Józef Trepto

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Trepto
Ilustracja
podpułkownik dyplomowany kawalerii podpułkownik dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia

17 marca 1894
Kutno, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków, USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1918–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

2 Dywizja Kawalerii
1 Pułk Szwoleżerów
2 Szwadron Samochodów Pancernych
DOK I
2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich
Warszawski Pułk Ułanów

Stanowiska

szef sztabu DOK
dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-czechosłowacka
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi
Krzyż Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego Medal Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego
Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Trepto (ur. 17 marca 1894 w Kutnie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Antoniego i Heleny z Wierzbickich. Jego bratem był Wiktor Trepto, ps. „Elma”, żołnierz ZWZ-AK (zginął w 1941 w Warszawie). Był stryjem Jolanty Ajlikow-Czarneckiej (1929–2007). W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Służbę w Wojsku Polskim w 1918 po odzyskaniu niepodległości. W 1919 w stopniu podporucznika brał udział w wojnie polsko-czechosłowackiej, za co został odznaczony[1][2], a w 1920 w wojnie polsko-bolszewickiej na stanowisku dowódcy szwadronu[3].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 291. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii), a jego oddziałem macierzystym był 1 pułk szwoleżerów[4]. W listopadzie 1924 roku został przydzielony z 1 pułku szwoleżerów do 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie na stanowisko II oficera sztabu[5][6]. Na przełomie maja i czerwca 1926 roku był dowódcą 2 szwadronu samochodów pancernych w Warszawie.

18 lutego 1928 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 32. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[7]. Pełnił służbę w dowództwie I Brygady Kawalerii w Warszawie[8]. Z dniem 2 listopada 1928 roku, po „złożeniu egzaminu wstępnego z dobrym postępem i odbyciu przepisanego stażu liniowego”, został przeniesiony służbowo do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1928–1930[9][10]. Z dniem 1 listopada 1930 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do dowództwa 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie na stanowisko szefa sztabu[11]. 23 marca 1932 roku został przeniesiony do 1 pułku szwoleżerów w Warszawie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[12][13]. Z tej jednostki na początku 1935 został przeniesiony na funkcję szefa sztabu w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I[14]. Od 30 marca 1938 roku do 4 października 1939 roku był dowódcą 2 pułku szwoleżerów[15].

Był działaczem obozu narodowego[16]. Został członkiem honorowym członkiem Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Starogardzie Gdańskim[17].

Po agresji III Rzeszy na Polskę nadal dowodził 2 pułkiem szwoleżerów[18], w tym podczas walk w rejonie Tczewa kierując oddziałami OW „Starogard”[19]. W kolejnych dniach wojny został dowódcą Warszawskiego pułku ułanów, improwizowanego oddziału kawalerii. Józef Trepto organizował oddział od 7 września 1939[20]. Po agresji ZSRR na Polskę został wzięty do niewoli sowieckiej i przewieziony do obozu w Starobielsku[21]. Wiosną 1940 został zamordowany przez NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w mogile zbiorowej w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Symboliczne groby Józefa Trepto znajdują się w Kutnie[33] i Starogardzie Gdańskim, gdzie stacjonował 2 pułk szwoleżerów[34].

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[35]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[36].

W kwietniu 2010 w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, na placu Zespołu Placówek Oświatowych numer 1 we Włoszczowie został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Józefa Trepto[37].

Nazwisko Józefa Trepto znalazło się wśród zbiorowo upamiętnionych mieszkańców Krosna i okolic pomordowanych w ramach zbrodni katyńskiej, umieszczonych na tablicy pamiątkowej, odsłoniętej 17 września 2012 w bazylice kolegiackiej Świętej Trójcy w Krośnie[38][39].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wykaz osób odznaczonych Krzyżem II. Klasy. ox.pl. [dostęp 2019-06-09].
  2. ↑ Odznaczeni za obronę Śląska Cieszyńskiego w 1919 roku. Muzeum Śląskie w Katowicach. [dostęp 2019-06-09].
  3. ↑ Karkoz 1926 ↓, s. 651.
  4. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 164.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 123 z 21 listopada 1924 roku, s. 688.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 80, 537, 603.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 47.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 330, 343.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 366-367.
  10. ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 59, 74.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 286.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 236.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 144, 625.
  14. ↑ Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 5, s. 30, 21 marca 1935. 
  15. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 128, 686.
  16. ↑ "Lista strat działaczy obozu narodowego w latach 1939–1955". nsz.com.pl. [dostęp 2014-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 kwietnia 2014)].
  17. ↑ Historyczne porozumienie. kociewiak.pl, 13 maja 2012. [dostęp 2019-06-09].
  18. ↑ 2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich. bohaterowie1939.pl. [dostęp 2014-04-09].
  19. ↑ Walka o tczewskie mosty – 1 września 1939 roku. konflikty.pl. [dostęp 2016-04-27].
  20. ↑ Andrzej Haratym: Dzieje Warszawskiego Pułku Ułanów. niedziela.pl. [dostęp 2014-04-09].
  21. ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 354. ISBN 83-7001-294-9.
  22. ↑ M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  23. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  24. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 379, Nr 11 z 11 listopada 1932. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 
  25. ↑ a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 330.
  26. ↑ a b Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 59.
  27. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 128.
  28. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 144, tu podano, że był odznaczony czterokrotnie.
  29. ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  30. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 2, Nr 1 z 19 marca 1937. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 
  31. ↑ M.P. z 1927 r. nr 283, poz. 778 „za zasługi około rozwoju sportu konnego w wojsku”.
  32. ↑ Franciszek Ksawery Latinik: Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919. Cieszyn: P. Mitręga, 1934, s. 143. [dostęp 2020-05-07].
  33. ↑ śp. Józef Trepto. polski-cmentarz.com. [dostęp 2014-04-09].
  34. ↑ Piotr Szubarczyk: Kłamstwa, które przeżyły wojnę. radiomaryja.pl, 17 września 2009. [dostęp 2014-04-09].
  35. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  36. ↑ Lista Osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2016-07-21].
  37. ↑ Włoszczowskie szkoły w hołdzie ofiarom zbrodni katyńskiej i katastrofy pod Smoleńskiem. echodnia.eu, 2014-05-03. [dostęp 2016-07-21].
  38. ↑ Ofiary Katynia: lista nazwisk zabitych krośnian. krosno24.pl, 2012-09-20. [dostęp 2016-07-21].
  39. ↑ Piotr Dymiński: Przypomniano krośnieńskie ofiary sowieckiej zbrodni. krosnocity.pl, 2012-09-23. [dostęp 2016-07-21].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Trepto&oldid=72950055”