Jan Certowicz

Jan Certowicz

major lekarz
Data i miejsce urodzenia	24 listopada 1889 Wierzbnik
Data i miejsce śmierci	9–11 kwietnia 1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1914–1935, 1939–1940
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	5 Pułk Ułanów Zasławskich
Stanowiska	naczelny lekarz pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Jan Certowicz (ur. 24 listopada 1889 w Wierzbniku, zm. 9–11 kwietnia 1940 w Katyniu) – major lekarz Wojska Polskiego, doktor nauk medycznych, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 24 listopada 1889 w Wierzbniku, w rodzinie Wojciecha i Władysławy z Bieleckich. Po ukończeniu ośmioklasowego gimnazjum w Warszawie rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Charkowskiego. W 1923 doktoryzował się na Uniwersytecie Warszawskim, specjalizując się w chirurgii. W 1914 powołany do armii rosyjskiej. Został wysłany na front. Zorganizował punkt opatrunkowy, następnie pracował jako pomoc w szpitalu 5 Armii Rosyjskiej w pobliżu Warszawy. W 1915 został komendantem odcinka sanitarnego 20 Dywizji Piechoty, a rok później 111 Dywizji Piechoty armii rosyjskiej. W listopadzie 1916 urlopowano go z wojska w celu kontynuowania studiów. Od 1918 w Wojsku Polskim. W 14 czerwca 1919 r. został ordynatorem szpitala wojskowego w Grodnie. Następnie był naczelnym lekarzem garnizonowym w Mińsku, zastępcą szefa sanitarnego Dywizji Litewsko-Białoruskiej, zastępcą szefa Grupy Poleskiej Dowództwa Frontu Północnego, służąc w stopniu porucznika.

W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. W 1923 w kadrze X batalionu sanitarnego, służył w 24 pułku ułanów w stopniu kapitana (starszeństwo z dniem 19 czerwca 1919 i 49 lokatą w korpusie oficerów sanitarnych). W 1924 w stopniu majora (starszeństwo z dniem 15 sierpnia 1924 i 10 lokatą) przeniesiony do składu I batalionu sanitarnego, przydział 5 pułk ułanów. Z dniem 30 listopada 1935, w stopniu majora, został przeniesiony w stan spoczynku.

W kampanii wrześniowej w 5 puł, wzięty do niewoli przez Sowietów, osadzony w Kozielsku. W grudniu 1939 znajdował się na liście jeńców obozu kozielskiego. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD, lista wywózkowa L.W. 015/2 1940 z 5 kwietnia 1940. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 24 kwietnia 1943. Figuruje na liście AM 178-472 jako pułkownik lekarz i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 472. Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu, nr tabliczki epitafijnej 407.

Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Życie prywatne

Mieszkał w Ostrołęce przy ul. 11 Listopada 8. Ożenił się z Wacławą Anną z domu Hubert. Miał dwóch synów, Zbigniewa i Władysława. W latach 1935–1939 pracował w Liceum Ogólnokształcącym im. króla J. Leszczyńskiego w Ostrołęce jako lekarz szkolny. Był również członkiem Komitetu Białego Krzyża w Ostrołęce.

Obaj synowie walczyli w szeregach Armii Krajowej w powstaniu warszawskim. Władysław Certowicz zginął w czasie walk powstańczych.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych (dwukrotnie: po raz drugi za służbę w POW)
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)
• Medal Niepodległości (27 czerwca 1938)
• Order Świętego Stanisława IV kl. (Imperium Rosyjskie)
• Order Świętej Anny IV kl. (Imperium Rosyjskie)

Upamiętnienie

• Jedna z ulic w Ostrołęce nosi nazwę Jana Certowicza.
• Dąb Pamięci posadzony 17 września 2009 na skwerze wokół Pomnika Ofiar Terroru Komunistycznego przy ul. Kopernika w Ostrołęce.
• Dąb Pamięci posadzony na Kościelnej 12 w Starachowicach przez parafię pw. św. Trójcy. Certyfikat nr 000132/000113/WWL/2008.
• Na pomniku poświęconym ofiarom zbrodni katyńskiej z 1940 i ofiarom tragedii Smoleńskiej z 2010 w Starachowicach.
• Krzyż Ofiar Zbrodni Katyńskiej w Starachowicach. Tablica z nazwiskiem Jana Certowicza.

Zobacz też

• Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• Obozy NKWD dla jeńców polskich
• zbrodnia katyńska
• Kampania wrześniowa

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.