański, chorąży poznański, dziedzic w Iłowcu Małym i Wielkim, właściciel Wolsztyna.

• Paweł Iłowiecki (zm. 1536) – kanonik poznański.

• Adrian Iłowiecki (zm. 1742) – kanonik poznański, proboszcz w Brodach.

• Konstanty Iłowiecki (1709-1777) – opat lądzki, komisarz, wikariusz i wizytator generalny polskiej prowincji cysterskiej, przeor klasztoru w Wągrowcu.

• Jan Kanty Iłowiecki (zm. 1801) – kanonik gnieźnieński i poznański, prałat kanclerz poznański, absolwent Akademii Krakowskiej, doktor obojga praw, proboszcz w Sośnicy.

• Wawrzyniec Iłowiecki (zm. 1810) – pisarz grodzki, sędzia grodzki wałecki.

• Józef Karol Iłowiecki (zm. 1815) – major wojsk polskich, dziedzic Obrzębina.

• Stanisław Iłowiecki (1856-1929) – doktor medycyny Uniwersytetu Jagiellońskiego, dziedzic Recza.

Zobacz też

• Herb Ostoja
• Ród Ostojów (Mościców)

Bibliografia

• B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane r. p. 1584, wydanie Kazimierza Józefa Turowskiego, Kraków 1858, s. 367-373.
• K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. IV, s. 403.
• Teki Dworzaczka, Biblioteka Kórnicka, PAN.
• Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, praca zborowa pod red. T. Jurka, IHPAN 2010-2019, Poznań, część II, s. 1-2 (hasło: Iłowiec Mały), s. 2-6 (hasło: Iłowiec Wielki).
• Urzędnicy wielkopolscy XII-XV wieku. Spisy, (praca zbiorowa pod red. A. Gąsiorowskiego), Wrocław, Warszawa, Łódź, Kraków, Gdańsk 1985, s. 186.
• Polski Słownik Biograficzny, t. LI, s. 549-550.
• A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1889-1913, t. VIII, s. 50-51.
• S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904-1931, t. V, s. 259-260.
• E. Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, Warszawa 2007, s. 231.
• Z. Cieplucha, Z przeszłości ziemi Kościańskiej, Kościan 1929, s. 165-167.
• J. Korytkowski, Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. Podług źródeł archiwalnych, Gniezno 1883, t. II, s. 191-193.
• J. Nowiński, Opat Lądu Konstanty Iłowiecki i jego pamiątkowe tablice [w:] „Seminare. Poszukiwania naukowe”, 2013, t. XXXIV, s. 295-309.
• K. Lutyński, Poznańscy prałaci i kanonicy w XVI wieku [w:] „Saeculum Christianum”, 1994, nr 1-2, s. 153.
• K. Miaskowski, Aristoteles clarus in Orbe scientifico in Miecislaviano Lycaeo clarissimus. Nam in Plenilunio Gloriae, sub Avitis Illustrissimae Iłowiecciorum Domus, ..., Poznań 1765.
• CORPUS ACADEMICUM CRACOVIENSE