Język antylski
|
||
| Obszar | Małe Antyle | |
| Liczba mówiących | ok. 1,2 miliona (2001) | |
| Klasyfikacja genetyczna | Języki indoeuropejskie *Języki romańskie **Języki zachodnioromańskie ***Język kreolski Antyli |
|
| Pismo/alfabet | łacińskie | |
| Dialekty | ||
| ISO 639-3: acf - dialekt Saint Lucia i Dominiki ISO 639-3: gcf - dialekt Martyniki i Gwadelupy ISO 639-3: scf - dialekt w Panamie |
||
| W Wikipedii | ||
| Zobacz też: język, języki świata |
||
Język antylski[1] (franc. créole antillais) – język kreolski na bazie francuskiego, używany przede wszystkim na wyspach Małych Antyli. Język każdej wyspy posiada własne charakterystyczne cechy, jednak zasadniczo wyróżnia się dwie główne odmiany: dialekt Martyniki i Gwadelupy oraz dialekt Saint Lucia i Dominiki, klasyfikowane przez Ethnologue jako odrębne języki[2][3].
Spis treści
Gramatyka[edytuj | edytuj kod]
Zaimki osobowe[edytuj | edytuj kod]
| Kreolski | Francuski | Warianty oboczne |
|---|---|---|
| an, mwen | je, moi | |
| i | il, elle, lui | |
| zòt | vous | zò |
Zaimki dzierżawcze i zależne[edytuj | edytuj kod]
Zaimki dzierżawcze stoją po rzeczowniku, poprzedzone przyimkiem a.
| Kreolski | Franuski | Przykłady |
|---|---|---|
| mwen | me, moi | Ban mwen biten an mwen, (donne moi mes affaires). |
| i | le, la, lui | Ba'y biten a'y, (donne-lui ses affaires.) |
| zòt | vous | Zòt vlé an ba zòt biten a zòt? (vous voulez que je vous donne tes affaires?) |
Rodzajniki i zaimki wskazujące[edytuj | edytuj kod]
- rodzajnik nieokreślony On flè: une fleur.
- rodzajnik określony Flè-la: la fleur.
- zaimek wskazujący w liczbie pojedynczej Flè-lasa: cette fleur.
- zaimek wskazujący w liczbie mnogiej Sé flè-lasa
Czasowniki[edytuj | edytuj kod]
Czasowniki kreolskie są nieodmienne, zaś czasy gramatyczne określane są za pomocą partykuł poprzedzających czasownik:
- ka wyraża czynność teraźniejszą (angielskie be + -ing).
- ké wyraża czynność przyszłą
- té oraz ø wyraża czynność przyszłą
- ja (francuskie déjà "już") i przeczenie po ko (pas encore "jeszcze nie")
| Kreolski | Znaczenie | Przykład angielski | Przeczenie | Przykłady |
|---|---|---|---|---|
| ka | teraźniejszość | be -ing | pa ka, pa'a | Ou ka pati? Awa. (Tu pars? non.) "ka" może wyrażać także czynność powtarzającą się. "An ka travay lizin touléjou", ("Je travaille à l'usine tous les jours".) Codziennie pracuję w fabryce |
| kay (= ka + czasownik "ay" | bliska przyszłość | be going to | pa kay | An kay manjé talè. (Je vais bientôt manger.) Zaraz będę jadł |
| té | umieszcza czynność w przeszłości | pa té | Si'w té di mwen sa, (Si tu me l'avais dit.) Gdybyś mi to był powiedział | |
| sòti | bliska przeszłość | I have just -ed | Michel sòti rivé. (Michel vient juste d'arriver.) Natomiast " I sòti sòti" znaczy " Il vient juste de sortir". Właśnie wyszedł |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Język haitański
- Język seszelski
- Język kreolski Mauritiusa
- Język kreolski Reunionu
- Język kreolski Gujany Francuskiej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Majewicz, Alfred F., Języki świata i ich klasyfikacja, PWN, Warszawa, 1989
- ↑ Ethnologue report for language code: gcf
- ↑ Ethnologue report for language code: acf
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Telchid, Sylviane; Poullet, Hector: Le Créole guadeloupéen de poche, Assimil 2010, ISBN 978-2-7005-0457-6
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wprowadzenie do języka kreolskiego Saint Lucia (w języku angielskim)
- Prezentacja języka kreolskiego Dominiki (w języku angielskim)
- Mapka: Języki Małych Antyli
- Słownik francusko-kreolski (odmiana z Martyniki i Gwadelupy)
- Podstawowe zwroty
