Jerzy I Grecki

Jerzy I
— Jego Królewska Mość, król Greków, książę Danii —
Jerzy I Glücksburg
Król Grecji
Okres panowania	od 30 marca 1863 do 18 marca 1913
Poprzednik	Otton I Wittelsbach
Następca	Konstantyn I
Dane biograficzne
Dynastia	Glücksburgowie
Data i miejsce urodzenia	24 grudnia 1845 Kopenhaga
Data i miejsce śmierci	18 marca 1913 Saloniki
Miejsce spoczynku	Cmentarz Królewski, Tatoi
Ojciec	Chrystian IX
Matka	Luiza Hessen-Kassel
Żona	Olga Konstantinowna Romanowa
Odznaczenia

Jerzy I (gr. Γεώργιος Α΄, Βασιλεύς των Ελλήνων), urodzony jako prins Vilhelm af Slesvig-Holsten-Sønderborg-Glücksborg (ur. 24 grudnia 1845 w Kopenhadze, zm. 18 marca 1913 w Salonikach) – król Grecji w latach 1863–1913 z dynastii Glücksburgów, bocznej linii Oldenburgów. Syn króla Danii – Chrystiana IX Glücksburga i Luizy Heskiej (z linii Hessen-Kassel).

Wyznaczony na króla przy poparciu Wielkiej Brytanii, Francji i Rosji, po zdetronizowaniu w 1862 Ottona I Wittelsbacha w wyniku puczu wojskowego. Miał wpływ na formowanie się greckiej demokracji przez nadanie jej konstytucji. Pomimo początkowej niepopularności stał się monarchą popularnym i lubianym. Został zamordowany w Salonikach przez Greka Schinasa.

Życiorys

Król Jerzy, 1864

Gdy poprzedni król Otton I po wybuchu powstania musiał opuścić Grecję, zaczęto szukać nowego władcy dla tego kraju. Spotkawszy się z odmową licznych książąt, Grecy zwrócili się ku synowi przyszłego króla Danii, Chrystiana IX – Wilhelmowi, księciu Szlezwiku-Holsztynu-Sonderburga-Glücksburga. Ani Wilhelm, ani jego ojciec nie wydawali się zainteresowani tą propozycją, ale stary król Danii, Fryderyk VII, dziad stryjeczny Wilhelma, grzmiał: „Jeśli mu tego nie nakażesz, rozstrzelam cię”^{[potrzebny przypis]}.

W 1863 zrozpaczony osiemnastoletni książę wyjechał do Aten, by objąć tam panowanie jako Jerzy I. Nowy król otrzymał w spadku skromne królestwo z milionem żyjących w ubóstwie mieszkańców. Bieda była tak wielka, iż Francja, Anglia i Rosja złożyły się, by pożyczyć mu pieniądze na utrzymanie dworu.

Małżeństwo i rodzina

Jerzy I w 1867 roku poślubił wielką księżną Olgę Konstantynownę (1851–1926). Ośmioro dzieci pary to:

• Konstantyn (1868–1923), król Grecji od 1913
• Jerzy (1869–1957)
• Aleksandra (1870–1891), wielka księżna Rosji
• Mikołaj (1872–1938); ojciec Mariny, księżnej Kentu (żony księcia Jerzego Windsora)
• Maria (1876–1940), wielka księżna Rosji
• Olga (1881–1881)
• Andrzej (1882–1944) ojciec Filipa, księcia Edynburga (męża królowej Wielkiej Brytanii Elżbiety II)
• Krzysztof (1888–1940)

Rankiem 18 marca 1913 w Salonikach Jerzy I wyszedł z domu syna, eskortowany przez jednego tylko oficera, by jak zwykle wrócić pieszo do pałacu królewskiego. Tam został postrzelony przez anarchistę Schinasa. Umarł niecałe dwa tygodnie przed jubileuszem pięćdziesięciolecia panowania.

Odznaczenia

• Wielki Mistrz Orderu Zbawiciela
• Order Słonia (Dania, 1863)
• Wielki Komandor Orderu Danebroga (Dania, 1871)
• Odznaka Honorowa Orderu Danebroga (Dania)
• Medal Pamiątkowy Złotych Godów Króla Chrystiana IX i Królowej Luizy (Dania, 1892)

Bibliografia

• E.E.P. Isdall: Georg I - prins af Danmark, Hellernes konge og hans slægt. Kopenhaga: C.A. Reitzel, 1959

Linki zewnętrzne

• Walter Christmas: King George of Greece. Nowy Jork: McBride, Nast & Company, 1914