Krasław
55°53′N 27°10′E/55,883333 27,166667.jpg)
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Gmina | |||
| Burmistrz |
Gunārs Upenieks | ||
| Powierzchnia |
8,6 km² | ||
| Populacja (2016) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Kod pocztowy |
LV-560(1-3) | ||
Położenie na mapie Łotwy  | |||
| 55°53′N 27°10′E/55,883333 27,166667
| |||
| Strona internetowa | |||
Krasław (łot. Krāslava, łatg. Kruoslova, niem. Kreslau) – miasto na wschodniej Łotwie, stolica gminy Krasław (łot. Krāslavas novads). 10 854 mieszkańców.
W mieście rozwinął się przemysł lniarski oraz drzewny[2]. W pobliżu znajduje się stacja kolejowa Krasław[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miasteczko zaczęło się intensywnie rozwijać dopiero w XVIII w. gdy swoją opieką otoczył je Jan Ludwik Plater – wojewoda, starosta i kasztelan inflancki. To on założył tutaj główną rezydencję Platerów, co za skutkowało tym, że miasteczko stało się jednym z wielu promieniujących punktów polskości skupiających życie z „Inflant Polskich”. Miasto po Janie Ludwiku przejął jego syn – Konstanty Ludwik Plater, którego wkład w rozwój miasta był jeszcze większy: powstały ratusz i kramy, szpital, pałac i biblioteka. Konstanty Ludwik ufundował wzniesiony w latach 1755-1767 kościół według projektu Antonia Paracco, do którego po krótkim czasie trafiły relikwie św. Donata (biskupa Euorei w greckim Epirze). Świątynia ta miała stać się katedrą biskupiej diecezji inflanckiej, jednak uniemożliwił to pierwszy rozbiór Polski w 1772 roku, po którym ziemie Inflant zostały odłączone od państwa polskiego.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod].jpg)
- Pałac barokowy zbudowany przez Konstantego Ludwika Platera w latach 1765–1791, przypuszczalnie wg proj. Antoniego Paracca, nakryty unikatowym w skali dzisiejszej Łotwy dachem mansardowym. W jego skład wchodzi także: budynek biblioteki i młyn wodny. Pałac piętrowy, w środkowej części dwupiętrowy[4]
- Biblioteka pałacowa Platerów w stylu barokowym z 1759 r., projekt Antonio Paracca
- kościół pw. św. Ludwika (1755–1767). Główny ołtarz został w 1760 ozdobiony freskiem włoskiego malarza związanego z Polską – Filippo Castaldiego, fresk przedstawia św. Ludwika (króla Francji) wyruszającego na krucjatę. W latach 80 XIX wieku ksiądz Józef Jałowiecki, proboszcz kościoła w Krasławiu, zamówił obraz o tej samej treści, a jego wykonawcą byli m.in. Tomasz Lisiewicz (twórcy m.in. rysunków technicznych w prezbiterium Kościoła Mariackiego w Krakowie) i Izydor Jabłoński. Obraz powstał ostatecznie w 1884 roku, a szkic do niego wykonał Jan Matejko. Szkic ten obecnie znajduje się w Muzeum Okręgowym w Toruniu. Wspomniany powyżej obraz został odnowiony w latach 2003–2006 przez polskich konserwatorów (z funduszu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego). Obecnie wisi na bocznej ścianie prezbiterium. W ostatnich latach kościół został objęty projektem rewaloryzacyjnym, realizowanym w ramach Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Dziedzictwo Kulturowe”, finansowanym ze środków ministerialnych, które pochodzą bezpośrednio z budżetu państwa polskiego.
- ratusz z XVIII wieku, proj. Antonio Paracca
- Kościół ewangelicki
- molenna (dom modlitwy) staroobrzędowców
- cmentarz żydowski
W XVIII–XIX wieku działało w Krasławiu seminarium duchowne.
Ludzie związani z Krasławiem
[edytuj | edytuj kod]- Naum Aronson – rzeźbiarz pochodzenia żydowskiego, tworzący głównie we Francji
- Nikołaj Łosski – rosyjski filozof
- August Kościesza-Żaba – polski i rosyjski orientalista, iranista
- Jan Purwiński – polski duchowny katolicki, biskup kijowsko-żytomierski
- Ineta Radēviča – łotewska lekkoatletka
- Juris Silovs – łotewski lekkoatleta
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]
Polska, Powiat poddębicki- Polska, Aleksandrów Łódzki
- Polska,Powiat Hajnowski[5]
Krasław w Bibliotece Narodowej
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ «Latvijas iedzīvotāju skaits pašvaldībās pagastu dalījumā». pmlp.gov.lv. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-22)].
- ↑ Krasław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-23].
- ↑ Станция Краслава. railwayz.info. [dostęp 2022-01-16]. (ros.).
- ↑ Antoni Urbański Memento kresowe, Warszawa, 1929, s. 124
- ↑ Łotwa - Kraj Kraslaw - Powiat Hajnowski - Portal gov.pl [online], Powiat Hajnowski [dostęp 2022-07-13] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Krasław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 616.
- Krzesław, mylnie z rossyjskiej formy ''Kresław'' przerobione nazwisko ''Krasławia'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 786.
- Krasław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 157.
- Archiwalne publikacje o miejscowości w bibliotece Polona
- Polacy na Wschodzie.