Przejdź do zawartości

Józef Siemiradzki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Siemiradzki
Ilustracja
1881
Data i miejsce urodzenia

28 marca 1858
Charków, gubernia charkowska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

12 grudnia 1930
Warszawa, Polska

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski

Zawód, zajęcie

geolog, paleontolog

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

profesor

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941)
Grób Józefa Siemiradzkiego na cmentarzu Powązkowskim

Józef Siemiradzki (ur. 28 marca 1858 w Charkowie, zm. 12 grudnia 1933 w Warszawie) – polski geolog i podróżnik, profesor paleontologii Uniwersytetu Lwowskiego (1901–1933).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył III Gimnazjum w Warszawie. Studia przyrodnicze odbył na Uniwersytecie Dorpackim. Był członkiem Konwentu Polonia[1]. Głównym przedmiotem badań Siemiradzkiego były skamieniałości i stratygrafia jury. Już w 1882 wydano drukiem jego pracę na temat głazów narzutowych na ziemiach polskich. Wkrótce potem wyruszył do Ameryki Łacińskiej, którą odwiedził 3-krotnie: 1882–1883, 1892 i 1895. Był członkiem Ligi Narodowej[2].

Był również encyklopedystą oraz edytorem Encyklopedii zbiór wiadomości z wszystkich gałęzi wiedzy - polskiej encyklopedii wydanej w latach 1898–1907 przez społeczną organizację edukacyjną Macierz Polska, która działała w Galicji w okresie zaboru austriackiego. Wymieniony jest jako współautor tego dzieła[3].

Prowadził szeroko zakrojone badania Andów. Poza pasją geologa kierowała nim chęć poznania losu polskich emigrantów, szczególnie chłopskiej emigracji masowej z II połowy XIX wieku. Plonem wypraw amerykańskich były reportaże z podróży, w tym pierwsza książka Z Warszawy do Równika, zawierająca ryciny wykonane na podstawie rysunków autora z podróży. Profesor Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie, rektor tej uczelni w roku akademickim 1926/1927, prorektor 1927/1928. W połowie 1911 był jednym z inicjatorów zawiązania w Paryżu towarzystwa akcyjnego „Banque Franco-Galizienne, societe anonyme” (ponadto także m.in. Michał Jorkasch-Koch)[4].

Był honorowym członkiem Państwowego Instytutu Geologicznego, członkiem PAU.

Został pochowany w grobie rodziny Siemiradzkich na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 67-6-1,2).

Wybrane prace

[edytuj | edytuj kod]

Reportaże z podróży:

Podręczniki:

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Nazwiskiem Siemiradzkiego nazwano jurajski rodzaj amonita Siemiradzkia[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Antoni Minkiewicz, „Konwent Polonia”, 1828–1978, [w:] Zeszyty Historyczne, zeszyt 46, Paryż 1978, s. 222.
  2. Stanisław Kozicki, Historia Ligi Narodowej (okres 1887–1907), Londyn 1964, s. 583.
  3. Finkel 1898 ↓.
  4. Dział ekonomiczny. Bank polsko-francuski w Paryżu. „Nowa Reforma”, s. 3, Nr 327 z 20 lipca 1911. 
  5. M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu naukowem”.
  6. Kronika. Dekoracja Orderem Odrodzenia Polski. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 58 z 11 marca 1930. 
  7. Nekrolog - Obrońca Lwowa - "Kurier Warszawski", nr 344, 13.12.1933 r.
  8. Family Pseudoperisphinctidae - P. (Siemiradzkia) procerus. Jurassic ammonites. [dostęp 2011-08-28]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ludwik Finkel: Encyklopedya zbiór wiadomości z wszystkich gałęzi wiedzy, t. I. Lwów: Macierz Polska, Nakładem Wydawnictwa Macierzy Polskiej, druk. E. Winiarza, 1898, s. III–IX.
  • M. Graniczny, J. Kacprzak, L. Marks, H. Urban, 2008: Józef Siemiradzki (1858–1933) – geolog niezwykły. Przegląd Geologiczny, 5 [1].
  • Posłowie do drugiego wydania: Z Warszawy do Równika. Wrażenia z podróży po Ameryce Południowej odbytej w latach 1882–83, Warszawa 2014.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]