Kretowiny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kretowiny
wieś
Ilustracja
Widok z molo głównego
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

ostródzki

Gmina

Morąg

Liczba ludności (2022)

69[2]

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

14-300[3]

Tablice rejestracyjne

NOS

SIMC

0482588

Położenie na mapie gminy Morąg
Mapa konturowa gminy Morąg, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kretowiny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Kretowiny”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kretowiny”
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego
Mapa konturowa powiatu ostródzkiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kretowiny”
Ziemia53°53′09″N 20°01′20″E/53,885833 20,022222[1]
Strona internetowa
Molo główne w ośrodku wypoczynkowym w Kretowinach
Główny deptak w Kretowinach

Kretowiny (niem. Kranthau, Krantaw) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Morąg, nad jeziorem Narie. Na półwyspie kretowińskim znajdują się siedziby licznych ośrodków turystycznych, hoteli i kempingu. Wypożyczalnie sprzętu wodnego, baza nurkowa, szkoła windsurfingu. Stacja PKP i najbliższa większa miejscowość to Żabi Róg.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość leży w historycznym regionie Prus Górnych[4].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Okolice wsi zamieszkane były już w epoce żelaza. Znaleziono tu także pozostałości po dawnej osadzie obronnej Prusów. Ta dawna osada położona była na wysokim wzgórzu, w północnej części półwyspu[5].

Wieś wzmiankowana w dokumentach z roku 1448, jako wieś pruska na 12 włókach. Pierwotna nazwa wsi brzmiała Pelisten. W roku 1782 we wsi odnotowano 9 domów (dymów), natomiast w 1858 w 11 gospodarstwach domowych było 81 mieszkańców. W latach 19371939 mieszkało tu 98 osób. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego, gmina Morąg, poczta Żabi Róg.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61799
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 627 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Marian Biskup Wojna pruska, str. 29: "Ukształtowanie terenowe Prus powodowało, że już w XV wieku dzielono je na tak zwane Prusy Górne (Oberland), sięgające od linii dolnej Wisły do Pasłęki, i Prusy Dolne (Niederland) obejmujące nizinne obszary na Wschód od Pregoły (...).
  5. Robert Klimek: Grodziska i szlaki Prusów. [dostęp 2017-12-10]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Morąg – z dziejów miasta i powiatu”, Pojezierze, Olsztyn 1973