Język antylski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Kreyol, kwéyol, patois, patwa
Obszar Małe Antyle
Liczba mówiących ok. 1,2 miliona (2001)
Klasyfikacja genetyczna Języki indoeuropejskie
*Języki romańskie
**Języki zachodnioromańskie
***Język kreolski Antyli
Pismo/alfabet łacińskie
Dialekty
ISO 639-3: acf - dialekt Saint Lucia i Dominiki
ISO 639-3: gcf - dialekt Martyniki i Gwadelupy
ISO 639-3: scf - dialekt w Panamie
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Napis w języku kreolskim z Guadelupy: "Zwolnij. Tutaj bawią się dzieci"

Język antylski[1] (franc. créole antillais) - język kreolski na bazie francuskiego, używany przede wszystkim na wyspach Małych Antyli. Język każdej wyspy posiada własne charakterystyczne cechy, jednak zasadniczo wyróżnia się dwie główne odmiany: dialekt Martyniki i Gwadelupy oraz dialekt Saint Lucia i Dominiki, klasyfikowane przez Ethnologue jako odrębne języki[2][3].

Gramatyka[edytuj]

Zaimki osobowe[edytuj]

Kreolski Francuski Warianty oboczne
an, mwen je, moi
i il, elle, lui
zòt vous zò

Zaimki dzierżawcze i zależne[edytuj]

Zaimki dzierżawcze stoją po rzeczowniku, poprzedzone przyimkiem a.

Kreolski Franuski Przykłady
mwen me, moi Ban mwen biten an mwen, (donne moi mes affaires).
i le, la, lui Ba'y biten a'y, (donne-lui ses affaires.)
zòt vous Zòt vlé an ba zòt biten a zòt? (vous voulez que je vous donne tes affaires?)

Rodzajniki i zaimki wskazujące[edytuj]

  1. rodzajnik nieokreślony On flè: une fleur.
  2. rodzajnik określony Flè-la: la fleur.
  1. zaimek wskazujący w liczbie pojedynczej Flè-lasa: cette fleur.
  2. zaimek wskazujący w liczbie mnogiej Sé flè-lasa

Czasowniki[edytuj]

Czasowniki kreolskie są nieodmienne, zaś czasy gramatyczne określane są za pomocą partykuł poprzedzających czasownik:

  • ka wyraża czynność teraźniejszą (angielskie be + -ing).
  • ké wyraża czynność przyszłą
  • té oraz ø wyraża czynność przyszłą
  • ja (francuskie déjà "już") i przeczenie po ko (pas encore "jeszcze nie")
Kreolski Znaczenie Przykład angielski Przeczenie Przykłady
ka teraźniejszość be -ing pa ka, pa'a Ou ka pati? Awa. (Tu pars? non.) "ka" może wyrażać także czynność powtarzającą się. "An ka travay lizin touléjou", ("Je travaille à l'usine tous les jours".) Codziennie pracuję w fabryce
kay (= ka + czasownik "ay" bliska przyszłość be going to pa kay An kay manjé talè. (Je vais bientôt manger.) Zaraz będę jadł
té umieszcza czynność w przeszłości pa té Si'w té di mwen sa, (Si tu me l'avais dit.) Gdybyś mi to był powiedział
sòti bliska przeszłość I have just -ed Michel sòti rivé. (Michel vient juste d'arriver.) Natomiast " I sòti sòti" znaczy " Il vient juste de sortir". Właśnie wyszedł

Zobacz też[edytuj]

Przypisy

  1. ↑ Majewicz, Alfred F., Języki świata i ich klasyfikacja, PWN, Warszawa, 1989
  2. ↑ Ethnologue report for language code: gcf
  3. ↑ Ethnologue report for language code: acf

Bibliografia[edytuj]

  • Telchid, Sylviane; Poullet, Hector: Le Créole guadeloupéen de poche, Assimil 2010, ​ISBN 978-2-7005-0457-6​

Linki zewnętrzne[edytuj]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Język_antylski&oldid=47677895”