Janina Górzyńska-Bierut

Janina Górzyńska-Bierut
Imię i nazwisko po urodzeniu	Janina Górzyńska
Data i miejsce urodzenia	30 stycznia 1890 ; Lublin
Data śmierci	17 kwietnia 1985
	Pierwsza dama Polski
Okres	od 5 lutego 1947; do 20 listopada 1952
Małżonek	Bolesław Bierut
	Małżonka premiera Rzeczypospolitej Polskiej Ludowej
Okres	od 20 listopada 1952; do 18 marca 1954
Poprzednik	Nina Andrycz
Następca	Nina Andrycz
	Odznaczenia

Janina Górzyńska-Bierut (ur. 30 stycznia 1890 w Lublinie, zm. 17 kwietnia 1985) – polska przedszkolanka, formalnie pierwsza dama RP jako małżonka prezydenta Bolesława Bieruta.

Życiorys

Była córką Bronisławy z Zawadzkich i Stanisława Górzyńskiego.

Przed II wojną światową pracowała jako przedszkolanka, zatrudniona przez Zofię Staniszewską, która założyła przedszkole i wraz z mężem Eugeniuszem Staniszewskim administrowali majątkiem Studzianki w okolicach Lublina. Tutaj Janina Górzyńska poznała Bolesława Bieruta, który razem z Janem Hemplem prowadzili prace miernicze w majątku Studzianki^[1].

3 lipca 1921 w Lublinie Janina Górzyńska i Bolesław Bierut wzięli ślub^[2]. 12 lutego 1923 urodziła się ich córka Krystyna, a 29 stycznia 1925 – syn Jan. W latach późniejszych Bierutowie nie żyli ze sobą, ale do końca utrzymywali przyjacielskie stosunki. W tym czasie Bolesław Bierut był w nieformalnym związku z Małgorzatą Fornalską, z którą miał córkę Aleksandrę, a od 1944 żył z Wandą Górską.

Mieszkała na II Kolonii Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na Żoliborzu i pracowała jako woźna w przedszkolu Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci^[3].

Od 1944 do 1947 Bolesław Bierut był przewodniczącym Krajowej Rady Narodowej, a następnie – do 1952 – prezydentem i zarazem przewodniczącym Rady Państwa. Ponadto w 1948 został I sekretarzem KC PPR, a następnie – do śmierci w 1956 – stał na czele PZPR. W latach 1952–1954 był też premierem. W tym czasie Janina Górzyńska była pierwszą damą, a w latach 1952–1954 była również małżonką premiera. W tym czasie często była mylona przez gości z zagranicy z Wandą Górską, która była nazywana królową Belwederu. Po śmierci Bolesława Bieruta, Janina Górzyńska dbała o pamięć o nim^[4].

Była działaczką Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i Towarzystwa Przyjaciół Dzieci^[5].

Zmarła 17 kwietnia 1985, pochowana na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera II D4-1-9)^[6].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: po raz pierwszy 20 czerwca 1947^[7])
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Warszawski Krzyż Powstańczy^[8] (1982)^[9]
Odznaka Zasłużonego Działacza TPD^[5]

Przypisy

↑ J. Chyliński, Jaki był Bolesław Bierut. Wspomnienia Syna, Wydawnictwo Oficyna Drukarska 01-142 Warszawa, ul. Sokołowska 12 a, 1999, s. 33.
↑ Fot. 7. Fotokopia skróconego aktu małżeństwa Bolesława Bieruta i Janiny Górzyńskiej w: J. Chyliński, op. cit.
↑ Jarosław Abramow-Newerly: Lwy mojego podwórka. Warszawa: Wydawnictwo Twój Styl, 2000, s. 28. ISBN 83-7163-249-5.
↑ Historia pierwszych dam.
↑ ^a ^b „Życie Warszawy”, nr 92 z 20–21 kwietnia 1985, s. 11 (nekrolog).
↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
↑ M.P. z 1947 r. nr 103, poz. 685 „za wybitne zasługi na polu opieki nad dzieckiem”.
↑ „Trybuna Ludu”, nr 92 z 20–21 kwietnia 1985, s. 7 (nekrolog).
↑ Odznaczeni Warszawskim Krzyżem Powstańczym [w:] "Stolica", nr 43, 26 października 1986, s. 21

[1] J. Chyliński, Jaki był Bolesław Bierut. Wspomnienia Syna, Wydawnictwo Oficyna Drukarska 01-142 Warszawa, ul. Sokołowska 12 a, 1999, s. 33.

[2] Fot. 7. Fotokopia skróconego aktu małżeństwa Bolesława Bieruta i Janiny Górzyńskiej w: J. Chyliński, op. cit.

[3] Jarosław Abramow-Newerly: Lwy mojego podwórka. Warszawa: Wydawnictwo Twój Styl, 2000, s. 28. ISBN 83-7163-249-5.

[4] Historia pierwszych dam.

[ŻW1985-5] „Życie Warszawy”, nr 92 z 20–21 kwietnia 1985, s. 11 (nekrolog).

[6] Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.

[7] M.P. z 1947 r. nr 103, poz. 685 „za wybitne zasługi na polu opieki nad dzieckiem”.

[8] „Trybuna Ludu”, nr 92 z 20–21 kwietnia 1985, s. 7 (nekrolog).

[9] Odznaczeni Warszawskim Krzyżem Powstańczym [w:] "Stolica", nr 43, 26 października 1986, s. 21

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

II Rzeczpospolita	Maria Juszkiewicz (1918–1921) Aleksandra Piłsudska (1921–1922) Maria Wojciechowska (1922–1926) Michalina Mościcka (1926–1932) Maria Mościcka (1933–1939)
RP na uchodźstwie	Jadwiga Raczkiewicz (1939–1947) Ewelina Zaleska (1947–1972) Aniela Mieczysławska (1979–1986) Anna Sabbat (1986–1989) Karolina Kaczorowska (1989–1990)
Polska Ludowa	Janina Górzyńska (1947–1952) Stanisława Zawadzka (1952-1964) Rozalia Ochab (1964-1968) Barbara Spychalska (1968-1970) Krystyna Tempska-Cyrankiewicz (1970-1972) Jadwiga Jabłońska (1972-1985) Barbara Jaruzelska (1985-1989)
III Rzeczpospolita	Barbara Jaruzelska (1989–1990) Danuta Wałęsa (1990–1995) Jolanta Kwaśniewska (1995–2005) Maria Kaczyńska (2005–2010) Anna Komorowska (2010–2015) Agata Kornhauser-Duda (od 2015)