Kazimierz Kowalski (śpiewak)
Data i miejsce urodzenia |
30 lipca 1951 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1 sierpnia 2021 |
Typ głosu | |
Gatunki |
opera |
Zawód |
solista operowy |
Aktywność | |
Powiązania |
• Teatr Wielki w Łodzi |
Odznaczenia | |
Kazimierz Wiesław Kowalski (ur. 30 lipca 1951[2] w Łodzi[1], zm. 1 sierpnia 2021[4][3][5] tamże[6]) – polski śpiewak operowy (bas[4]), związany z Teatrem Wielkim w Łodzi jako solista oraz wieloletni dyrektor naczelny i artystyczny. Popularyzator muzyki poważnej, opery i operetki, prezenter radiowy i telewizyjny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ojcem Kazimierza był Wiesław Wierusz-Kowalski, aktor łódzkich teatrów[7][2], a matką Marianna[6]. Ukończył studia na Wydziale Wokalno-Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Łodzi (w klasie śpiewu Antoniego Majaka)[8]. W 1976 (na V roku studiów) wystąpił w prestiżowym 22. Międzynarodowym Konkursie Wokalnym w Tuluzie, gdzie zajął najwyższą trzecią nagrodę (nagrody 1 i 2 wówczas nie przyznano)[9][10]. W tym samym roku został solistą Teatru Wielkiego w Łodzi, gdzie zadebiutował partią Kecala w Sprzedanej narzeczonej Smetany[9].
W latach 1994–1997 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Wielkiego w Łodzi[11]. Doprowadził wtedy do transmisji telewizyjnej na żywo, na cały świat, opery „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki. Dał się poznać jako dobry organizator, gdyż Teatr Wielki w Łodzi, za jego dyrektorowania, był jedną z nielicznych placówek teatralnych w ówczesnej Polsce przynoszących dochody[12]. W 1998 z jego inicjatywy powstał również Festiwal Operowo-Operetkowy działający w oparciu o nowo otwarty Teatr Letni w Ciechocinku[13], przez prasę festiwal bywa opisywany jako jedno z najważniejszych muzycznych wydarzeń lata[14]. Był również twórcą Polskiej Opery Kameralnej[15].
Występował w programach telewizyjnych m.in.: „Dobry wieczór, tu Łódź” i „Kazimierz Kowalski zaprasza” (TVP1). Od 2000 r. prowadził audycje w Programie I Polskiego Radia, w których przedstawiał sylwetki wybitnych polskich artystów[15][12]. Na antenie Radia Łódź prowadził cykliczną audycję zatytułowaną „Archiwum Henryka Debicha” (wcześniej jako „Z albumu Henryka Debicha”)[4][5][16][17], zainicjowaną z okazji obchodów 90-lecia rozgłośni.
Od grudnia 2005 do listopada 2008, ponownie był dyrektorem artystycznym Teatru Wielkiego w Łodzi[18]. W styczniu 2016 startował w konkursie na nowego dyrektora Opery Bałtyckiej[19][20].
Jego dorobek artystyczny to m.in. 10 wydanych płyt[12]. W 2021 roku obchodził 50-lecie pracy artystycznej[2][3][4]. W tymże roku ukazała się jego książka zatytułowana „Dyrektorem się bywa, artystą się jest”, opowiadająca o jego życiu w latach 1955–2020[2][3].
Zmarł wskutek zawału serca, którego doznał na dzień przed śmiercią[21]. 12 sierpnia 2021 został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu rzymskokatolickim przy ul. Szczecińskiej w Łodzi, po zakończeniu 23. edycji Festiwalu Operowo-Operetkowego w Ciechocinku[22][23][4].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Z drugiego małżeństwa, z Małgorzatą Wrońską-Kowalską, miał jednego syna, Stanisława (ur. 1990)[7][1].
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 1985 – Dyplom MSZ za wybitne zasługi w propagowaniu i upowszechnianiu polskiej kultury za granicą
- 2000 – tytuł Najsławniejszego Polaka 1999 Roku przyznany w plebiscycie słuchaczy PR
- 2001 – Odznaczenie Za Zasługi dla Miasta Łodzi[1]
- 2002 – Złoty Krzyż Zasługi[24][9]
- 2006 – Brązowy Medal Gloria Artis – Zasłużony Kulturze[9]
- 2021 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie)[25] za „wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy artystycznej i w popularyzowaniu muzyki poważnej"[22]
- 2021 – Medal „Za zasługi dla Ruchu Ludowego” im. Wincentego Witosa (pośmiertnie)[22]
6 sierpnia 2017 odsłonił swoją gwiazdę na Ciechocińskim Deptaku Sław[26][27][28].
Partie operowe
[edytuj | edytuj kod]Tytuł opery | Autor opery | Rola | Reżyseria | Teatr | Premiera |
---|---|---|---|---|---|
Cyganeria | Giacomo Puccini | Alcindor | Laco Adamik | Teatr Wielki – Łódź | 1977-04-02 |
Jolanta | Piotr Czajkowski | Bertrand | Bolesław Jankowski | Teatr Wielki – Łódź | 1978-03-19 |
Zorba | John Kander | Niko | Holger Reenberg | Teatr Wielki – Łódź | 1979-02-24 |
Hrabina | Stanisław Moniuszko | Chorąży | Wojciech Boratyński | Teatr Wielki – Łódź | 1979-12-08 |
Don Pasquale | Gaetano Donizetti | Don Pasquale | Lech Komarnicki | Teatr Wielki – Łódź | 1982-01-30 |
Łucja z Lammermooru | Gaetano Donizetti | Rajmund | Renzo Giacchieri | Teatr Wielki – Łódź | 1983-11-19 |
Mefistofeles | Arrigo Boito | Mefistofeles | Ryszard Peryt | Teatr Wielki – Łódź | 1984-06-23 |
Così fan tutte | Wolfgang Amadeus Mozart | Don Alfonso | Adam Hanuszkiewicz | Teatr Wielki – Łódź | 1986-10-05 |
La Traviata | Giuseppe Verdi | Doktor Grenvil | Guy Coutance | Teatr Wielki – Łódź | 1987-03-07 |
Tosca | Giacomo Puccini | Cesare Angelotti | Klaus Wagner | Teatr Wielki – Łódź | 1988-02-20 |
Kawaler srebrnej róży | Richard Strauss | Notariusz | Alexander Kraft | Teatr Wielki – Łódź | 1989-03-18 |
Kynolog w rozterce | Henryk Czyż | Delegat | Bogusław Danielewski | Teatr Wielki – Łódź | 1989-12-02 |
Diabły z Loudun | Krzysztof Penderecki | Rangier | Marek Weiss-Grzesiński | Teatr Wielki – Łódź | 1990-06-23 |
Don Giovanni | Wolfgang Amadeus Mozart | Leporello; Komandor | Marek Weiss-Grzesiński | Teatr Wielki – Łódź | 1991-03-23 |
Carmen | Georges Bizet | Zuniga | Michel Gies | Teatr Wielki – Łódź | 1991-09-14 |
Piaf – moje pieśni to ja | Klaus Wagner | Teatr Wielki – Łódź | 1992-01-01 | ||
Bal maskowy | Giuseppe Verdi | Tom | Gray Veredon | Teatr Wielki – Łódź | 1993-03-20 |
Aida | Giuseppe Verdi | Faraon | Sławomir Żerdzicki | Teatr Wielki – Łódź | 1993-09-25 |
Ubu król | Krzysztof Penderecki | Giron, ciura | Lech Majewski | Teatr Wielki – Łódź | 1993-11-09 |
Kniaź Igor | Aleksandr Borodin | Konczak | Guram Meliwa | Teatr Wielki – Łódź | 1994-10-22 |
Don Pasquale | Gaetano Donizetti | Don Pasquale | Włodzimierz Traczewski | Teatr Wielki – Łódź | 1995-01-21 |
Cyganeria | Giacomo Puccini | Colline | Guram Meliwa | Teatr Wielki – Łódź | 1995-02-11 |
Rigoletto | Giuseppe Verdi | Sparafucile, Hrabia Ceprano | Guram Meliwa | Teatr Wielki – Łódź | 1995-04-22 |
Czarodziejski flet | Wolfgang Amadeus Mozart | Sarastro | Gwenda Berndt | Teatr Wielki – Łódź | 1995-12-16 |
Baron cygański | Johann Strauss (syn) | Kazimierz Kowalski | Teatr Wielki – Lwów | 1996-06-08 | |
Baron cygański | Johann Strauss (syn) | Kalman Żupan | Kazimierz Kowalski | Teatr Wielki – Łódź | 1996-06-08 |
Don Pasquale | Gaetano Donizetti | Don Pasquale | Kazimierz Kowalski | Filharmonia – Częstochowa | 1998-01-31 |
Straszny dwór | Stanisław Moniuszko | Zbigniew | Kazimierz Kowalski | Filharmonia – Częstochowa | 2000-07-23 |
La Traviata | Giuseppe Verdi | Doktor Grenvil | Kazimierz Kowalski | przedstawienie impresaryjne | 2001-03-31 |
Hrabina | Stanisław Moniuszko | Chorąży | Kazimierz Kowalski | Teatr Letni – Ciechocinek | 2002-03-23 |
Krakowiacy i Górale | Jan Stefani i Wojciech Bogusławski | – | Kazimierz Kowalski | Teatr Wielki – Łódź | 2006-10-14 |
Halka | Stanisław Moniuszko | – | Kazimierz Kowalski | Teatr Wielki – Łódź | 2006-10-28 |
Księżniczka czardasza | Imre Kálmán | – | Kazimierz Kowalski | Teatr Miejski – Lwów | 2006-12-08 |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Renata Nolbrzak: Wywiad z Kazimierzem Kowalskim. [w:] Gmina Parzęczew (parzeczew.pl) – Oficjalna strona Urzędu Gminy w Parzęczewie [on-line]. 28 listopada 2001. [dostęp 2021-08-02].
- ↑ a b c d e Anna Gronczewska: Kazimierz Kowalski: To dla mnie rok wyjątkowych jubileuszy. Jest co świętować!. [w:] Łódź Nasze Miasto (lodz.naszemiasto.pl) [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2021-07-26. [dostęp 2021-08-01].
- ↑ a b c d Nie żyje Kazimierz Kowalski – śpiewak, prezenter, twórca Polskiej Opery Kameralnej. PolskieRadio24.pl / Polskie Radio SA, 2021-08-01. [dostęp 2021-08-01].
- ↑ a b c d e f Zmarł Kazimierz Kowalski. [w:] www.operalodz.com [on-line]. Teatr Wielki w Łodzi, 2021-08-02. [dostęp 2021-08-07]. Cytat: „1 sierpnia 2021 roku tuż po swoich 70. urodzinach odszedł Kazimierz Kowalski. (…)”
- ↑ a b PAP: Łódź/Nie żyje śpiewak operowy Kazimierz Kowalski. Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Opolu „Radio Opole” S.A., 2021-08-01. [dostęp 2021-08-01].
- ↑ a b Kazimierz Kowalski. rejestry-notarialne.pl.
- ↑ a b Anna Gronczewska: Stuletni dom Kazimierza Kowalskiego. Zobacz, jak mieszka znany śpiewak operowy. DziennikLodzki.pl. [dostęp 2021-06-04].
- ↑ Kazimierz Kowalski: Antoniego Majaka wspomina Kazimierz Kowalski. Cyfrowemuzeum.operalodz.com. [dostęp 2021-06-02].
- ↑ a b c d Słowiańska dusza. Empik.com. [dostęp 2021-06-04].
- ↑ Palmarès des précédentes éditons du Concours Internatonal de Chant de Toulouse [online], theatreducapitole.fr [dostęp 2022-01-12] (fr.).
- ↑ Wolfgang von Collas , European music directory, Saur, 1 marca 2001, s. 109, ISBN 978-3-598-11411-3 [dostęp 2016-03-23] (ang.).
- ↑ a b c Darmowy koncert Kazimierza Kowalskiego. Młodzieżowy Dom Kultury im. Stanisława Wyspiańskiego w Bolesławcu, lipiec 2012. [dostęp 2021-06-04].
- ↑ Szymon Kubiak , Ciechocinek: dzieje uzdrowiska, Oficyna Wydawnicza LEGA, 2001, s. 472, ISBN 978-83-88115-37-0 [dostęp 2016-03-23] (pol.).
- ↑ Marta Kaźmierska i inni, Zaplanuj wakacje. Oto najważniejsze festiwale lata, „Gazeta Wyborcza Co jest Grane Warszawa”, 22 maja 2015, s. 2 [dostęp 2016-03-23] (pol.).
- ↑ a b Grzegorz Tylec: Porwali do kolędowania. KurierPoludniowy.pl. [dostęp 2021-06-04].
- ↑ Archiwum Henryka Debicha (poniedziałek, 26.07.2021 19:00) – Radio Łódź. Radio Łódź. [dostęp 2021-08-01].
- ↑ Z albumu Henryka Debicha (poniedziałek, 03.05.2021 19:00) – Radio Łódź. Radio Łódź. [dostęp 2021-08-01].
- ↑ PAP: Łódź. Kazimierz Kowalski odwołany. [w:] Teatr w Polsce – polski wortal teatralny (e-teatr.pl) [on-line]. Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2008-10-15. [dostęp 2021-08-01].
- ↑ Grażyna Antoniewicz: Roman Perucki pozostanie szefem Filharmonii Bałtyckiej. Kto pokieruje Operą Bałtycką?. [w:] Dziennik Bałtycki (dziennikbaltycki.pl) [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2016-01-13. [dostęp 2021-08-04].
- ↑ Przemysław Gulda , Kto pokieruje Operą Bałtycką?, „Gazeta Wyborcza Gazeta Trójmiasto”, 14 stycznia 2016, s. 5 [dostęp 2016-03-23] (pol.).
- ↑ JEDYNKA: "Wybitny śpiewak operowy i przyjaciel Jedynki". Wspomnienie o Kazimierzu Kowalskim. 8 sierpnia 2021.
- ↑ a b c Anna Gronczewska: Pogrzeb Kazimierza Kowalskiego na cmentarzu przy Szczecińskiej. Łodzianie pożegnali popularnego śpiewaka. [w:] Dziennik Łódzki (dzienniklodzki.pl) [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2021-08-12. [dostęp 2021-08-12].
- ↑ Anna Gronczewska: Pogrzeb Kazimierza Kowalskiego. Wiemy gdzie i kiedy się odbędzie. [w:] Dziennik Łódzki (dzienniklodzki.pl) [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2021-08-04. [dostęp 2021-08-07].
- ↑ M.P. z 2002 r. nr 33, poz. 514
- ↑ M.P. z 2021 r. poz. 1012
- ↑ Kazimierz Kowalski odsłonił swoją gwiazdę na Ciechocińskim Deptaku Sław. [w:] zdroj.ciechocinek.pl [on-line]. Zdrój Ciechociński, 2017-08-07. [dostęp 2021-08-02].
- ↑ Jadwiga Aleksandrowicz: Kazimierz Kowalski odsłonił swoją gwiazdę na Ciechocińskim Deptaku Sław. [w:] Aleksandrów Kujawski Nasze Miasto (aleksandrowkujawski.naszemiasto.pl) [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2017-08-07. [dostęp 2021-08-02].
- ↑ Katarzyna Prętkowska: Gwiazda Kazimierza Kowalskiego w Ciechocińskim Deptaku Sław. [w:] bydgoszcz.tvp.pl [on-line]. Telewizja Polska SA, 2017-08-06. [dostęp 2021-08-02].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kazimierz Kowalski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) .
- Kazimierz Kowalski w Cyfrowym Muzeum Teatru Wielkiego w Łodzi.
- Absolwenci Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi
- Odznaczeni Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem „Za zasługi dla Ruchu Ludowego” im. Wincentego Witosa
- Odznaczeni Odznaką „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (III Rzeczpospolita)
- Osobowości telewizyjne związane z TVP
- Polskie basy
- Polscy śpiewacy operowi
- Redaktorzy PR1
- Muzycy związani z Radiem Łódź
- Dyrektorzy teatrów w Łodzi
- Ludzie urodzeni w Łodzi
- Pochowani na cmentarzu rzymskokatolickim Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Łodzi
- Urodzeni w 1951
- Zmarli w 2021